حدیث من اذی علیا فقد اذانی

[ویکی فقه] حدیث من آذی علیا فقد آذانی. در حدیثی پیامبر اکرم می فرماید: «من آذی علیا فقد آذانی» هر کس امیرمؤمنان (علیه السّلام) را اذیت کند، من را اذیت کرده است. این حدیث در فضیلت امیرالمومنین تکلیف دشمنان آن حضرت را مشخص می کند و از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مقاله سندهای معتبر این حدیث، در منابع اهل سنت بررسی می شود.
پیش از آوردن تک تک سند های این روایت، بهتر است کلام البانی وهابی را درباره این روایت برای شما نقل کنیم که تقریبا تمام سند های این روایت را آورده است. وی در کتاب السلسلة الصحیحه می نویسد:۲۲۹۵ - " من آذی علیا فقد آذانی ".روی عن جمع من الصحابة:الاول: عن عمرو بن شاس. رواه البخاری فی " التاریخ " (۳/ ۲/ ۳۰۷) والفسوی فی " المعرفة " (۱، ۳۲۹ - ۳۳۰) و احمد (۳، ۴۸۳) و ابن حبان (۲۲۰۲) و الحاکم (۳، ۱۲۲) و صححه، و وافقه الذهبی (!) و ابن عساکر (۱۲/ ۱۰۹/ ۲) عن محمد بن اسحاق حدثنی ابان بن صالح حدثنی الفضل بن معقل عن عبدالله بننیار الاسلمی عنه.ثم روی ابن عساکر من طریق موسی بن عمیر عن عقیل بن نجدة بن هبیرة عن عمرو بن شاس به. قلت: فی الطریق الاولی الفضل بن معقل - و هو ابن سنان الاشجعی - ذکره ابن ابی حاتم (۳/ ۲/ ۶۷) من روایة ابان هذا فقط، و لم یذکر فیه جرحا و لا تعدیلا. و فی الطریق الاخری عقیل بن نجدة، لم اجد من ذکره. و موسی بن عمیر، ان کان القرشی الاعمی فهو متروک، و ان کان التمیمی العنبری فهو ثقة.الثانی: عن سعد بن ابی وقاص رواه الهیثم بن کلیب فی " المسند " (۱۵، ۲) و ابو یعلی (رقم ۷۷۰) و البزار (۲۵۶۲) و القطیعی فی زیادته علی " فضائل الصحابة " (۱۰۷۸)، و ابن عساکر عن قنان النهمی حدثنا مصعب بن سعد عن ابیه مرفوعا به. قلت: و هذا اسناد حسن، قنان هو ابن عبدالله النهمی، وثقه ابن معین و ابن حبان، و قال النسائی: " لیس بالقوی".الثالث: جابر بن عبدالله: رواه ابن عساکر، و کذا السهمی فی " تاریخ جرجان " (۳۲۵) عن اسماعیل بن بهرام الکوفی حدثنی محمد بن جعفر عن ابیه عن جده عن جابر مرفوعا بمعناه.قلت: اسماعیل هذا صدوق، توفی سنة (۲۴۱) من شیوخ ابن ماجة. لکن محمدا هذا - و هو ابن جعفر الصادق - تکلم فیه. و بالجملة، فالحدیث صحیح بمجموع هذه الطرق. هر کس علی را اذیت کند، مرا اذیت کرده است: این روایت، از گروهی از صحابه نقل شده است. اول: از عمرو بن شاس که بخاری در تاریخ، فسوی در المعرفه، احمد، ابن حبان و حاکم آن را نقل و سپس تصحیح کرده است. ذهبی نیز با نظر حاکم موافقت نموده. و ابن عساکر از...دوم: از سعد بن ابی وقاص نقل شده است که آن را هیثم بن کلیب در مسند خود، ابویعلی، بزار وقطیعی در، ابن عساکر و... نقل کرده اند که می گویم: سند این روایت «حسن» است. چون در سند آن قنان بن عبدالله است که یحیی بن معین و ابن حبان او را توثیق کرده اند؛ ولی نسائی گفته که او قوی نیست.سوم: از جابر بن عبدالله. این روایت را ابن عساکر و سهمی در تاریخ جرجان از اسماعیل بن بهرام نقل کرده اند.من می گویم: اسماعیل راستگو و از اساتید ابن ماجه است؛ ولی به محمد بن جعفر ایراد گرفته شده است. در نتیجه: این روایت با جمع کردن این طرق، صحیح است.
البانی، محمدناصر (متوفای۱۴۲۰ه)، السلسلة الصحیحة، ج۵، ص۳۷۳-۳۷۴، ناشر:مکتبة المعارف للنشر والتوزیع الریاض.
این روایت با سند های متعدد نقل شده و در مجموع نمی توان در صحت این روایت تردید کرد.طبق این روایت، هر کس امیرمؤمنان (علیه السّلام) را اذیت کند، رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) را اذیت کرده است و هر کس رسول خدا را اذیت کند، قطعا شامل این آیه مبارکه می شود که خداوند می فرماید:«اِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ اَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهینا؛
احزاب/سوره۳۳، آیه۵۷.
۱. ↑ البانی، محمدناصر (متوفای۱۴۲۰ه)، السلسلة الصحیحة، ج۵، ص۳۷۳-۳۷۴، ناشر:مکتبة المعارف للنشر والتوزیع الریاض.
...