حرکت گذاری

حرکت گذاری، اِعراب گذاری یا دیاکْ ریتیک ( به فرانسوی: Diacritique ) به معنی استفاده از گلیف یا علامت هایی ویژه است که بر جایی از حروف قرار می گیرند تا نحوهٔ تلفظ حرف یا به عبارت دیگر نحوه حرکت لب ها را تعیین کنند.
در خط عربی از حرکات کسره و فتحه و ضمه و تنوین و سکون ( ــَـ، ــِـ، ــُـ، . . . ) و مانند آن ها استفاده می شود و در الفبای عبری از نقطه گذاری.
کلمه «اِعراب»[ ۱] در نحو عربی به تغییر حرکت آخرین حرف کلمه گفته می شود[ ۲] ولی در زبان فارسی از آن برای اشاره به نحوه تلفظ و حرکت لب ها و زبان، و نشانه های آن استفاده شده است.
پاره ای از نمادهای حرکت گذاری الفبای لاتین عبارت هستند از:
• ماکرون
• ماکرون پایین
• اکسان اگو
• اکسان گراو
• اکسان اگوی دوتایی
• اکسان گراو دوتایی
• هَشتَک
• هفتک
• نقطه
• دونقطه
• حلقه
• بریو
• مَدّک
• آپاستروف
• ویرگول
• کروشه بالا
• سِدیل
• اگنک
یکی از موارد کاربرد حرکات در لاتین، نویسه گردانی خط های غیرلاتین به این خط است. برای نمونه، در نویسه گردانیِ زبان عربی به لاتین، از حروف ṣ, ṭ, ẓ, ḥ, ḍ ( به ترتیب از چپ نمایانگرِ «ص»، «ط»، «ض»، «ح» و «ض» ) برای نشان دادن مخارج حروف ویژهٔ این زبان بهره می برند. یا برای نشان دادن نواخت در پین یین ( الفبای استانداردی برای نویسه گردانی چینی استاندارد به لاتین ) از ā, á, ǎ, à استفاده می شود.