جنگ ایران و عراق (۱۳۵۹ـ۱۳۶۷ش )
از بزرگ ترین و طولانی ترین جنگ های ایران . پس از آن که صدام حسین ، رئیس جمهور عراق در ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ رسماً قرارداد مرزی ۱۹۷۵ معروف به قرارداد الجزایر را که بین دو کشور ایران و عراق به امضا رسیده بود، یکجانبه لغو کرد، در ۳۱ شهریور همان سال هجوم سراسری خود به خاک جمهوری اسلامی ایران را آغاز کرد. در هفته های اول جنگ ، عراق چند شهر ایران ازجمله خرمشهر را اشغال کرد اما در برخی شهرها به ویژه آبادان با مقاومت سرسختانه ای مواجه شد و لذا اهداف ارتش عراق در جبهه های جنوب و غرب ناقص ماند و استراتژی آن ، به «جنگ بلندمدت و فرسایشی» تبدیل گشت . پس از تجاوز عراق، چندین بار هیئت های صلح و میانجی گران بین المللی برای استقرار آتش بس به دو کشور سفر کردند، اما ایران به سبب این که آن ها تنها به پذیرش آتش بس ، بدون خروج اشغالگران از سرزمین های اشغالی تأکید می کردند، تنها راه چاره را در اقدام نظامی می دید؛ به گونه ای که در چهار عملیات گسترده در جنوب ، محاصره آبادان ، اهواز، شوش و دزفول را شکستند و شهرهای بستان و خرمشهر را آزاد کردند و در بسیاری از نقاط خوزستان به مرز رسیدند (خرداد ۱۳۶۱). اولین نبرد بزرگ در این استراتژی ، عملیات رمضان در شرق بصره بود که با وجود موفقیت های اولیه به اهداف خود نرسید. مهم ترین عملیات بعدی خیبر بود که قابلیت های قوای مسلح جمهوری اسلامی را آشکار ساخت . پس از آن عملیات عظیم والفجر ۸ و فتح بندر نفتی فاو پیش آمد که سرانجام منجر به تصویب قطعنامۀ ۵۹۸ شورای امنیت گردید. تصویب آن در هنگامی بود که برتری در جنگ با ایران بود. لذا عراق بلافاصله آن را پذیرفت اما ایران پذیرش آن را به توافق بر سر روش اجرای آن مشروط کرد، و جنگ را ادامه داد و میدان اصلی جنگ را که تا کربلای ۵ جبهۀ جنوبی بود، به جبهۀ شمالی منتقل کرد. عراق نیز با گسترش جنگ در خلیج فارس و بمباران نفتکش ها و پایانه های نفتی ، نیروهای فرامنطقه ای را به خلیج فارس کشاند و جنگ شهرها را شدت بخشید. در ۱۲ تیر ۱۳۶۷، امریکا هواپیمای مسافری ایران را با ۲۹۰ مسافر در خلیج فارس سرنگون کرد. همچنین خبرهایی مبنی بر بمباران شیمیایی شهرهای بزرگ ایران می رسید، لذا پس از سقوط فاو، در ۲۷ تیر ۱۳۶۷، ایران موافقت خود را با پذیرش قطعنامۀ ۵۹۸ اعلام کرد. اما عراق در حمله به کرمانشاه ، مجاهدین خلق را که مقیم عراق بودند، به کار گرفت. سرانجام عراق در ۱۵ مرداد ۱۳۶۷ تن به آتش بس داد و در ۲۹ همان ماه رسماً آتش بس برقرار گردید و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل بین نیروهای ایران و عراق مستقر شدند. در این جنگ هشت ساله، عراق از کمک های مالی و نظامی و سیاسی گستردۀ برخی کشورهای عربی و نیز حمایت های جهانی به ویژه کشورهای غربی بهره مند بود و از سلاح های شیمیایی و کشتار جمعی در سطحی بسیار وسیع استفاده می کرد که نمونه ای از آن بمباران شیمیایی حلبچه بود که منجر به کشته شدن هزاران نفر گردید. بمباران شهرها حتی بمباران هواپیماهای غیرنظامی نیز ازجمله شیوه هایی بود که رژیم عراق برخلاف همه کنوانسیون های بین المللی در استفاده از آن ها محدودیتی برای خود قائل نبود. سازمان ملل متحد عراق را متجاوز و آغازکننده جنگ اعلام کرد و رشادت و ایثار و جانبازی جوانان ایران اسلامی در دفاع از میهن سرانجام به پیروزی رسید.
از بزرگ ترین و طولانی ترین جنگ های ایران . پس از آن که صدام حسین ، رئیس جمهور عراق در ۲۶ شهریور ۱۳۵۹ رسماً قرارداد مرزی ۱۹۷۵ معروف به قرارداد الجزایر را که بین دو کشور ایران و عراق به امضا رسیده بود، یکجانبه لغو کرد، در ۳۱ شهریور همان سال هجوم سراسری خود به خاک جمهوری اسلامی ایران را آغاز کرد. در هفته های اول جنگ ، عراق چند شهر ایران ازجمله خرمشهر را اشغال کرد اما در برخی شهرها به ویژه آبادان با مقاومت سرسختانه ای مواجه شد و لذا اهداف ارتش عراق در جبهه های جنوب و غرب ناقص ماند و استراتژی آن ، به «جنگ بلندمدت و فرسایشی» تبدیل گشت . پس از تجاوز عراق، چندین بار هیئت های صلح و میانجی گران بین المللی برای استقرار آتش بس به دو کشور سفر کردند، اما ایران به سبب این که آن ها تنها به پذیرش آتش بس ، بدون خروج اشغالگران از سرزمین های اشغالی تأکید می کردند، تنها راه چاره را در اقدام نظامی می دید؛ به گونه ای که در چهار عملیات گسترده در جنوب ، محاصره آبادان ، اهواز، شوش و دزفول را شکستند و شهرهای بستان و خرمشهر را آزاد کردند و در بسیاری از نقاط خوزستان به مرز رسیدند (خرداد ۱۳۶۱). اولین نبرد بزرگ در این استراتژی ، عملیات رمضان در شرق بصره بود که با وجود موفقیت های اولیه به اهداف خود نرسید. مهم ترین عملیات بعدی خیبر بود که قابلیت های قوای مسلح جمهوری اسلامی را آشکار ساخت . پس از آن عملیات عظیم والفجر ۸ و فتح بندر نفتی فاو پیش آمد که سرانجام منجر به تصویب قطعنامۀ ۵۹۸ شورای امنیت گردید. تصویب آن در هنگامی بود که برتری در جنگ با ایران بود. لذا عراق بلافاصله آن را پذیرفت اما ایران پذیرش آن را به توافق بر سر روش اجرای آن مشروط کرد، و جنگ را ادامه داد و میدان اصلی جنگ را که تا کربلای ۵ جبهۀ جنوبی بود، به جبهۀ شمالی منتقل کرد. عراق نیز با گسترش جنگ در خلیج فارس و بمباران نفتکش ها و پایانه های نفتی ، نیروهای فرامنطقه ای را به خلیج فارس کشاند و جنگ شهرها را شدت بخشید. در ۱۲ تیر ۱۳۶۷، امریکا هواپیمای مسافری ایران را با ۲۹۰ مسافر در خلیج فارس سرنگون کرد. همچنین خبرهایی مبنی بر بمباران شیمیایی شهرهای بزرگ ایران می رسید، لذا پس از سقوط فاو، در ۲۷ تیر ۱۳۶۷، ایران موافقت خود را با پذیرش قطعنامۀ ۵۹۸ اعلام کرد. اما عراق در حمله به کرمانشاه ، مجاهدین خلق را که مقیم عراق بودند، به کار گرفت. سرانجام عراق در ۱۵ مرداد ۱۳۶۷ تن به آتش بس داد و در ۲۹ همان ماه رسماً آتش بس برقرار گردید و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل بین نیروهای ایران و عراق مستقر شدند. در این جنگ هشت ساله، عراق از کمک های مالی و نظامی و سیاسی گستردۀ برخی کشورهای عربی و نیز حمایت های جهانی به ویژه کشورهای غربی بهره مند بود و از سلاح های شیمیایی و کشتار جمعی در سطحی بسیار وسیع استفاده می کرد که نمونه ای از آن بمباران شیمیایی حلبچه بود که منجر به کشته شدن هزاران نفر گردید. بمباران شهرها حتی بمباران هواپیماهای غیرنظامی نیز ازجمله شیوه هایی بود که رژیم عراق برخلاف همه کنوانسیون های بین المللی در استفاده از آن ها محدودیتی برای خود قائل نبود. سازمان ملل متحد عراق را متجاوز و آغازکننده جنگ اعلام کرد و رشادت و ایثار و جانبازی جوانان ایران اسلامی در دفاع از میهن سرانجام به پیروزی رسید.
wikijoo: جنگ_ایران_و_عراق