حذف

[ویکی فقه] حذف (علوم قرآنی). حذف به حذف و عدم ذکر بخشی از کلام اطلاق می شود و از اسباب اجمال در معنا می باشد.
«حذف» یکی از اسباب اجمال است؛ زیرا حذف یک کلمه باعث اجمال می شود؛
مثال
مانند: (وترغبون ان تنکحوهن) که هم احتمال «فی ان تنکحوهن» می رود و هم احتمال «عن ان تنکحوهن» و محذوف معلوم نیست و می دانیم که «ترغبون فیه» ضد «ترغبون عنه» است؛ زیرا «رغبت» وقتی با «فی» به کار می رود، به معنای میل به کاری یا چیزی است؛ و وقتی با «عن» استعمال شود، معنای آن برعکس می شود؛ یعنی بی میلی و اعراض از کاری.
دیدگاه مفسران درباره آیه مذکور
به قول مفسران ، این آیه درباره نهی از عمل مردانی است که سرپرستی دختران یتیم - و احیانا مالدار - را بر عهده می گرفتند، و اگر زن زیبا بود، با او ازدواج می کردند و از این طریق بر مال او هم مسلط می شدند، و اگر زشت بود، با حق سرپرستی خود مانع ازدواج وی با دیگران می شدند تا مال زن از تسلط سرپرست خارج نشود، و گاهی نیز زن می مرد و مال او را به ارث می بردند.
عناوین مرتبط
...

حذف (ژنتیک). در علم ژنتیک حذف ( انگلیسی: Deletion ) که با عناوین دیگری همچون «جهش حذفی» یا «جهش نقصانی» هم شناخته می شود و علامت اختصاری آن «Δ» است، به نوعی جهش ژنی گفته می شود که طی آن، بخشی از یک کروموزوم یا توالیِ ملکولِ دی ان ای، در جریان همانندسازی، «حذف» یا در اصطلاح، «گُم» می شود.
شدتِ این حذف ژنی بسیار متغیر است و از گًم شدنِ تنها یک بازِ نوکلئوتیدی تا حذفِ کاملِ یک کروموزوم را شامل می شود. [ ۱]
به نظر می رسد کوچکترینِ نوعِ «حذف ژنی» زمانی رخ می دهد که فقط ۱ بازِ نوکلئوتیدی در نسخهٔ الگویِ DNA، وارونه شده و در مکان هایی که دی ان ای - پلی مراز فعال است، از جای خود بریده و کَنده می شود. [ ۲] [ ۳] [ ۴]
گاهی پدیدهٔ حذف ژن در جریان کراسینگ اور در میوز سلولی رخ می دهد و منجر به بروز برخی از اختلالات مهم و شدید ژنتیکی همچون «آتروفی عضلانی با منشأ نخاعی»، «دیستروفی ماهیچه ای دوشن» و «سندرم ویلیامز» می شود.
همچنین، اگر پدیدهٔ حذف ژنی مضربی از عدد ۳ نباشد، منجر به بروز «جهش دگرقالب» خواهد شد.

حذف (دستور زبان). در اصطلاح دستور زبان، کم کردن جزئی از کلام. به سبب گریز از تکرار کلمه یا ایجاز در سخن، یا ضرورت شعر، ممکن است هریک از اجزا و ارکان جمله حذف شود. مثلاً، در جملات زیر، یک یا چند جزء حذف شده است: «سلام»، «امروز نقد، فردا نسیه»، «هرکه بامش بیش برفش بیشتر». حذف بر دو نوع قرینۀ لفظی و قرینۀ معنوی است: حذف به قرینۀ لفظی: حذف کلمه ای در جمله با قرینه ای در همان جمله یا جمله های قبل و بعدِ آن. مثلِ حذف نهاد به قرینۀ لفظی در این عبارت: «دوستم آمد و کتاب مرا به امانت گرفت». ب: حذف به قرینۀ معنوی: حذف کلمه ای در جمله بدون قرینه و با ایجاب محتوای سخن و سیاق کلام. مثلِ حذف فعل در این جمله ها: «خداحافظ»، «بهتر که نیامد».

حذف (عروض). حَذف (عروض)
(در لغت به معنای افکندن) اصطلاحی در عروض. از زحاف های عروضی، و آن افتادنِ یک سبب از آخر رکن اصلی است، چنان که «مفاعیلن» تبدیل به «فعولن»، «فاعلاتن» تبدیل به «فاعلن»، «فاعلاتن» تبدیل به «فاعلن» و «فعولن» تبدیل به «فَعَل» شود. رکن تحت زحاف حذف را محذوف نامند.