حدیث ناسخ

[ویکی فقه] حدیث ناسخ، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیثی گفته می شود که حکم شرعی سابق را بردارد.
حدیث ناسخ حدیثی است که حکم شرعی سابق را رفع کند.برخی دیگر تعبیر کرده اند: حدیثی است که حکم شرعی سابق در قرآن یا حدیث دیگر را رفع کند.
گستره احادیث ناسخ
در مورد حدیث ناسخ بحث های متعددی مطرح است:۱- آیا حدیث ناسخ مختص احادیث نبوی (صلی الله علیه و آله وسلّم) است یا در احادیث دیگر پیشوایان دینی نیز وجود دارد؟برخی در این باره گفته اند: حدیث ناسخ اختصاص به احادیث پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) دارد.۲- آیا حدیث ناسخ اختصاص به روایات عامه دارد یا در روایات شیعه نیز وجود دارد؟در این باره بیان شده است حدیث ناسخ اختصاص به روایات اهل سنت ندارد بلکه در روایات شیعه نیز وجود دارد گرچه روایت توسط یکی از ائمه (علیهم السّلام) نقل شده باشد.
شناخت احادیث ناسخ
۳- راه های شناخت احادیث ناسخ چیست؟در مورد شناخت احادیث ناسخ راه هایی بیان شده است:ا - نص پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) مانند: کنت نهیتکم عن زیارة القبور الا فزوروه شما را از زیارت اهل قبور بازداشتم ولی اکنون آنها را زیارت کنید.ب - نقل صحابی باشد: کان آخر الامر من رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) انه ترک الوضوء مما مسته النار.ج - علم به تاریخ صدور روایات در این صورت حدیث متاخر ناسخ حدیث متقدم است چون از ضحاک روایت شده «نعمل بالاحدث فالاحدیث».د - قائم شدن اجماع بر نسخ حدیث مانند: قتل شارب الخمر در مرتبه چهارم که این حدیث بوسیله اجماع نسخ شده است زیرا در صورتی شارب الخمر در مرتبه چهارم کشته می شود که اجرای حد فاصله نشده باشد.
تعبیرات مترادف
...