خشکه دار

خشکه دار[ ۱] [ ۲] [ ۳] ( به انگلیسی: Snag, Dead tree ) ، در بوم شناسی جنگلی، خشکه دار به درختی ایستاده، مرده یا در حال مرگ اشاره دارد که اغلب یک شاخه یا بیشتر شاخه های کوچکتر را از دست داده است. در بوم شناسی آب شیرین به درختان، شاخه ها و سایر قطعات چوب طبیعی که در رودخانه ها و نهرها غرق شده اند گفته می شود. همچنین به عنوان بقایای درشت چوبی شناخته می شود. هنگامی که در ساخت وساز استفاده می شود، به خصوص در اسکاندیناوی، اغلب آنها را چوب مرده و در فنلاند چوب کِلو می نامند.
خشکه دارها یک جزء ساختاری مهم در جوامع جنگلی هستند و ۱۰ تا ۲۰ درصد از تمام درختان موجود در جنگل های استوایی، معتدل و شمالی را تشکیل می دهند. [ ۴] [ ۵] [ ۶] خشکه دارها و بقایای درشت چوبی، بخش بزرگی از زیست توده چوبی را در یک جنگل سالم نشان می دهند. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
در جنگل های معتدل، خشکه دارها زیستگاه حیاتی برای بیش از ۱۰۰ گونه پرنده و پستاندار فراهم می کنند. [ ۷] [ ۸] چوب مرده و پوسیده از جامعه غنی از تجزیه کننده ها مانند باکتری ها و قارچ ها، حشرات و سایر بی مهرگان پشتیبانی می کند. این موجودات و مصرف کنندگان آنها، همراه با پیچیدگی ساختاری سوراخ ها، حفره ها و قسمت های شکسته، خشکه دارها را به زیستگاه مهمی برای پرندگان، خفاش ها و پستانداران کوچک تبدیل می کنند که به نوبه خود شکارچیان پستانداران بزرگ تر را تغذیه می کنند. [ ۹]
خشکه دارها زیستگاه بهینه برای لانه سازهای سوراخ اولیه مانند دارکوب هستند که اکثر سوراخ های مورد استفاده توسط کاربران سوراخ ثانویه در اکوسیستم های جنگلی را ایجاد می کنند. دارکوب ها سوراخ هایی برای بیش از ۸۰ گونه دیگر را حفاری می کنند و سلامت جمعیت آنها به خشکه دارها بستگی دارد. بیشتر پرندگان و پستانداران وابسته به خشکه دار، حشره خوار هستند و بخش عمده ای از جانوران جنگل های حشره خوار را نشان می دهند و عوامل مهمی در کنترل جمعیت حشرات جنگلی هستند. [ ۹] موارد زیادی وجود دارد که در آن پرندگان جمعیت شیوع حشرات جنگلی را کاهش دادند، مانند دارکوب که بر شیوع کرم های جنگلی جنوبی و سوسک های صنوبر انگلمن تأثیر می گذارد. [ ۹]
ایجاد خشکه دار به طور طبیعی رخ می دهد زیرا درختان به دلیل کهولت سن، بیماری، خشکسالی یا آتش سوزی می میرند. یک خشکه دار از زمانی که درخت می میرد تا فروپاشی نهایی یک سری تغییرات را متحمل می شود و هر مرحله از فرایند پوسیدگی برای گونه های خاص حیات وحش ارزش خاصی دارد. [ ۱۰] ماندگاری خشکه دار به دو عامل بستگی دارد، اندازه ساقه و دوام چوب گونه مورد نظر. خشکه دارهای برخی از مخروط های بزرگ، مانند درخت سکویا و سکویای همیشه سبز در سواحل اقیانوس آرام آمریکای شمالی و سرو پاتاگونیا، می توانند به مدت ۱۰۰ سال یا بیشتر دست نخورده باقی بمانند و با افزایش سن به تدریج کوتاه تر می شوند، در حالی که خشکه دارهای دیگر با چوب هایی که به سرعت در حال پوسیدن هستند، مانند آسپن ( Aspen ) و توس، در عرض ۲ تا ۱۰ سال شکسته و فرو می ریزند.