حمله مغول به ایران

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حمله مغول به ایران، در پی بی تدبیری حاکم اترار و طمع به اموال تجار با قتل آنها موجب شد مغول ها برای انتقام خون تجار مسلمانشان به ایران حمله کنند.
یکی از حوادث بسیار تلخ که ضربات جبران ناپذیری بر فرهنگ و تمدن ایران اسلامی وارد شد فتنۀ حملۀ مغول به سرزمین ایران است. (چنگیزخان تموچین) پس از مطیع کردن اقوام مغول و حکومت های محلی که با ایران همجوار شده بود به دنبال ایجاد در روابط تجاری، سیاسی با ایران بود اما به دلیل بی تدبیری سلطان محمد خوارزمشاه و نبود انسجام در ارکان حکومت تبدیل به روابط خصمانه شده یکی از دردناکترین فجایع انسانی در ایران به وقوع پیوست.
زمینه ها و علل حملۀ مغول به ایران
۱- همجواری مغولان و خوارزمشاهیان با نابود شدن قراختائیان توسط سلطان محمد خوارزمشاه.۲- قتل عام کاروان تجاری مغول در شهر اترار توسط غایرخان حاکم آنجا به دستور سلطان محمد.۳- توجه شدید مغولان به امر تجارت و نفوذ در غرب و مانع تراشی خوارزمشاهیان.۴- دشمنی دیرینه بین خلافت عباسی و سلطان محمد که باعث شد خلیفه چنگیزخان را علیه سلطان تحریک کند.
چگونگی حملۀ مغول به ایران
چنگیزخان پس از تثبیت قدرت خود برای شروع باب تجارت و دوستی با ایران عده ای بازرگان به ایران فرستاد ولی هنگامی که سفیران چنگیز وارد شهر اترار شدند تا پیام او را تسلیم کنند، غایرخان حاکم آنجا در مالشان طمع کرده به بهانه جاسوسی آن ها را زندانی کرد و از سلطان محمد درخواست قتل آن ها را کرد. سلطان بدون تفکر دستور مصادره اموال و قتل آنان را صادر کرد. چون خبر به چنگیز رسید درخواست تسلیم حاکم را کرد ولی سلطان قاصد او را نیز کشت. لذا چنگیزخان همراه امرا و پسرانش عازم جنگ شد. او اترار را تصرف و اموال مردم غارت و غایرخان کشت. سپس شهرهای ماوراءالنهر مثل بخارا، سمرقند، ترمذ، جند، خجند، فناکت و... یکی پس از دیگری با قتل و غارت گشود و جوانان را به سپاه و اهل حرفه و صنعت را به مغولستان فرستاد.
قتل جلال الدین
...

پیشنهاد کاربران

حملهٔ مغول به ایران به سه لشکرکشی مغول به ایران در فاصله سال های ۱۲۱۹ تا ۱۲۵۶ میلادی ( ۶۱۶–۶۵۴ ه‍. ق ) اشاره دارد. این لشکرکشی ها به حکومت خوارزمشاهیان، اسماعیلیان الموت و حکومت های محلی اتابکان سلجوقی خاتمه داد و منجر به ایجاد حکومت ایلخانان مغول به جای آن ها در ایران شد.
...
[مشاهده متن کامل]

چنگیز خان پس از چیره شدن بر چین و بخشی از آسیای میانه با خوارزمشاهیان همسایه شد. خواسته چنگیز خان بازکردن راه بازرگانی میان قلمرو خوارزمشاهیان و چین بود. او در ابتدا، نسبت به سلطان محمد خوارزمشاه ادب و احترام را رعایت کرد ولی این پادشاه با تدابیر خصمانهٔ خود موجب غضب خان مغول و هجوم او به ممالک اسلامی شد. حملهٔ مغول در پی قتل ۴۵۰ بازرگان مغولی در شهر اترار آغاز شد. شروع نخستین لشکرکشی در سپتامبر سال ۱۲۱۹ میلادی ( پاییز ۵۹۸ خ. / ۶۱۶ ق ) و به فرماندهی چنگیز خان بود. سلطان محمد خوارزمشاه در همان سال با سپاهی به مبارزه با مغول برآمد، ولی از جوجی پسر چنگیز شکست خورد و از آن پس تصمیم گرفت که از مواجهه با لشکر مغول خودداری کند. چنگیز برای دستگیری سلطان محمد دو نفر از بزرگان لشکر خود را به تعقیب او فرستاد. سال بعد سلطان محمد در بستر مرگ، جلال الدین خوارزمشاه را به جانشینی خویش برگزید و جلال الدین بیش از ۱۰ سال پس از مرگ پدر در برابر سپاهیان مغول ایستادگی کرد. دومین لشکرکشی در سال ۶۲۶ ه‍. ق به امر اوگتای قاآن و به فرماندهی جرماغون نویان بود. این لشکرکشی به قصد پایان دادن به مقاومت جلال الدین خوارزمشاه و تسخیر مناطقی که تحت سلطه خوارزمشاهیان باقی مانده بود، انجام شد. در پایان این دو حمله مغولان به سلطنت خوارزمشاهیان بر ایران پایان دادند و بسیاری از شهرهای ایران مانند طوس و نیشابور به کلی ویران و مردم آن قتل عام شدند. خط سیر تخریب و ویرانی فقط منحصر به شمال و شمال شرقی ایران نبود، در مرکز و غرب ایران نیز شهرهای دامغان، ری، قم، قزوین، همدان، مراغه و اردبیل هدف حمله قرار گرفتند.
سومین لشکرکشی در سال ۱۲۵۴ میلادی ( ۶۵۴ ه‍. ق ) ۴۰ سال پس از شکست و فرار سلطان محمد خوارزمشاه، به دستور منگوقاآن و با هجوم هولاکو به ایران آغاز شد. هلاکو در این لشکرکشی دو هدف داشت، تسخیر قلعه های اسماعیلیه و سپس فتح بغداد که پایتخت خلفای عباسی بود. رکن الدین خورشاه آخرین خداوند الموت در تسخیر این قلعه ها به هلاکو کمک هایی نیز کرد؛ اما، سرانجام خود او نیز به دنبال تسخیر اکثر این قلعه ها کشته شد. بدین ترتیب دولت اسماعیلیان الموت به پایان رسید. هلاکو سپس در سال ۱۲۵۸ میلادی ( ۶۵۶ ه‍. ق ) به بغداد لشکر کشید و با سقوط بغداد، خلافت عباسیان پس از حدود ۵۱۸ سال پایان یافت. پس از این پیروزی بود که حاکمان مغول کوشیدند تا به جای ویرانی و قتل عام مردم بر آنان حکومت کنند.

حمله مغول به ایرانحمله مغول به ایرانحمله مغول به ایرانحمله مغول به ایرانحمله مغول به ایرانحمله مغول به ایران
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/حمله_مغول_به_ایران

بپرس