[ویکی فقه] حکم بلوغ (قرآن). خداوند در قرآن کریم موضوع برخی از احکام و یا شرط برخی احکام را بلوغ دانسته است که به بیان آن خواهیم پرداخت.
فرزندان، برای ورود به خلوتگاه والدین، پس از رسیدن به بلوغ لازم است اجازه بگیرند. واذا بلغ الاطفـل منکم الحلم فلیستـذنوا کما استـذن الذین من قبلهم. . " و هنگامی که اطفال شما به سن بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می گرفتند اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می کند، و خدا دانا و حکیم است! "واژه" حلم" (بر وزن" کتب") به معنی عقل آمده است و کنایه از بلوغ است که معمولا با یک جهش عقلی و فکری توام است، و گاه گفته اند" حلم" به معنی رؤیا و خواب دیدن است، و چون جوانان، مقارن بلوغ، صحنه هایی در خواب می بینند که سبب احتلام آنها می شود این واژه به عنوان کنایه در معنی بلوغ به کار رفته است. به هر حال از آیه فوق چنین استفاده می شود که حکم بالغان با اطفال نابالغ متفاوت است، زیرا کودکان نابالغ طبق آیه قبل تنها در سه وقت موظف به اجازه گرفتن هستند، چون زندگی آنها با زندگی پدران و مادران آن قدر آمیخته است که اگر بخواهند در همه حال اجازه بگیرند مشکل خواهد بود، و از این گذشته احساسات جنسی آنها هنوز به طور کامل بیدار نشده، ولی نوجوانان بالغ طبق این آیه که اذن گرفتن را به طور مطلق برای آنها واجب دانسته موظفند در همه حال به هنگام ورود بر پدر و مادر اذن بطلبند. این حکم مخصوص به مکانی است که پدر و مادر در آنجا استراحت می کنند و گرنه وارد شدن در اطاق عمومی (اگر اطاق عمومی داشته باشند) مخصوصا به هنگامی که دیگران هم در آنجا حاضرند، و هیچگونه مانع و رادعی در کار نیست اجازه گرفتن لزومی ندارد. ذکر این نکته نیز لازم است که جمله کما استاذن الذین من قبلهم اشاره به بزرگسالان است که در همه حال به هنگام وارد شدن در اطاق موظف به اجازه گرفتن از پدران و مادران بودند، در این آیه افرادی را که تازه به حد بلوغ رسیده اند همردیف بزرگسالان قرار داده که موظف به استیذان بودند.
رد اموال یتیم پس از بلوغ و رشد
رد اموال یتیمان، پس از بلوغ جنسی و احراز رشد اقتصادی آنان واجب است. وابتلوا الیتـمی حتی اذا بلغوا النکاح فان ءانستم منهم رشدا فادفعوا الیهم امولهم.. " و یتیمان را چون به حد بلوغ برسند، بیازمایید! اگر در آنها رشد (کافی) یافتید، اموالشان را به آنها بدهید! "کلمه: " ابتلا" که مصدر فعل امر" ابتلوا" است، به معنای امتحان است و مراد از بلوغ نکاح، رسیدن فرد سفیه به سنین اوان ازدواج است، پس در حقیقت تعبیر از" رسیدن نکاح" مجازی است عقلی، و فعل" آنستم" از مصدر" ایناس" گرفته شده و به معنای مشاهده ای است که بویی از الفت در معنای آن نهفته باشد، چون ماده آن یعنی ثلاثی مجردش" انس" است. و کلمه: " رشد" به معنای پختگی و رسیده شدن میوه عقل است، بخلاف غی که معنای خلاف آن را دارد. و جمله: " فادفعوا... " کنایه است از اینکه مال یتیم را به دست خودش بدهید و اگر به جای" فاعطوا" کلمه" فادفعوا" را آورد، برای همین بود که هم معنای تحویل دادن را برساند و هم کنایه از این باشد که: " زحمت و شر و مسئولیت او را از سر خودت رفع کن، مالش را بده تا برود و از تو دور شود"، پس این تعبیر در عین اینکه تعبیری است پیش پا افتاده، کنایه ای لطیف هم در بر دارد.
← تشخیص بلوغ و رشد
تصرفات یتیم در اموال خویش، پس از رسیدن به بلوغ و رشد جایز می شود. وابتلوا الیتـمی حتی اذا بلغوا النکاح فان ءانستم منهم رشدا فادفعوا الیهم امولهم.. " و یتیمان را چون به حد بلوغ برسند، بیازمایید! اگر در آنها رشد (کافی) یافتید، اموالشان را به آنها بدهید! "ولا تقربوا مال الیتیم الا بالتی هی احسن حتی یبلغ اشده.. " و به مال یتیم، جز به بهترین صورت (و برای اصلاح)، نزدیک نشوید، تا به حد رشد خود برسد! "ولا تقربوا مال الیتیم الا بالتی هی احسن حتی یبلغ اشده.. " و به مال یتیم، جز به بهترین صورت (و برای اصلاح)، نزدیک نشوید، تا به حد رشد خود برسد! "اشد" از ماده" شد" (بر وزن جد) به معنی" گره محکم" است، سپس توسعه یافته و به هر گونه استحکام جسمانی و روحانی گفته شده است، و منظور از" اشد" در اینجا رسیدن به حد بلوغ است، ولی بلوغ جسمانی در اینجا کافی نیست، بلکه باید بلوغ فکری و اقتصادی نیز باشد، به گونه ای که یتیم بتواند اموال خود را حفظ و نگهداری کند و انتخاب این تعبیر برای همین منظور است که البته باید از طریق آزمایش قطعی مشخص گردد. واما الجدار فکان لغلـمین یتیمین فی المدینة وکان تحته کنز لهما وکان ابوهما صــلحـا فاراد ربک ان یبلغا اشدهما ویستخرجا کنزهما رحمة من ربک.. " و اما آن دیوار، از آن دو نوجوان یتیم در آن شهر بود و زیر آن، گنجی متعلق به آن دو وجود داشت و پدرشان مرد صالحی بود و پروردگار تو می خواست آنها به حد بلوغ برسند و گنجشان را استخراج کنند این رحمتی از پروردگارت بود ". فاراد ربک ان یبلغا اشدهما و یستخرجا کنزهما رحمة من ربک: اراده خداوند بر این بود که آنها رشد پیدا کنند و بتوانند نیک و بد خود را تشخیص دهند و مال خود را حفظ کنند. پس از آنکه به چنین مرحله ای نائل شدند، از برکت نعمت و لطف خداوند، گنج خود را استخراج کنند و مورد استفاده قرار دهند
قبولی شهادت و گواهی پس از بلوغ
...
فرزندان، برای ورود به خلوتگاه والدین، پس از رسیدن به بلوغ لازم است اجازه بگیرند. واذا بلغ الاطفـل منکم الحلم فلیستـذنوا کما استـذن الذین من قبلهم. . " و هنگامی که اطفال شما به سن بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می گرفتند اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می کند، و خدا دانا و حکیم است! "واژه" حلم" (بر وزن" کتب") به معنی عقل آمده است و کنایه از بلوغ است که معمولا با یک جهش عقلی و فکری توام است، و گاه گفته اند" حلم" به معنی رؤیا و خواب دیدن است، و چون جوانان، مقارن بلوغ، صحنه هایی در خواب می بینند که سبب احتلام آنها می شود این واژه به عنوان کنایه در معنی بلوغ به کار رفته است. به هر حال از آیه فوق چنین استفاده می شود که حکم بالغان با اطفال نابالغ متفاوت است، زیرا کودکان نابالغ طبق آیه قبل تنها در سه وقت موظف به اجازه گرفتن هستند، چون زندگی آنها با زندگی پدران و مادران آن قدر آمیخته است که اگر بخواهند در همه حال اجازه بگیرند مشکل خواهد بود، و از این گذشته احساسات جنسی آنها هنوز به طور کامل بیدار نشده، ولی نوجوانان بالغ طبق این آیه که اذن گرفتن را به طور مطلق برای آنها واجب دانسته موظفند در همه حال به هنگام ورود بر پدر و مادر اذن بطلبند. این حکم مخصوص به مکانی است که پدر و مادر در آنجا استراحت می کنند و گرنه وارد شدن در اطاق عمومی (اگر اطاق عمومی داشته باشند) مخصوصا به هنگامی که دیگران هم در آنجا حاضرند، و هیچگونه مانع و رادعی در کار نیست اجازه گرفتن لزومی ندارد. ذکر این نکته نیز لازم است که جمله کما استاذن الذین من قبلهم اشاره به بزرگسالان است که در همه حال به هنگام وارد شدن در اطاق موظف به اجازه گرفتن از پدران و مادران بودند، در این آیه افرادی را که تازه به حد بلوغ رسیده اند همردیف بزرگسالان قرار داده که موظف به استیذان بودند.
رد اموال یتیم پس از بلوغ و رشد
رد اموال یتیمان، پس از بلوغ جنسی و احراز رشد اقتصادی آنان واجب است. وابتلوا الیتـمی حتی اذا بلغوا النکاح فان ءانستم منهم رشدا فادفعوا الیهم امولهم.. " و یتیمان را چون به حد بلوغ برسند، بیازمایید! اگر در آنها رشد (کافی) یافتید، اموالشان را به آنها بدهید! "کلمه: " ابتلا" که مصدر فعل امر" ابتلوا" است، به معنای امتحان است و مراد از بلوغ نکاح، رسیدن فرد سفیه به سنین اوان ازدواج است، پس در حقیقت تعبیر از" رسیدن نکاح" مجازی است عقلی، و فعل" آنستم" از مصدر" ایناس" گرفته شده و به معنای مشاهده ای است که بویی از الفت در معنای آن نهفته باشد، چون ماده آن یعنی ثلاثی مجردش" انس" است. و کلمه: " رشد" به معنای پختگی و رسیده شدن میوه عقل است، بخلاف غی که معنای خلاف آن را دارد. و جمله: " فادفعوا... " کنایه است از اینکه مال یتیم را به دست خودش بدهید و اگر به جای" فاعطوا" کلمه" فادفعوا" را آورد، برای همین بود که هم معنای تحویل دادن را برساند و هم کنایه از این باشد که: " زحمت و شر و مسئولیت او را از سر خودت رفع کن، مالش را بده تا برود و از تو دور شود"، پس این تعبیر در عین اینکه تعبیری است پیش پا افتاده، کنایه ای لطیف هم در بر دارد.
← تشخیص بلوغ و رشد
تصرفات یتیم در اموال خویش، پس از رسیدن به بلوغ و رشد جایز می شود. وابتلوا الیتـمی حتی اذا بلغوا النکاح فان ءانستم منهم رشدا فادفعوا الیهم امولهم.. " و یتیمان را چون به حد بلوغ برسند، بیازمایید! اگر در آنها رشد (کافی) یافتید، اموالشان را به آنها بدهید! "ولا تقربوا مال الیتیم الا بالتی هی احسن حتی یبلغ اشده.. " و به مال یتیم، جز به بهترین صورت (و برای اصلاح)، نزدیک نشوید، تا به حد رشد خود برسد! "ولا تقربوا مال الیتیم الا بالتی هی احسن حتی یبلغ اشده.. " و به مال یتیم، جز به بهترین صورت (و برای اصلاح)، نزدیک نشوید، تا به حد رشد خود برسد! "اشد" از ماده" شد" (بر وزن جد) به معنی" گره محکم" است، سپس توسعه یافته و به هر گونه استحکام جسمانی و روحانی گفته شده است، و منظور از" اشد" در اینجا رسیدن به حد بلوغ است، ولی بلوغ جسمانی در اینجا کافی نیست، بلکه باید بلوغ فکری و اقتصادی نیز باشد، به گونه ای که یتیم بتواند اموال خود را حفظ و نگهداری کند و انتخاب این تعبیر برای همین منظور است که البته باید از طریق آزمایش قطعی مشخص گردد. واما الجدار فکان لغلـمین یتیمین فی المدینة وکان تحته کنز لهما وکان ابوهما صــلحـا فاراد ربک ان یبلغا اشدهما ویستخرجا کنزهما رحمة من ربک.. " و اما آن دیوار، از آن دو نوجوان یتیم در آن شهر بود و زیر آن، گنجی متعلق به آن دو وجود داشت و پدرشان مرد صالحی بود و پروردگار تو می خواست آنها به حد بلوغ برسند و گنجشان را استخراج کنند این رحمتی از پروردگارت بود ". فاراد ربک ان یبلغا اشدهما و یستخرجا کنزهما رحمة من ربک: اراده خداوند بر این بود که آنها رشد پیدا کنند و بتوانند نیک و بد خود را تشخیص دهند و مال خود را حفظ کنند. پس از آنکه به چنین مرحله ای نائل شدند، از برکت نعمت و لطف خداوند، گنج خود را استخراج کنند و مورد استفاده قرار دهند
قبولی شهادت و گواهی پس از بلوغ
...
wikifeqh: حکم_بلوغ_(قرآن)