حشر غاصبان

[ویکی فقه] حشر غاصبان (قرآن). حشر غاصبان در مال یتیم، همراه با شعله کشیدن آتش از دهانشان خواهد بود.
«ان الذین یاکلون امول الیتـمی ظـلمـا انما یاکلون فی بطونهم نارا...؛ کسانی که اموال یتیمان را به ظلم و ستم می خورند، (در حقیقت،) تنها آتش می خورند؛ و بزودی در شعله های آتش (دوزخ) می سوزند».(برداشت مزبور را روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم تایید می کند: کسانی که در مال یتیم تصرف ناروا می نمایند، در حالی محشور می شوند که آتش از دهانشان شعله می کشد.)
وعده عذاب غاصبان مال یتیم
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله وسلّم، امیرالمؤمنین علیه السّلام و حضرت کاظم، رضا و جواد علیهم السّلام خوردن مال یتیم را از گناهان کبیره شمرده اند و از گناهانی است که خداوند وعده آتش بر آن داده بلکه تصریح به کبیره بودن آن فرموده: «ان الذین یاکلون اموال الیتامی ظلما انما یاکلون فی بطونهم نارا و سیصلون سعیرا؛ کسانی که اموال یتیمان را به ناحق تصرف می کنند در حقیقت آتش خورده اند و به زودی به آتش سوزانی می سوزند». نظیر این تعبیر در سراسر قرآن مجید، تنها در یک مورد دیگر دیده می شود و آن درباره کسانی است که با کتمان حقایق و تحریف آیات الهی، منافعی به دست می آورند درباره آنها می فرماید: «ما یاکلون فی بطونهم الا النار» در این جمله، قرآن می گوید: «علاوه بر این که آنها در همین جهان در واقع آتش می خورند، بزودی در جهان دیگر داخل در آتش بر افروخته ای می شوند که آن ها را به شدت می سوزاند». از این آیه استفاده می شود که اعمال ما علاوه بر چهره ظاهری خود، یک چهره واقعی نیز دارد که در این جهان از نظر ما پنهان است، اما این چهرهای درونی، در جهان دیگر ظاهر می شوند و مسئله تجسم اعمال را تشکیل می دهند. قرآن در این آیه می گوید: «آنها که مال یتیم می خورند گر چه چهره ظاهری عمل شان بهره گیری از غذاهای لذیذ و رنگین است، اما چهره واقعی این غذا ها آتش سوزان است، و همین چهره است که در قیامت آشکار می شود». چهره واقعی همیشه تناسب خاصی با کیفیت ظاهری این عمل دارد، همانگونه که خوردن مال یتیم و غصب حقوق او، قلب او را می سوزاند و روح او را آزار می دهد، چهره واقعی این عمل آتش سوزان است. توجه به این موضوع (چهره های واقعی اعمال) برای کسانی که ایمان به این حقایق دارند بهترین مانع از انجام کارهای خلاف است، آیا کسی پیدا می شود که با دست خود پاره های آتش را برداشته و در میان دهان بگذارد و ببلعد؟ همچنین افراد با ایمان ممکن نیست مال یتیم را به ناحق بخورند و اگر می بینیم مردان خدا حتی فکر معصیت را به خود راه نمی دادند یک دلیل آن همین بوده که آنها بر اثر قدرت علم و ایمان و پرورشهای اخلاقی واقع اعمال را می دیدند و هرگز فکر انجام کار بد را نمی کردند. یک کودک نادان و بی اطلاع ممکن است مجذوب جاذبه زیبای یک شعله آتش سوزان شود و دست در آن فرو برد، اما یک انسان فهمیده که سوزندگی آتش را بارها آزموده است کجا ممکن است حتی چنین خیالی بکند؟
نکوهش غصب اموال یتیم در روایات
احادیث و روایات در نکوهش تجاوز به اموال یتیمان بسیار زیاد و تکان دهنده است و حتی کمترین تعدی به اموال یتیمان مشمول این حکم معرفی شده. در حدیثی از امام باقر علیه السّلام یا امام صادق نقل شده که کسی سؤال کرد این مجازات آتش درباره چه مقدار از غصب مال یتیم است؟ فرمود در برابر دو درهم. قال علی ـ علیه السّلام ـ : «ان آکل مال الیتیم سیدرکه و بال ذلک فی عقبه و یلحقه و بال ذلک فی الاخره» امیرالمومنان علیه السّلام ـ میفرماید: «خورنده مال یتیم بطور قطع زود است که وبال کارش در دنیا به اولادش برسد و خودش به سزایش در آخرت می رسد». قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله وسلّم ـ : «یبعث اناس عن قبورهم یوم القیامه تاجج افواههم نارا» فقیل: یا رسول الله! من هؤلاء؟ قال ـ صلی الله علیه و آله وسلّم ـ «الذین یاکلون اموال الیتامی ظلما» پیامبر خدا فرموده: «روز قیامت جمعی محشور می شوند در حالی که شعله آتش از دهان آنها خارج می شود گفتند: یا رسول الله اینها چه کسانی هستند؟ فرمود: کسانی که از روی ستم مال یتیمان را می خورند».
مصداق ظلم
...