خاستگاه اذربایجانی ها

خاستگاه آذربایجانی ها. مردم آذربایجان دارای ریشه های قومی گوناگونی هستند؛ گستردگی نسبی مناطقی که مردم آذربایجان بطور بومی در آن زندگی می کنند باعث شده که ریشه های قومی گوناگونی از ماد ( شمال غربی ایران ) گرفته تا قفقازی به آنها نسبت داده شود. این مردم بویژه در دوران ساسانیان ( سده سوم تا هفتم میلادی ) ایرانی شده اند. ترک شدن منطقه نیز از سده یازدهم میلادی که ترکان سلجوقی بر منطقه حاکم شدند آغاز می گردد و بعدها با حمله و تسلط مغولان بر منطقه ( که تعداد زیادی سرباز ترک در ارتش خود داشتند ) و مهاجرت برخی قبایل ترک به منطقه ادامه می یابد. [ ۱]
خاستگاه ایرانی آذربایجانی ها پیوند میان آذری های امروزی و گذشته پیش از ترک شدن آنها را بررسی می کند و در حقیقت این بخش بیشتر مربوط به آذربایجانی های ایران است. سخن گفتن مردم آذربایجان به زبان آذری در گذشته، نام های مکان ها، تشابهات فرهنگی میان آذری ها و سایر ایرانیان و شواهد باستان شناسی و قومی تاکنون شواهد بسیاری را در اختیار محققان این موضوع گذاشته است. این اشتراکات همچنین توسط محققانی همچون خاویر پلانول، ریچارد فرای، ولادیمیر مینورسکی، دانشنامه اسلام، دانشنامه ایرانیکا، دانشنامه بزرگ فرهنگ لغت لاروس، کتاب دانشنامه جهانی و دانشنامه بریتانیکا تأیید شده اند.
پروفسور ولادیمیر مینورسکی در رابطه با زبان آذری می گوید:
مردمان بومی و اصیل یک جانشین روستایی و کشاورز آذربایجان در دوران فتح اعراب به لقب تحقیرآمیز علوج ( غیرعرب ) خطاب می شدند. این ها به گویش های متفاوتی همچون آذری و تالشی تکلم می کردند که هنوز هم امروز جزیره هایی از این زبان ها در میان مردمان ترک زبان آذربایجان دیده می شود. تنها سلاح این جمعیت آرام و صلح جوی روستایی فلاخن بود و بابک خرمدین با پشتیبانی این گروه برضد خلیفه قیام کرد. [ ۲]
همچنین پروفسور اقرار علیف می گوید که تاریخ نویسان عرب مانند احمدبن یحیی بلاذری، علی بن حسین مسعودی، ابن حوقل و یاقوت حموی زبان آذری را با اسم در آثار خود قید کرده اند. [ ۳] تاریخ نویسان و محققان قرون وسطی نیز در نوشته های خود ثبت کرده اند که مردم منطقه آذربایجان به زبان های ایرانی سخن می گویند. از این محققان می توان اصطخری، المسعودی، ابن ندیم، حمزه اصفهانی، ابن حوقل، احمدبن یحیی بلاذری، محمد مقدسی، یعقوبی، حمدالله مستوفی و محمد بن موسی خوارزمی را نام برد. [ ۴]