حوزه علمیه تهران

[ویکی فقه] پی ریزی حوزه علمیه تهران از زمان پایتخت شدن تهران از زمان آقا محمدخان قاجار آغار گردید.
پس از آن که آقا محمدخان قاجار در سال ۱۲۰۰ تهران را به پایتختی ایران برگزید و پس از توسعه شهر از زمان فتحعلی شاه (۱۲۱۲ـ۱۲۵۰) به این سو، مدارس و نیز مسجد ـ مدرسه های فراوانی در این شهر بنا شد.در پی گیری سیاست توسعه تهران، در دوره محمدشاه و به ویژه با صدارت حاجی میرزا آقاسی، فضلای حوزه های دیگر، برای رونق تهران به مهاجرت به این شهر تشویق شدند.بدین ترتیب با روی آوردن علما و طلاب علوم دینی به تهران ــکه در مجاورت شهر مذهبی ری، آرام گاه حضرت عبدالعظیم حسنی قرار داردــ حوزه علمی بزرگی در پایتخت جدید ایران پی افکنده شد که به سرعت پیشرفت کرد.تداوم مدرسه سازی در سرتاسر دوره قاجار در این شهر و نیز جمعیت روزافزون طلاب تهران گواه این پیشرفت است.بنا بر یک گزارش آماری، در دوره ناصرالدین شاه قاجار (۱۲۶۴ـ۱۳۱۳)، ۴۷ باب مسجد، که بسیاری از آن ها مدرسه نیز داشته اند، ۳۵ باب مدرسه و ۴۶۳، ۱ طلبه به ثبت رسیده است. جمعیت طالبان علوم دینی در دوره های بعد نیز روی به افزایش داشت، چنان که مثلا در دوره مظفرالدین شاه (۱۳۱۳ـ۱۳۲۴) انجمن طلاب مشروطه خواه، که از تشکل های حوزوی بود، بیش از هزار عضو داشت. در آن دوره، اهمیت حوزه تهران، بیش از حوزه قم بود و طلاب علوم دینی از بسیاری از شهرهای ایران برای تحصیل به تهران می آمدند. از اسم نسبت بسیاری از علمای مقیم تهران در عهد ناصری آشکارا پیداست که بیشترشان از شهرهای مختلف ایران به تهران آمده بودند.
جای گاه
حوزه تهران را باید حلقه واسط میان حوزه های بزرگ و اصلی آن عصر مانند نجف و کربلا و اصفهان و نیز حوزه های فرعی شهرستان های ایران دانست.مطالعه زندگی علمای تهران نشان می دهد که بسیاری از طالبان علوم حوزوی که بدین حوزه می آمدند، پس از گذراندن مقدمات یا سطح، برای تحصیلات عالی به عتبات عراق یا اصفهان می رفتند و در آن جاها به درجه اجتهاد می رسیدند.سپس از میان آنان، شماری در اصفهان یا عتبات ماندگار می شدند، عده ای به زادگاهشان برمی گشتند و گروهی دیگر به تهران می آمدند و در آن جا به تدریس در سطوح عالی اشتغال می ورزیدند و احیاناً در جای گاه مرجع و ریاست عامه مسلمانان ایفای وظیفه می کردند.
مدارس
تدریس علوم دینی، صرف نظر از مواردی که در منازل علما صورت می پذیرفت، عموماً در مدارسی بود که به همین منظور ساخته شده بودند.این مدارس به مدارس پیش از دوره قاجار، دوره قاجار تا آغاز سلطنت ناصرالدین شاه (۱۲۶۴)، دوره پنجاه ساله ناصری و مدارس پس از این دوره تقسیم می شود؛
← پیش از قاجار
...

[ویکی شیعه] حوزه علمیه تهران پس از آنکه آقا محمد خان قاجار، تهران را به پایتختی ایران برگزید، تأسیس شد و علما و طلاب برای تدریس و تحصیل علوم دینی به تهران مهاجرت کردند و در دوره های بعد سلسله قاجار رونق بیشتری گرفت به گونه ای که بنا بر یک گزارش آماری، در دوره ناصر الدین شاه قاجار، ۴۷ مسجد، که بسیاری از آنها مدرسه نیز داشته اند، ۳۵ مدرسه و ۱،۴۶۳ طلبه به ثبت رسیده است.
حوزه تهران را باید حلقه واسط میان حوزه های بزرگ و اصلی آن عصر، مانند نجف، کربلا، اصفهان و نیز حوزه های فرعی شهرستانهای ایران دانست.
ادبیات عرب و ادبیات فارسی، فقه و اصول فقه، تفسیر قرآن و دانش های کاربردی از علومی بودند که در حوزه علمیه تهران تدریس می شد.