حجیت ید برای ذو الید

[ویکی فقه] حجیت ید برای خود ذو الید بنابر صحیحه جمیل بن صالح هم حجیت دارد.
تا اینجا بحث بر سر این بود که ید فرد در مقابل افراد دیگری که مدعی مالکیت بر مال تحت ید می شوند اعتبار دارد و نشان دهنده مالکیت ذو الید است. اینک می خواهیم ببینیم آیا این قاعده برای شخص ذو الید هم حجیت دارد؟ مثلا شخصی فرشی در میان خانه اش می بیند و شک می کند که به او تعلق دارد یا مثلا امانی است؟ فقها عقیده دارند ید در این مورد هم حاکمیت دارد و اصل این است که مال مشکوک متعلق به شخصی است که بر آن ید دارد. شارع هم در این مورد ردعی نکرده، بلکه آن را امضاء کرده است. در مورد این مساله روایاتی وارد شده است؛ از جمله صحیحه جمیل بن صالح که می گوید: از حضرت صادق - علیه السّلام - پرسیدم شخصی در خانه اش السّلام - می پرسند آیا در آن منزل افراد زیادی رفت و آمد دارند؟ می گوید آری رفت و آمد زیاد است. حضرت - علیه السّلام - می فرماید: آن دینار لقطه است. راوی ادامه می دهد که از آن حضرت - علیه السّلام - پرسیدم: شخصی در صندوقش پولی پیدا می کند حکم قضیه چیست؟ باز حضرت - علیه السّلام - می پرسد: آیا کس دیگری هم در آن صندوق دست می برد؟می گوید: نه فقط همان شخص در آن دست می برد. حضرت - علیه السّلام - پاسخ می دهد: آن پول متعلق به آن شخص است. (قال قلت لابی عبدالله «رجل وجد فی منزله دینارا قال یدخل منزله غیره؟ قلت نعم، کثیر قال: هذا لقطة قلت فرجل وجد فی صندوقه دینارا قال: یدخل احد یده فی صندوق غیره او یضع فیه شیئا؟ قلت: لا، قال: فهو له» ) از محتوای این روایت معلوم می شود در مورد اول که رفت و آمد زیاد است، شخص ذو الید مشخص نیست و به همین علت، حضرت - علیه السّلام - دینار پیدا شده را لقطه تشخیص می دهد؛ ولی در مورد دوم که فقط یک نفر در صندوق دست می برد ذو الید معلوم است و در این مقام، ید اعتبار و حاکمیت دارد.