[ویکی فقه] خداوند حضرت شعیب را به سوی مردم مَدْین و اَیکه فرستاد تا آنها را به یکتا پرستی و آیین خدایی دعوت نماید و از بت پرستی و فساد اخلاقی نجات بخشد.
یکی از پیامبران خدا حضرت شعیب(ع)است که نام او در قرآن یازده بار آمده است.در مورد سلسله نسب شعیب، به اختلاف نقل شده، محدّث معروف مسعودی او را از فرزندان نابت بن مَدْین بن ابراهیم دانسته است.به این ترتیب «شعیب بن صفوان بن عیفا بن نابت بن مَدْیَن بن ابراهیم» بنابراین او از نوادههای حضرت ابراهیم(ع) از ناحیه نابت بود نه از ناحیه اسماعیل و اسحاق.
مَدْین شهری بود که در سرزمین معان، نزدیک شام، در قسمت انتهایی حجاز قرار داشت، مردم آن علاوه بر بت پرستی و فساد اخلاقی، در داد و ستدها خیانت و کلاه برداری میکردند، کم فروشی و خیانت در خرید و فروش حتی کم نمودن طلا و نقره در سکههای پول، در میانشان رایج بود، و به خاطر حبّ دنیا و ثروت اندوزی، به نیرنگ و حیله دست میزدند و به انواع تباهیهای اجتماعی خو گرفته بودند.اَیکه نیز قریهای آباد و پر درخت در نزدیک مَدْین بود، مردم آن جا نیز هم چون مردم، مَدْین غرق در فساد بودند.
خداوند از میان مردم مَدْین، حضرت شعیب(ع)را به پیامبری برانگیخت تا آنها و مردم اطراف را از لجنزار تباهیها برهاند و به سوی توحید و صفا و صمیمیت دعوت نماید. «وَ إِلی مَدْیَن أَخاهُمْ شُعَیْباً» حضرت شعیب یکی از پیامبران عرب بود، ولی به گفته بعضی او از نسل ابراهیم(ع)بود، بلکه نوه دختری بود.
توضیح این که:از شیخ صدوق به سند خود روایت شده که حضرت شعیب(ع)و حضرت ایوب(ع) و بلعم بن با عورا، از فرزندان گروهی بودند که هنگام تبدیل آتش نمرود ی به گلستان، به ابراهیم(ع)ایمان آوردند، و همراه ابراهیم(ع)و حضرت لوط(ع) به سرزمین شام هجرت کردند، و سپس آن گروه با دختران حضرت لوط(ع)ازدواج نمودند، و هر پیامبری که بعد از ابراهیم(ع)و قبل از بنی اسرائیل به وجود آمد، از نسل همین سه نفر بود. حضرت شعیب(ع)۲۴۲ سال عمر کرد، از بعضی از روایات و گفتار مفسّران و قرائن استفاده میشود که شعیب(ع)از طرف خدا به سوی دو قوم (قوم مَدْین و قوم اَیکه) فرستاده شد، هر دو قوم از اطاعت او سرکشی نمودند و هر کدام به یک نوع عذاب سخت گرفتار شدند.
شیوه برخورد شُعَیب با قوم خود
حضرت شعیب(ع)با منطق و استدلال و شیوههای حکیمانه و مهرانگیز، قوم خود را به سوی خدا و عدالت دعوت میکرد، بیان او به قدری جالب و جاذب و گیرا بود که پیامبراسلام(ص) فرمود:«کانَ شُعَیبٌ خَطِیبُ الْأنبِیاءِ؛ شعیب(ع)خطیب و سخنران در بین پیامبران بود.»
بیانات شعیب(ع)در هدایت قوم
«ای قوم من! خدا را پرستش کنید که جز او معبود دیگری برای شما نیست، پیمانه و وزن را در خرید و فروش کم نکنید، دست به کم فروشی نزنید، من هم اکنون شما را در نعمت میبینم، ولی از عذاب روز فراگیر بر شما بیمناک هستم.
ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت تمام دهید، و بر کالاهای مردم عیب نگذارید، و از حق آنان نکاهید، و در زمین به فساد و تباهی نکوشید.
آن چه خداونداز سرمایههای حلال برای شما باقی گذارده، برایتان بهتر است اگر ایمان داشته باشید، و من پاسدار شما (و مأمور بر اجبارتان به ایمان) نیستم.»
ای قوم من! به من بگویید هرگاه من دلیل آشکارتری از پروردگارم داشته باشم و رزق (و موهبت) خوبی به من داده باشد (آیا میتوانم بر خلاف فرمان خدا رفتار کنم؟) من هرگز نمیخواهم چیزی را که شما را از آن باز میدارم، خودم مرتکب شوم، من جز اصلاح ـ تا آن جا که توان دارم ـ نمیخواهم، و توفیق من جز به خدا نیست، بر او توکل کردم و به سوی او باز میگردم.
ای قوم من! دشمنی و مخالفت با من سبب نشود که شما به همان سرنوشتی که قوم نوح یا قوم هود یا قوم صالح گرفتار شدند، گرفتار شوید، و ماجرای عذاب قوم لوط از شما چندان دور نیست، از درگاه پروردگار خود آمرزش بطلبید، و به سوی او باز گردید که پروردگارم مهربان و دوستدار (بندگان توبه کار) است.
ای قوم من! آیا قبیله کوچک من، نزد شما عزیزتر از خداوند است؟ در حالی که فرمان او را پشت سر انداختهاید، پروردگارم به آن چه انجام میدهید آگاهی دارد.
ای قوم من! هر کاری از دستتان ساخته است انجام دهید، من هم کار خود را خواهم کرد! و به زودی خواهید دانست که عذاب خوار کننده به سراغ چه کسی خواهد آمد و چه کسی دروغگو است. شما انتظار بکشید و من هم در انتظارم.»
لجاجت و گستاخی قوم شعیب(ع)
...
یکی از پیامبران خدا حضرت شعیب(ع)است که نام او در قرآن یازده بار آمده است.در مورد سلسله نسب شعیب، به اختلاف نقل شده، محدّث معروف مسعودی او را از فرزندان نابت بن مَدْین بن ابراهیم دانسته است.به این ترتیب «شعیب بن صفوان بن عیفا بن نابت بن مَدْیَن بن ابراهیم» بنابراین او از نوادههای حضرت ابراهیم(ع) از ناحیه نابت بود نه از ناحیه اسماعیل و اسحاق.
مَدْین شهری بود که در سرزمین معان، نزدیک شام، در قسمت انتهایی حجاز قرار داشت، مردم آن علاوه بر بت پرستی و فساد اخلاقی، در داد و ستدها خیانت و کلاه برداری میکردند، کم فروشی و خیانت در خرید و فروش حتی کم نمودن طلا و نقره در سکههای پول، در میانشان رایج بود، و به خاطر حبّ دنیا و ثروت اندوزی، به نیرنگ و حیله دست میزدند و به انواع تباهیهای اجتماعی خو گرفته بودند.اَیکه نیز قریهای آباد و پر درخت در نزدیک مَدْین بود، مردم آن جا نیز هم چون مردم، مَدْین غرق در فساد بودند.
خداوند از میان مردم مَدْین، حضرت شعیب(ع)را به پیامبری برانگیخت تا آنها و مردم اطراف را از لجنزار تباهیها برهاند و به سوی توحید و صفا و صمیمیت دعوت نماید. «وَ إِلی مَدْیَن أَخاهُمْ شُعَیْباً» حضرت شعیب یکی از پیامبران عرب بود، ولی به گفته بعضی او از نسل ابراهیم(ع)بود، بلکه نوه دختری بود.
توضیح این که:از شیخ صدوق به سند خود روایت شده که حضرت شعیب(ع)و حضرت ایوب(ع) و بلعم بن با عورا، از فرزندان گروهی بودند که هنگام تبدیل آتش نمرود ی به گلستان، به ابراهیم(ع)ایمان آوردند، و همراه ابراهیم(ع)و حضرت لوط(ع) به سرزمین شام هجرت کردند، و سپس آن گروه با دختران حضرت لوط(ع)ازدواج نمودند، و هر پیامبری که بعد از ابراهیم(ع)و قبل از بنی اسرائیل به وجود آمد، از نسل همین سه نفر بود. حضرت شعیب(ع)۲۴۲ سال عمر کرد، از بعضی از روایات و گفتار مفسّران و قرائن استفاده میشود که شعیب(ع)از طرف خدا به سوی دو قوم (قوم مَدْین و قوم اَیکه) فرستاده شد، هر دو قوم از اطاعت او سرکشی نمودند و هر کدام به یک نوع عذاب سخت گرفتار شدند.
شیوه برخورد شُعَیب با قوم خود
حضرت شعیب(ع)با منطق و استدلال و شیوههای حکیمانه و مهرانگیز، قوم خود را به سوی خدا و عدالت دعوت میکرد، بیان او به قدری جالب و جاذب و گیرا بود که پیامبراسلام(ص) فرمود:«کانَ شُعَیبٌ خَطِیبُ الْأنبِیاءِ؛ شعیب(ع)خطیب و سخنران در بین پیامبران بود.»
بیانات شعیب(ع)در هدایت قوم
«ای قوم من! خدا را پرستش کنید که جز او معبود دیگری برای شما نیست، پیمانه و وزن را در خرید و فروش کم نکنید، دست به کم فروشی نزنید، من هم اکنون شما را در نعمت میبینم، ولی از عذاب روز فراگیر بر شما بیمناک هستم.
ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت تمام دهید، و بر کالاهای مردم عیب نگذارید، و از حق آنان نکاهید، و در زمین به فساد و تباهی نکوشید.
آن چه خداونداز سرمایههای حلال برای شما باقی گذارده، برایتان بهتر است اگر ایمان داشته باشید، و من پاسدار شما (و مأمور بر اجبارتان به ایمان) نیستم.»
ای قوم من! به من بگویید هرگاه من دلیل آشکارتری از پروردگارم داشته باشم و رزق (و موهبت) خوبی به من داده باشد (آیا میتوانم بر خلاف فرمان خدا رفتار کنم؟) من هرگز نمیخواهم چیزی را که شما را از آن باز میدارم، خودم مرتکب شوم، من جز اصلاح ـ تا آن جا که توان دارم ـ نمیخواهم، و توفیق من جز به خدا نیست، بر او توکل کردم و به سوی او باز میگردم.
ای قوم من! دشمنی و مخالفت با من سبب نشود که شما به همان سرنوشتی که قوم نوح یا قوم هود یا قوم صالح گرفتار شدند، گرفتار شوید، و ماجرای عذاب قوم لوط از شما چندان دور نیست، از درگاه پروردگار خود آمرزش بطلبید، و به سوی او باز گردید که پروردگارم مهربان و دوستدار (بندگان توبه کار) است.
ای قوم من! آیا قبیله کوچک من، نزد شما عزیزتر از خداوند است؟ در حالی که فرمان او را پشت سر انداختهاید، پروردگارم به آن چه انجام میدهید آگاهی دارد.
ای قوم من! هر کاری از دستتان ساخته است انجام دهید، من هم کار خود را خواهم کرد! و به زودی خواهید دانست که عذاب خوار کننده به سراغ چه کسی خواهد آمد و چه کسی دروغگو است. شما انتظار بکشید و من هم در انتظارم.»
لجاجت و گستاخی قوم شعیب(ع)
...
wikifeqh: شعیب_پیامبر