حیدرقلی سردار کابلی

[ویکی شیعه] حیدرقلی سردار کابلی (۱۲۵۴ - ۱۳۳۱ش)، فقیه، محدث، رجالی، ادیب و ریاضیدان شیعه. او را حیدرقلی خان قزلباش و حیدرقلی خان سردار کابلی خوانده و همچنین جامع علوم معقول و منقول دانسته اند. شیخ آقابزرگ تهرانی، او را از بزرگترین علمای شیعه در قرن خویش می دانسته است. سید محسن امین سردار کابلی را چنین توصیف کرده: «از نابغه های دوران و پهلوانان علم و جولان دهندگان بیان و ستون های فضیلت بود. به علوم قدیم و جدید، چه معقول و چه منقول، احاطه داشت، آنها را بررسی کرد و در آنها مهارت یافت. و این است فضیلتی خداوندی که به هر که بخواهد عنایت کند.»
حیدرقلی قزلباش مشهور به سردار کابلی، سه شنبه ۱۸ محرم ۱۲۹۳ق/ ۲۵ بهمن ۱۲۵۴ش در چنداول کابل متولد شد. پدرش سردار نورمحمدخان، از سرداران عالیرتبه ارتش بود. زمانی که حیدرقلی ۳۱ ساله بود، پدرش فوت کرد و او که تا آن زمان تنها حیدرقلی خان خوانده می شد، پس از آن لقب پدر را به ارث برد و سردار کابلی نام گرفت.
حیدرقلی در ۴ سالگی به همراه خانواده به لاهور هندوستان رفت و تا ۱۱ سالگی زبان های هندی، سانسکریت، فارسی و انگلیسی، و همچنین ریاضیات را آموخت. و همچنین علوم دینی و قرآن را در مکتب خانه فراگرفت.

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
سردار کابلی کرمانشاهی، حیدرقلی
عالم دینی، فیلسوف، فقیه اصولی، محدث، متکلم، رجالی، مورخ و ریاضیدان. از علمای بزرگ شیعه در قرن چهاردهم قمری بود.
اصلش از ایران و از قزلباشان است. پدرش ساکن افغانستان بود و سردار در کابل به دنیا آمد.
در هشت سالگی به خواندن و نوشتن پرداخت. چون دارای استعداد فوق العاده ای بود بزودی ریاضیات و زبان انگلیسی را فراگرفت. در 1304 ق پدرش خانواده خود را به عراق برد و در کاظمین ساکن کرد.
معلم وی در ریاضیات و انگلیسی نیز به همراه آنان مهاجرت کرد و شش سال نیز در عراق به وی آموزش داد و او در حساب و هندسه و هیئت و جغرافی و علوم غریبه صاحب نظر شد. وی همچنین در لغات و ادبیات عربی و فارسی و سانسکریت و هندی و عربی و لاتین دستی توانا داشت. سردار کابلی در این مدت علاوه بر آموزش علوم جدیده به تحصیل علوم قدیمه نیز پرداخت و سپس به نجف رفت و فقه و اصول را در محضر علامه میرزا محمدعلی رشتی چهاردهی و شیخ علی اصغر تبریزی و دیگران فراگرفت و فلسفه را نزد استادان بزرگ آن آموخت.
در 1310 ق در خدمت پدر عازم ایران شد و در کرمانشاه با شیخ عبدالرحمان شافعی مکی ملاقات کرد و مجذوب کمالات وی گشت و در همانجا ماندگار شد. او از شیخ خود، چهاردهی و سید حسن صدر و سید عباس لاری و محدث قمی و سید آقا یحیی تهرانی و سید محسن امین و شیخ آقا بزرگ تهرانی دارای اجازه بود. شیخ مرتضی گیلانی نجفی از شاگردان وی می باشد. سردار کابلی استاد ریاضی و هندسه آیت اللَّه حجت بود. پدرش قبل از مرگ سرپرستی خانواده ی خود را به وی سپرد و او را ملقب به سردار کرد.
سردار کابلی در کرمانشاه به نشر احکام و تالیف و تصنیف مشغول شد. او به شهرهای بسیاری سفر کرد و با علمای هر شهر مصاحبت نمود. سرانجام در کرمانشاه درگذشت و جنازه اش به نجف انتقال یافت و در کنار پدرش در وادی السلام دفن شد.