حس

[ویکی فقه] ادراک و دریافتن چیزی با یکی از حواس پنج گانه را حسّ گویند. این عنوان در بابهای شهادات، قصاص و دیات به کار رفته است.
به آنچه به وسیلۀ یکی از حواس بینایی، بویایی، چشایی، شنوایی و بساوایی درک می شود، محسوس و به ادراک و دریافت آن توسط حواس یاد شده، حسّ گویند.

[ویکی فقه] حس (ابهام زدایی). واژه حس ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: • حس (فقه)، ادراک و دریافتن چیزی با یکی از حواس پنج گانه و دارای کاربرد در ابواب مختلف فقهی• حس (منطق)، یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق، به معنای قوّه مدرک محسوسات یا ابزار آن قوّه
...

[ویکی فقه] حس (فقه). ادراک و دریافتن چیزی با یکی از حواس پنج گانه را حسّ گویند. این عنوان در بابهای شهادات، قصاص و دیات به کار رفته است.
به آنچه به وسیلۀ یکی از حواس بینایی، بویایی، چشایی، شنوایی و بساوایی درک می شود، محسوس و به ادراک و دریافت آن توسط حواس یاد شده، حسّ گویند.
از اسباب بطلان وضو
از اسباب بطلان وضو، خواب است؛ به گونه ای که چشم نبیند و گوش نشنود.
شهادت از روی حس
در شهادت علم شاهد باید مستند به یکی از حواس پنج گانه باشد؛ بدین معنا که- به عنوان مثال- در دیدنیها دیده و در شنیدنیها شنیده باشد، مگر مواردی که استثنا شده و استفاضه (سَماع) در آنها پذیرفته است.
← اشکال برخی بر این قول
...

[ویکی فقه] حس (منطق). حس یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای قوّه مدرک محسوسات یا ابزار آن قوّه است.
حس در لغت عبارت است از: حرکت، صدای خفیف، صدای چیزی که از نزدیک انسان عبور کند و انسان آن را نبیند، صدای شدید و…، و در علوم، گاهی بر یکی از قوای نفس اطلاق می شود که مدرک محسوسات است و گاهی برای آلات قوه مُدرِکه به کار رفته است و گاهی نیز در فعل این قوّه، یعنی احساس، استعمال می شود. قضایایی که به کمک یکی از حواس پنج گانه ظاهری حاصل شود، «حسّیات» نام دارد. حواس باطنی در نظر فیلسوفان مسلمان عبارت است از: حس مشترک، خیال، وهم، حافظه و متصرِّفه (متخیّله).
دیدگاه ارسطو
در نظر ارسطو، حواس عبارت است از: آلات ادراک پنج گانه، یعنی بینایی (باصره)، شنوایی (سامعه)، بویایی (شامه)، لمسایی (لامسه) و چشایی (ذائقه) که به حواس ظاهری یا قوای ادراکی ظاهری و خارجی معروف اند. برخی، تعداد حواس ظاهری را هشت حس و یا بیشتر دانسته اند با این توجیه که لامسه، محل چهار حس است و با این حس؛ درشتی (زبری) و نرمی، سردی و گرمی و مانند آن (درد و فشار) دریافت می شود؛ افزون بر اینکه امروزه به حس تعادل و حس حرکت نیز معتقدند.
دیدگاه ابن سینا
ابن سینا می گوید: «حس، شیء خارج از خود را در می یابد، اما ذات خود و ابزار خود و احساس خود را در نمی یابد» و نیز گفته است: «حس، اشیای جزئی و مشخص را در می یابد».
نکته
...

حس ( به انگلیسی: Sense ) ، گنجایش فیزیولوژیک یک موجود زنده برای ادراک است. مطالعه احساس در زمینه های گوناگون علمی، چون عصب شناسی، روان شناسی شناختی، علوم شناختی یا فلسفه ادراک می گنجد، اما جنبه زیستی آن در دستگاه حسی تعریف می شود. حواس برای بقای انسان ضروری اند و ما را قادر می کنند تا به وجود محرک ها پی ببریم و با تنظیم پیاپی شرایط بدن در پاسخ به تغییر محیطی نظم و هماهنگی بدن حفظ شود.
بر اساس تعریف سنتی که ریشهٔ آن به ارسطو برمی گردد، پنج حس در انسان هست: بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، و بساوایی که به این پنج حس «حواس پنج گانه» گویند. اما بر اساس تعاریف نوین، در انسان حواس دیگری هم وجود دارد، مانند حس عمقی، حس حفظ تعادل، حس درد، ادراک زمان، ادراک دما، و حس ضعیف جهت یابی ( هر چند این حس در جانورانی مثل پرندگان یا حشرات قوی تر از انسان است و بر اساس درک میدان مغناطیسی عمل می کند. حس بویایی نیز نمونهٔ دیگری از حواسی است که در انسان ضعیف تر از بسیاری دیگر از جانوران دریافت می شود ) . به علاوه، برخی درک محرک های داخلی، مثل گرسنگی یا تشنگی، تغییر سطح دی اکسیدکربنِ خون در مغز، و یا درک تحریک حسگرهای شیمیایی را گونه های دیگری از حواس تعریف می کنند.
تعریف مورد قبول عموم برای حس عبارت است از «سیستمی متشکل از گروهی از سلولهای حسگر که به وقایع پاسخ می دهند و به قسمتهای خاصی از مغز که علائم ( سیگنال ها ) را دریافت و تعبیر می کنند مربوطند». این در حالی است که به دلیل وجود تعاریف و معیارهای متفاوت، توافق واحدی برای تعداد حواس وجود ندارد.
حواس به طور کلی به دو گروه حواس بیرونی و حواس درونی تقسیم می شوند. ادراک بیرونی عبارتند از درک موقعیت فیزیکی، حرکتی، و حالت بدن. حواس بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی، لامسه، درک تعادل، و درک دما از این گروه حواس هستند. حواس درونی عبارتند از حواسی که از تحریک اعضای داخلی بدن ناشی می شوند، مثل حس گرسنگی برای تأمین انرژی بدن، تحریک حسگرهای کشش ریوی برای کنترل فعالیت شش ها و تنفس، و کشش عضلانی مثل کشش عضلات روده برای دفع گاز که می تواند به درد روده منجر شود.
به علاوه، گروه دیگری از حواس وجود دارند که توسط اعضای حسگر بدن درک نمی شوند. ادراک زمان یک نمونه از این حواس است. حس عمل/عکس العمل یا درک بالقوه ( در روان شناسی یعنی شروع، اجرا، و کنترل ارادی اعمال ) نمونهٔ دیگری از این حواس است که مثلاً در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی آسیب دیده است. حس آشنایی نیز یک نمونهٔ دیگر از این حواس است. طبق تعریفی حافظه ی تشخیصی از دو بخش اصلی حس آشنایی و یادآوری تشکیل می شود. گاهی یک حس آشنایی قوی بدون بازیابی ( حافظه ) یادآوری اتفاق می افتد، مثلاً در هنگام آشناپنداری یا دژا - وو.

حس (آلبوم). حس آلبومی به خوانندگی پیام صالحی از اعضای گروه آریان است که در سال ۱۳۸۹ توسط تصویر دنیای هنر منتشر شد. [ ۱] تیراژ این آلبوم در آن سال ۲۰۰ هزار نسخه بود و به عنوان اولین آلبوم مستقل گروه آریان نیز شناخته می شد. [ ۲] این آلبوم به صورت فیزیکی و با حمایت چرم مشهد تولید شد و هنرمندانی چون حمید عسکری در ترانه سرایی و آهنگسازی آلبوم نقش داشتند. ضبط و تنظیم این آلبوم در استودیو راسک ساند آمریکا توسط نیما وارسته انجام گرفته بود. [ ۳]
• گیتار کلاسیک: امیر طبری و پیام صالحی
• سازهای دیجیتال کیبورد پیانو و ویولون: نیما وارسته
• گیتار الکترونیک: مسعود همایونی
• تنظیم کننده: نیما وارسته
• صدابردار: علی حسین زاده
• میکس و مستر: نیما وارسته
• طراح و گرافیک: ساشا مشکات

در استعمال اسمی به معنای حرکت و صدای آهسته و در استعمال فعلی، عمدتاً به معنی ادراک توسط یکی از حواس به کار می رود. فیلسوفان پیشین نفس را دارای دو نوع حواس می دانستند: ۱. حواس ظاهری، مشتمل بر پنج گونۀ بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی، و بساوایی. امروزه با شناخت نظام عصبی، حس هایی همچون حس توازن و حرکت را بدان افزوده اند؛ ۲. حواس باطنی. مشتمل بر پنج گونه به حصر ذیل: مفهومات ادراکی نفس یا کلی است یا جزئی. جزئی یا از جنس صورت است یا معانی. در هر سه صورت، نفس دارای قوۀ نگهدارندۀ صورت ادراکی است. قوۀ مُدرِک کلیات «عقل» است و قوۀ مدرک صور جزئی «حس مشترک» و حافظ صور حس مشترک «خیال» و مدرِک معانی جزئی «واهمه» و حافظ صور آن «ذاکره». دراین میان «قوۀ متصرفه» در نفس موجب ترکیب صور و معانی است که هرگاه در اختیار عقل باشد آن را «مفکّره» نامند و هرگاه در اختیار وهم باشد بدان «متخیله» گویند.