حمراءالاسد

[ویکی فقه] حمراء الاسد نام منطقه ای در مسیر مدینه به مکه است که حدود هشت میل (۱۵ کیلومتر) از مدینه فاصله دارد. لشکرکشی پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به این منطقه پس از نبرد احد به غزوه«حمراء الاسد» معروف شده است.
این غزوه، یکشنبه ۸ شوال سال سوم هجری، یک روز پس از غزوه احد در هشت یا ده میلی مدینه، در راه وادی عقیق به مکه و در سه میلی ذی الحلیفه روی داد. به دلیل اختلاف نظر درباره زمان نبرد احد، زمان غزوه حمراء الاسد را نیز به اختلاف هشتم یا پانزدهم شوال گزارش کرده اند.هر چند نبرد احد در آغاز به نفع مسلمانان پیش رفت؛ ولی در پایان به شهادت جمعی از آنان و پیروزی قریش انجامید. قریشیان پس از نبرد، سال آینده را برای رویارویی بعدی معین کردند و سپس به سمت مکه به راه افتادند؛ اما در نخستین منزلگاه با مشورت و گفت و گو به این نتیجه رسیدند که باید به مدینه باز گردند و کار مسلمانان را همین جا یکسره کنند. آن ها در «روحاء» در دو منزلی مدینه (سی یا چهل میلی مدینه) اردو زدند. برخی از بزرگان آن ها مانند صفوان بن امیه با این اقدام مخالف بودند؛ زیرا به پیروزی خود اطمینان نداشتند. به نظر می رسد، پیامبر نیز احتمال بازگشت آنان را بعید نمی دانسته است. از این رو فردای نبرد احد تصمیم گرفت سپاه دشمن را تعقیب کند. بنابر گزارش هایی مخبرانی، تصمیم قریش را به اطلاع پیامبر رسانده اند. با توجه به فاصله دو منزلی روحاء با مدینه به نظر می رسد، اقدام پیامبر پیش گیرانه بوده و سپس با اطلاعاتی که (توسط مخبران) به ایشان رسیده، مشخص شده که پیش بینی ها مطابق با واقع است. پیامبر چند تن آشنا به منطقه را، برای ردیابی دشمن اعزام کرد. بر اساس روایت مغازی سران اوس و خزرج (احتمالا برای محافظت از پیامبر) شب پس از احد را در مسجد خوابیدند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) بعد از نماز صبح یکشنبه، از بلال خواست تا اعلام کند سپاه دوباره سازماندهی شود
هدف از غزوه
هدف پیامبر از این غزوه، که به فرمان خدا صورت گرفت ، آن بود که مشرکان را از ادامه جنگ و حمله به مدینه بترساند و باز دارد و قوّت و قدرت مسلمانان را به دشمن نشان دهد و بفهماند که زخم و شکستی که در غزوه احد به آنان وارد شده، عزم و اراده شان را از مقابله با دشمن سست نکرده است. سخن پیامبر اکرم هنگام بسیج مسلمانان نیز از این مطلب حکایت دارد: «... فَاِنَّهُ اَنْکی لِلْعَدوِّ و اَبْعَدُ لِلسَّمع» (پس آن برای دشمن زیان آورتر است و آوازه ای بیشتر و پردامنه تر دارد، براساس گزارشی دیگر، رسول خدا چون خبر یافت که مشرکان در رَوحاء از بازگشت به مدینه سخن می گویند، مسلمانان را برای تعقیب دشمن فراخواند.
دستور نظامی پیامبر
پیامبر اکرم پس از نماز صبح، در حالی که مجروحان غزوه احد مشغول مداوای جراحات خود بودند، به بِلال فرمود که ندا دهد: پیامبر دستور می دهد دشمن را تعقیب کنید و جز کسانی که دیروز در جنگ حضور داشتند کسی نباید با ما (از مدینه) خارج شود روایت دیگر حاکی از این است که پیامبر تنها به کسانی که در غزوه احد زخم برداشته بودند، فرمان و رخصت داد وی را در این لشکرکشی همراهی کنند. تنها کسانی را مجاز به حضور دانست که در غزوه احد حضور داشتند. جابر بن عبدالله انصاری تنها کسی بود که در غزوه احد شرکت نداشت؛ اما اجازه یافت در غزوه حمراء الاسد شرکت کند. پدر جابر در جنگ احد به او دستور داده بود برای مراقبت از خواهرانش در مدینه بماند. بخشی از فراخوانده شدگان، مجروحان نبرد احد بودند و مداوای آن ها به زمان طولانی تری نیاز داشت، و از این رو حرکت سپاه مسلمانان قدری دشوار بود. با این حال مسلمانان پس از اطلاع از دستور پیامبر آماده حرکت شدند. طوایفی چون بنی عبدالاشهل و بنی سلمه(که بیشترین تلفات را داده بودند) با بیشترین تعداد زخمیان در نبرد حمراء الاسد شرکت کردند.
ارزیابی دو طایفه روایات
...