جندبادستر

لغت نامه دهخدا

جندبادستر. [ ج ُ دِ دَ ت َ ] ( معرب ، اِ مرکب ) بفارسی آش بچگان و بترکی اغلان آشی نامند و آن شبیه به خصیه است و جوان آن مائی و در انهار عظیمه بیشتر یافته می شود. از سگ بسیار کوچکتر و موی او سرخ مایل بسیاهی و در خارج آب تعیش نمیکند و در دیلم او راشنگ نامند و قیاس تقاضای آن نمیکند که خصیه آن به عظم جند باشد و حقیر تازه او را ملاحظه نموده که صیاد قطع نموده اصلاً بوی و لون نداشته بعد از جوشانیدن او در آب خاکستر و پرورده کردن به دودگاه بعد از مدتی صاحب بوی و لون شده و اینکه در او نوعی استحاله هست شکی نیست و آن حیوان غیر سگ آبی بحری است و بهترین او سرخ و بعد از آن زرد او است و سیاه او از سمومات قتاله است. در آخر سِیُم گرم و خشک و مفتح و محلل وتریاق ادویه بارده قتاله و اکثر هوام و مجفف و جهت احتباس حیض و اخراج مشیمه و جنین و نفخ و فواق و معض و مالیخولیای مراقی و قولنج بلغمی و ریحی و خفقان بارد و نسیان و فالج و رعشه و سایر امراض بارده دماغی و عصبانی نافع و مهیج حرارت غریزی و سعوط و طلاء او جهت دردسر مزمن و سبات و کناز و صرع و تشنج و سرسام بلغمی و روغن او و بدستور تضمید او با روغنها جهت تحلیل اورام مزمنه و دردهای بارد مثل مفاصل و امثال او گذاشتن آن در گوش جهت ریاح و ثقل سامعه و وجع بارده آن و اکتحال او جهت ظلمت بصر و دمعه و سَبَل و حمول او مصلح حال رحم و مُسْقِط جنین و مُدِرّ حیض وبول و آشامیدن آن بقدری که افیون خورده باشند رافع سمّیّت افیون و چون با مساوی او افیون بسایند سمّیّت او را زایل میکند و مضرّ محرورین و مصلحش شربت بنفشه و قدر شربتش تا یک دانگ و بدلش مثل اروج و نصف آن فلفل و در بعضی موادّ بوزن او مشبک و در امراض جگر فرفیون و جهت تحلیل رطوبات لزجه سه وزن او فلفل و ثلث او دارفلفل و ثلث آن زرنباد است. و جند سیاه بقدر یک مثقال کشنده است و در مدت یک روز و تریاق او ترشی ترنج و شیر الاغ. ( مخزن الادویة ) ( تحفه حکیم مؤمن ).

دانشنامه عمومی

کاستوریوم یا جُندُبادَستَر، معربِ گُندِبیدَستَر، ماده ای زردرنگ است که از کیسه های مخصوصی در بدن بیدستر آمریکایی ( Castor canadensis ) و بیدستر اروپایی ( Castor fiber ) ترشح می شود.
سگ آبی یا بیدستر از این ماده به همراه ادرار برای علامت گذاری قلمرو خود استفاده می کند. [ ۱] [ ۲] بیدسترِ نر و ماده هر دو یک جفت کیسهٔ جندبادستر و یک جفت غدهٔ مقعدی دارند که در دو حفره زیر پوست بین لگن و پایه دم قرار دارند. [ ۳] کلمهٔ گُند به معنی بیضه است٬ اما کیسه های گندبیدستر از نظر سلولی ربطی به بیضه ندارند و حتی غدهٔ واقعی ( غدد درون ریز یا برون ریز ) هم نیستند، از این رو نام بردن از آنها با عنوان غدهٔ غلفه، غدهٔ جندبادستر یا غدهٔ عطری درست نیست. [ ۴]
در بعضی از عطرها از جندبادستر به عنوان تنتور استفاده می شود[ ۵] و نیز گاهی در اوایل قرن بیستم به عنوان افزودنی غذایی از آن استفاده می شد. [ ۶]
در عطرسازی، اصطلاح کاستوریم یا جندبادستر به عصاره رزینوئید حاصل از تنتور الکلیِ جندبادستر خشک شده گفته می شود. [ ۷] کیسه های خشک شدهٔ جندبادستر را معمولاً به مدت دو یا چند سال نگه می دارند تا نرم شوند.
در ایالات متحده، سازمان غذا و دارو، عصاره جندبادستر را به عنوان یک افزودنی غذایی بی خطر مجاز دانسته است. [ ۸] انجمن تولیدکنندگان طعم و عصاره، عصاره و مایع جندبادستر را از سال ۱۹۶۵ مجاز دانسته است. [ ۹] با این حال مصرف آن در صنعت بسیار کم و در حدود سالیانه ۳۰۰ پوند است. [ ۱۰] در مقایسه مصرف وانیل سالانه بیش از ۲٫۶ میلیون پوند است. [ ۱۱]
جندبیدستر در ترکیبات بعضی از معجونها بکار رفته است و دارای مزاج گرم و خشک است. [ ۱۲]
عکس جندبادسترعکس جندبادستر
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس