خرمیه

لغت نامه دهخدا

( خرمیة ) خرمیة. [ خ ُرْ رَ ی ی َ ] ( اِخ ) طایفه ای از اهل تناسخ و اباحت که گویند ابومسلم خراسانی هنوز زنده است. ( منتهی الارب ). محمِّرة. مبیِّضة اصحاب تناسخ و اباحة. خرم دینان. ( یادداشت بخط مؤلف ). این گروه اصحاب تناسخ و اباحه اند و همان فرقه سبعیه اند. ( از کشاف اصطلاحات فنون ). رجوع به سبعیه شود. امام ابوجعفر احمدبن علی المقری البیهقی در تاج المصادر در ذیل کلمه تخرّم گوید: الخرمیة، اصحاب التناسخ و الاباحة. ( یادداشت بخط مؤلف ). ابن الندیم خرمیه را چنین شرح می دهد: خرمیه بر دو صنفند یکی خرمیه قدیم که آنان را محمره نیز می گویند و در نواحی جبال میان آذربایجان و ارمینیه و شهرهای دیلم و همدان و اصفهان و بلاد اهواز پراگنده اند و اینان در اصل مجوس بوده سپس دین نو گرفته اند و هم این طایفه اند که نام لقطه دارند و رئیس آنان مزدک مشهور است و این مزدک بروزگار قبادبن فیروز بودو انوشیروان او و پیروان او را بکشت و اخبار او را بلخی در کتاب عیون المسائل و الجوابات شرح داده است.صنف دوم خرمیه معروف بخرمیه بابکیه اند و رئیس آنان بابک خرمی است و پیروان او، او را خدا می دانستند و او در مذاهب خرمیه قتل و غصب و جنگ و مثله اندرآورد در صورتی که خرمیه قدیم این امور نمی شناختند. ( الفهرست ابن الندیم ) . رجوع به بابک خرمی شود. عباس اقبال درباره آنها چنین می آورد: خرمیه یا خرم دینان یا بابکیه یا محمره اصلاً نام اصحاب بابک خرمی است که در عصر مأمون خروج کرد و بدست افشین سردار معتصم دستگیر و مقتول شد. چون بعضی از مقالات بومسلمیه و اسماعیلیه و غُلاة بمعتقدات این فرقه شبیه بوده ایشان را هم مخالفین به این اسم می خوانند. ( خاندان نوبختی ص 254 ). برای اطلاع بیشتر به ملل ونحل شهرستانی ص 113 و 132 و تبصره ص 432 و الفرق بین الفرق ص 32 و تلبیس ابلیس ص 109 و 112 رجوع شود.

فرهنگ فارسی

یا خر مدینیه یا محمره فرقه ایست از فرق اباحی که آنرا بدو دسته بابکیه و مازیاریه منقسم کرده اند . خرمیه دنباله مزدکیان در دوره اسلامی هستند .
طایفه ای از اهل تناسخ و اباحت که گویند ابومسلم خراسانی هنوز زنده است .

فرهنگ عمید

= خرم دین

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] فرقه خرمیه (خرّمیه)، پیروان بابک خرّم دین بوده اند. طایفه ای از اهل تناسخ و اباحت هستند که می گویند ابومسلم خراسانی هنوز زنده است.این فرقه از زمره فرقه های اسلامی نیست؛ اما پس از آن که در میان فرقه های اسلامی، فرقه هایی نظیر اِباحیه و اِباحتیه که قائل به اباحه و رفع تکلیف بودند، یافت شوند، نام خرمیه برای تخریب چنین فرقه هایی بر آن ها اطلاق شده است.
هر جنبش و انقلابی در دوران مبارزه همیشه یارانی از جان گذشته و باوفار در کنار خود می بیند و هرکس با هر عنوان و عقیده اگر در مبارزه شرکت دارد، از پیروان و همراهان و اصحاب تلقی می شود؛ ولی این حالت بعد از رسیدن به قدرت و تبدیل انقلاب به حکومت به ستیزه جویانی نابخشودنی تبدیل می شوند. بنی العباس گرچه در دوران انقلاب علیه بنی امیه با ایرانیان هم پیمان شدند و در مبارزات شریک یکدیگر بودند، ولی این دوستی تا زمانی بود که بنی العباس دید انحصاری به حکومت نداشت؛ ولی بعد از به قدرت رسیدن بنی العباس و تثبیت سلسله عباسی دیده می شود که شورش ها در بسیاری از نقاط ایران مزاحم حکومت عباسی است و این تزاحم به حدی بود که حکومت تازه به دوران رسیده عباسی تاب و توان سازش با آنها را ندارد و به همین دلیل می بینیم این سلسله به حذف عناصر موثر و فرقی که تا دیروز پیرو آنها بوده اند، می پردازد. فرقه خرمیه یکی از این آشوب هایی است که به دست بنی العباس سرکوب شدند که اکنون به توضیح مختصری در مورد ایشان می پردازیم.
سرکرده فرقه خرمیه
سرکرده فرقه خرمیه، بابک خرمی ایرانی است، از زادگان روستای خرم از توابع اردبیل در ناحیه آذزبایجان، مادرش به او از عبدالله نامی از مردان نبط، به طور فحشا حامله می شود، بدون این که پدری برای خود بشناسد. به همراه مادرش زندگی می کرده و بابک این گونه از دامن ناپاک زاده شده و در دامن او پرورش یافته؛ پس می توان بسیاری از عمل کردهای ناشایست او را با همین زمینه توجیه کرد. برای فرار از فقر، به چوپانی پرداخت و در همان کوهستان با جاویدان (سهل) آشنا شد. او از بزرگان و سران آن منطقه بود و بابک مقداری از عمر خود را با او گذراند و در طول این زندگی برتر مورد پسند همسر جاویدان نیز واقع شد و در زمانی کوتاه پس از این جریانات جاویدان، در جنگی طایفه ای کشته می شود. و همسر او اعلام می کند که جاویدان، بابک را جانشین خود نمود. و این اعلامیه مورد تأید اطرافیان واقع می شود. او نیز ادعا کرد که روح جاویدان در او داخل شده و در این زمان بود که شخصی چون بابک چوپان به قدرت و اقتدار می رسد و با قتل و غارت شبانه، کار خود را آغاز نمود و به رئیس دزدان قافله تبدیل شد و قطاع الطریق زمانه شدند؛ در حالی که بیست هزار سواره در رکابش از او حمایت می کردند.
مذهب بابک
عده ای او را از اسماعیلیه (باطنیه) می دانند و به همین دلیل یکی از اسامی فرق اسماعیلیه (باطنیه) را بابکیه و یا خرمیه می دانند؛ زیرا این طائفه از اسماعیلیه، پیروی بابک خرمی بودند عده ای او را از تابعین دین مزدک از مجوس می دانند و در این زمینه او را شاگرد جاویدان بن سهل می دانند. عده ای ایشان را از اتباع ابومسلم خراسانی می دانند؛ یعنی از اتباع کسانی که بنی العباس را به قدرت رساندند. این مطلب در وجه تسمیه بابک به خرمی نیز می آید. عده ای او را به این دلیل خرمی می گویند، چون مردم را به مقاله خرمیه – آزادی مطلق – که از اتباع مزدک مجوسی بوده فرا می خوانده و عده ای او را از باطنیه شمرده اند و خرمی را منسوب به زادگاهش می دانند. به هر حال هر یک از این تاریخ نویسان اعتقاد یا عمل کردی از او را شاهد مذهب او قرار داده اند.
اعتقادات و ادعاهای بابک خرمی
...

پیشنهاد کاربران

بپرس