[ویکی فقه] ابداع قول مخالف با وجه مشترک میان اقوال موجود فقها را خرق اجماع مرکب گویند.
خرق اجماع مرکب، به معنای مخالفت با اجماع مرکب است. در جایی که فقیهان در مسئله ای چند نظر ارایه کرده اند این پرسش مطرح می شود که آیا در این مسئله می توان به نظری که هیچ یک از آنان به آن قائل نشده اند، عمل کرد؛ برای مثال، گروهی بگویند با وجود هر کدام از عیب های پنج گانه فسخ نکاح، نکاح فسخ می شود و دیگران بگویند وجود هیچ کدام از آن عیب ها، موجب فسخ نکاح نمی گردد؛ در این جا اجماع مرکب بر عدم وجود تفصیل است؛ یعنی هر دو نظر، در نفی نظر سوم (قول به تفصیل) اشتراک دارند؛ از این رو، اگر کسی قائل شود که با وجود برخی عیوب (یک یا دو عیب)، نکاح فسخ می گردد، خرق اجماع کرده است؛ یعنی نظری را پذیرفته است که هیچ یک از فقها آن را نپذیرفته و همگی در نفی آن اتفاق دارند.
نظر علما درباره خرق اجماع
عده ای خرق اجماع مرکب را صحیح ندانسته و اعتقاد به حجیت اجماع مرکب را به علمای شیعه، استناد داده اند. عدم جواز خرق اجماع مرکب به این دلیل است که مخالفت با اجماع مرکب، مخالفت با امام معصوم علیه السّلام است.
خرق اجماع مرکب، به معنای مخالفت با اجماع مرکب است. در جایی که فقیهان در مسئله ای چند نظر ارایه کرده اند این پرسش مطرح می شود که آیا در این مسئله می توان به نظری که هیچ یک از آنان به آن قائل نشده اند، عمل کرد؛ برای مثال، گروهی بگویند با وجود هر کدام از عیب های پنج گانه فسخ نکاح، نکاح فسخ می شود و دیگران بگویند وجود هیچ کدام از آن عیب ها، موجب فسخ نکاح نمی گردد؛ در این جا اجماع مرکب بر عدم وجود تفصیل است؛ یعنی هر دو نظر، در نفی نظر سوم (قول به تفصیل) اشتراک دارند؛ از این رو، اگر کسی قائل شود که با وجود برخی عیوب (یک یا دو عیب)، نکاح فسخ می گردد، خرق اجماع کرده است؛ یعنی نظری را پذیرفته است که هیچ یک از فقها آن را نپذیرفته و همگی در نفی آن اتفاق دارند.
نظر علما درباره خرق اجماع
عده ای خرق اجماع مرکب را صحیح ندانسته و اعتقاد به حجیت اجماع مرکب را به علمای شیعه، استناد داده اند. عدم جواز خرق اجماع مرکب به این دلیل است که مخالفت با اجماع مرکب، مخالفت با امام معصوم علیه السّلام است.
wikifeqh: قول_به_عدم_فصل