جمهوری آرتساخ. آرتساخ با نام رسمی جمهوری آرتساخ ( ارمنی: Արցախի Հանրապետություն Arts'akhi Hanrapetut’yun ) یا جمهوری قره باغ کوهستانی ( ارمنی: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն Lernayin Gharabaghi Hanrapetut’yun ) [ ۶] کشوری دفاکتو در قفقاز جنوبی است که قلمرو آن در سطح بین المللی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان به رسمیت شناخته شده می شود. از جنگ دوم قره باغ تا حمله ۲۰۲۳ جمهوری آذربایجان به قره باغ کوهستانی، زمانی که ارتش آذربایجان کنترل مناطق باقی مانده تحت کنترل آرتساخ را به دست گرفت، منطقه ای مستقل در داخل آذربایجان بود. همچنین تنها مسیر دسترسی زمینی آن به ارمنستان پس از جنگ دوم قره باغ، از طریق گذرگاه لاچین به عرض ۵ کیلومتر بود که تحت نظارت نیروهای حافظ صلح روسیه قرار داشت. [ ۷] [ ۸] [ ۹]
منطقه عمدتاً ارمنی نشین قره باغ کوهستانی که سال های متمادی محل سکونت و تحت حاکمیت ارمنی ها بود پس از استقلال ارمنستان و آذربایجان از امپراطوری روسیه در ۱۹۱۸، مورد اختلاف آن ها قرار داشت. پس از تثبیت سلطه اتحاد شوروی بر این ناحیه، این حکومت استان خودمختار قره باغ کوهستانی را درون جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی در سال ۱۹۲۳ ایجاد کرد. در واپسین سال های اتحاد شوروی، مجدداً منشأ بروز اختلاف بین ارمنستان و آذربایجان شد. رفراندومی در این ابلاست و استان همسایه شاهومیان در ۱۹۹۱، منجر به اعلام استقلال شد. نزاع قومی در پی قتل عام مردم ارمنی از سوی ارتش جمهوری آذربایجان منجر به جنگ قره باغ بین ۱۹۹۱–۱۹۹۴ شد، که منجر به آتش بس و حفظ مرزهای کنونی شد.
نام ( قره باغ ) برای نخستین بار می توان آن را در کتاب حمدالله قزوینی تاریخ نویس در سده ۸ ه. ق مشاهده کرد. نام منطقه در سنگ نبشته های اورارتو ( دوران پادشاهی آیرارات ) به صورت های «آرداخونی» یا «اوردخینی» و «اوردخه» قید شده است که نام جمهوری آرتساخ از آن مأخوذ است و سرزمینی به این نام در هزاره اول ( پیش از میلاد ) جزو پادشاهی آیرارات و سپس یرواندیان ( دودمان اروندی ) قرار داشت. [ ۱۰] [ ۱۱] [ ۱۲] استرابون در ( کتاب جغرافیای ) خود قسمت سمت راست رود کورا ( محل کنونی قره باغ ) را با نام «ارخیستینا» ( Orkhistene ) به عنوان یک استان ارمنستان بزرگ - ( ارمنستان = هایاستان ) دانسته که به خاطر سوارکارانش شهرت داشته است. [ ۱۳]
در زمان سلطه حکومت روسیه شوروی کلمه «ناگورنو» ( به روسی: Нагорный ) ( به معنی کوهستانی ) به آن افزوده شده و نام این منطقه به منطقه «قره باغ کوهستانی» ( به روسی: Нагорного Карабаха ) تبدیل شده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمنطقه عمدتاً ارمنی نشین قره باغ کوهستانی که سال های متمادی محل سکونت و تحت حاکمیت ارمنی ها بود پس از استقلال ارمنستان و آذربایجان از امپراطوری روسیه در ۱۹۱۸، مورد اختلاف آن ها قرار داشت. پس از تثبیت سلطه اتحاد شوروی بر این ناحیه، این حکومت استان خودمختار قره باغ کوهستانی را درون جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی در سال ۱۹۲۳ ایجاد کرد. در واپسین سال های اتحاد شوروی، مجدداً منشأ بروز اختلاف بین ارمنستان و آذربایجان شد. رفراندومی در این ابلاست و استان همسایه شاهومیان در ۱۹۹۱، منجر به اعلام استقلال شد. نزاع قومی در پی قتل عام مردم ارمنی از سوی ارتش جمهوری آذربایجان منجر به جنگ قره باغ بین ۱۹۹۱–۱۹۹۴ شد، که منجر به آتش بس و حفظ مرزهای کنونی شد.
نام ( قره باغ ) برای نخستین بار می توان آن را در کتاب حمدالله قزوینی تاریخ نویس در سده ۸ ه. ق مشاهده کرد. نام منطقه در سنگ نبشته های اورارتو ( دوران پادشاهی آیرارات ) به صورت های «آرداخونی» یا «اوردخینی» و «اوردخه» قید شده است که نام جمهوری آرتساخ از آن مأخوذ است و سرزمینی به این نام در هزاره اول ( پیش از میلاد ) جزو پادشاهی آیرارات و سپس یرواندیان ( دودمان اروندی ) قرار داشت. [ ۱۰] [ ۱۱] [ ۱۲] استرابون در ( کتاب جغرافیای ) خود قسمت سمت راست رود کورا ( محل کنونی قره باغ ) را با نام «ارخیستینا» ( Orkhistene ) به عنوان یک استان ارمنستان بزرگ - ( ارمنستان = هایاستان ) دانسته که به خاطر سوارکارانش شهرت داشته است. [ ۱۳]
در زمان سلطه حکومت روسیه شوروی کلمه «ناگورنو» ( به روسی: Нагорный ) ( به معنی کوهستانی ) به آن افزوده شده و نام این منطقه به منطقه «قره باغ کوهستانی» ( به روسی: Нагорного Карабаха ) تبدیل شده است.
wiki: جمهوری آرتساخ