جمعه

[ویکی اهل البیت] هفتمین و آخرین روز از ایام هفته و روز آدینه. در فقه اسلام از احکام و اعمال آن در باب هایی نظیر طهارت، صلات، نکاح، اطعمه و اشربه و قضاء سخن گفته اند.
گویند جمعه را در جاهلیت یوم العروبة می گفتند و اصطلاح یوم الجمعه اسلامی است و اول بار انصاریان در مدینه بکار بردند.
بضم و سکون میم هر دو صحیح است الا آن که قراء همه بضم میم خوانده اند و قرآن را باید بدان گونه خواند که خوانده اند و اگر کلمه ای در عربی صحیح باشد بهیئتی اما قراء نخوانده باشند برای ما جائز نیست بدان وجه بخوانیم و اگر کسی در نماز سوره جمعه قرائت کند و آن را الجمعة بخواند به سکون میم نمازش باطل است.
در سوره جمعه آمده است :
یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَوةِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْاْ إِلیَ ذِکْرِ اللَّهِ وَ ذَرُواْ الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیرٌْ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ
فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَوةُ فَانتَشِرُواْ فیِ الْأَرْضِ وَ ابْتَغُواْ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْکُرُواْ اللَّهَ کَثِیرًا لَّعَلَّکمُ ْ تُفْلِحُونَ(سوره جمعه/آیات 9و10)
ای کسانی که ایمان آورده اید، هر گاه (شما را) برای نماز روز جمعه بخوانند فی الحال به ذکر خدا بشتابید و کسب و تجارت رها کنید که این اگر بدانید برای شما بهتر خواهد بود.

[ویکی الکتاب] معنی جُمُعَةِ: روز جمعه - آخرین روز هفته
معنی جَمْعَهُ: گرد آوردنش
تکرار در قرآن: ۱(بار)
به عقیده راغب روز جمعه را به جهت اجتماع مردم برای نماز، جمعه گفته‏اند. علی هذا لازم می‏آید که پیش از اسلام این نام و این استعمال وجود نداشته باشد. در مجمع البیان هست: آنرا جمعه گویند که خدا در آن از خلقت اشیاء فارغ شد و مخلوقات جوع آمدند. و گویند علّت آن تسمیه تشکیل جماعت در آن روز است و گویند به آن عروبه می‏گفتند کعب بی لّوی اوّلین کس بود که آن را جمعه خواند . و گویند پیش از هجرت که اهل که اهل مدینه ایمان آورده بودند گفتند: یهود و نصاری را روزی است (شنبهو یکشنبه) که در آن هر هفت روز یکبار جمع می‏شود، سبت مال یهود و یوم الاحد مال نصاری است شماهم روز عروبه راقرار دهید لذا آن را جمعه نامیدند و جمع شدند (به اختصار) زمخشری نیز در کشاف مثل طبرسی گفته و تصریح می‏کند که نام روز جمعه فبلا عروبه بده است . بیضاوی هم مانند راغب گفته و معتقد است که اسم آن پیشتر عروبه بود. صحاح بود. صحاح می‏گوید: یوم جمعه همان یوم عروبه است ابن اثیر در نهایه علت این تسمیه را مطلق اجتماع ناس دانسته است . آنچه از مجمع البیان نقل گردید که خدا از خلقت اشیاء فارغ شد... متّخذ از تئرات و یا از آیاتی است که می‏گوید خدا آسمانها و زمین را در شش روز افرید. و این سخن در علّت این تسمیه ظاهراً افسانه‏ای بیش نیست مراد از شش روز در آیات شریفه چنانکه در «ارض» گفته‏ایم دورانهاست که هر یکی میلیونها سال بوده است آن روزها این هفته‏ها و روزهای بیست چهار ساعته نبود تا بگوئیم در شش روز آفرید و روز هفتم فارغ شد . نا گفته نماند بدرستی روشن نیست ایّام هفته را چرا به هفت تقسیم کرده‏اند و هفته هفت روز است از کی پیدا شده و اگر خواسته‏اند روزهای ماه را از رؤیت قمر تا رؤیت قمر تازه است تقسیم کنند چرا به هفت تقسیم کرده‏اند؟ شاید برای قمر. ولی با مراجعه به کتب لغت می‏بینیم که برای هر یک از روزهای هفته یکنام گذارده‏اند و گفته‏اند. یوم الاحر (یکشنبه) اول ایّام هفته، اثنین (دوشنبه) روز دوم هفته، ثلاث و ثلاثا (سه شنبه) روز سوم هفته، اربعاؤ(چهار شنبه) روزی است ما بین سه شنبه و پنجشنبه، خمیس (پنجشنبه) روز پنجم هفته است، شبت (شنبه) روزی است از ایّام هفته ما بین جمعه و یکشنبه (اقرب الموارد) و جمعه همان است که قبلا به ان عروبه می‏گفتند. و چون یهود شنبه و نصاری یکشنبه را برای اجتماع هفتگی خود قرار دادند در اسلام نیز روز عروبه را روز اجتماع قرار داده و آنرا جمعه نامیدند به اعتبار اجتماع برای نماز و عبادت و از آیه شریفه معلوم می شود که پیش از نزول آن این تسمیه بوده است و آن طوری انتخاب شد که پیش از روز یهود و نصاری واقع گردید. ابن کثیر در تفسیر خود علت این تسمیه را اجتماع مردم در معابد ذکر کرده و گوید در لغت قدیم نام آن عروبه بود. در تفسیر برهان از کافی از امام باقر علیه السلام منقول است که مردی از حضرتش سئوال کرد چرا جمعه، جمعه نامیده شد؟ فرمود: خداوند در روز میثاق (عالم ذرّ) مردم را به ولایت محمّد و وصیّاو جمع کرد پس به جهت جمع خلق آن را جمعه نامید. رجال این حدیث جز محمّد بن موسی همه از بزرگان و موثّقین اند ونیز در آن کتاب از مجالس شیخ و اختصاص مفید نیز این حدیث نثل گردیده و اللّه العالم.

[ویکی فقه] جمعه (ابهام زدایی). جمعه ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره جمعه، شصت و دومین سوره قرآن کریم در ترتیب مصحف و صد و دهمین سوره در ترتیب نزول • آیه جمعه، آیه ۹ سوره جمعه کاربردهای دیگر• نماز جمعه، نماز اقامه شده در روز جمعه و دارای وجوب تخییری در دوره غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)• امام جمعه، فرد منصوب شده جهت اقامه نماز جمعه• روز جمعه، هفتمین و آخرین روز از ایام هفته و دارای احکام خاص در فقه اسلامی
...

[ویکی شیعه] جمعه (ابهام زدایی). جمعه ممکن است به عناین ذیل اشاره داشته باشد:

[ویکی شیعه] جمعه (روز). جمعه ، هفتمین روز هفته که دارای جنبه عبادی، فقهی و اجتماعی مهمی در فرهنگ اسلامی است. از این رو در منابع دینی از آداب و اعمال خاصی، همچون غسل و نماز جمعه برای آن یاد شده است. بنا بر پاره ای روایات بسیاری وقایع مهم تاریخی در این روز رخ داده، یا در آینده به وقوع خواهد پیوست.
در فرهنگ اسلامی این روز شرافت به سزایی دارد، از این رو هر چند در برخی از کشورهای اسلامی این روز تعطیل رسمی نیست، اما فعالیت های روزانه حالت نیمه تعطیل به خود گرفته است. در حقیقت تعطیلی جمعه به معنای دست کشیدن و خودداری از فعالیت (همچون تعطیلی شنبه برای یهودیان) نیست بلکه جمعه در فرهنگ اسلامی روز عبادت دانسته شده است.
علاوه بر فرهنگ دینی در فرهنگ عامّه نیز این روز قداست و شرافت بسزایی دارد و بسیاری کارها در آن به فال نیک یا بد گرفته می شود.

[ویکی فقه] جمعه (قرآن). جمعه یکی از روزهای هفته است که پیش از اسلام به نام «عروبه» و روز اجتماع عربها بود و پس از اسلام، جمعه نام گرفت. و وجه این نامگذاری، حضور مردم برای نماز جمعه است.
جمعه، روز اجتماع اهل ایمان برای نماز جمعه می باشد.یـایها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله..(ای کسانی که ایمان آورده اید چون برای نماز جمعه ندا در داده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است) از امام باقر علیه السّلام درباره علت نام گذاری جمعه سؤال شد. در جواب فرمودند: جمعه را خداوند به دلیل اجتماع مردم در این روز جمعه نامیده است. «کلمه (جمعه) - به ضم حرف جیم و میم، یا به ضم جیم و سکون میم - به معنای یک روز از هفته است، که عرب قدیم آن را (یوم العروبه) می گفته اند، و سپس آن را جمعه خوانده اند، و این نام بیشتر مورد استعمال قرار گرفت. و منظور از (نماز روز جمعه) همان نمازی است که مخصوص روز جمعه تشریع شده. و منظور از (سعی به سوی ذکر خدا) دویدن به سوی نماز جمعه است. و مراد از (ذکر خدا) همان نماز است، همچنان که در آیه (و لذکر اللّه اکبر) به طوری که گفته اند مراد نماز است.»
اختلاف در جمعه
اختلاف یهود در تعیین جمعه به منظور روز تعطیل، عامل تعیین روز شنبه برای تعطیلی آنان بود.انما جعل السبت علی الذین اختلفوا فیه وان ربک لیحکم بینهم یوم القیـمة فیما کانوا فیه یختلفون ((بزرگداشت) شنبه بر کسانی که در باره آن اختلاف کردند مقرر گردید و قطعا پروردگارت روز رستاخیز میان آنها درباره چیزی که در مورد آن اختلاف می کردند داوری خواهد کرد.) یکی از اقوال در تفسیر آیه مزبور این است که تعظیم روز شنبه برای اختلاف کنندگان در امر جمعه قرار داده شد که مامور به تعظیم روز جمعه بودند و از این فرمان سرپیچی کردند. «با توجه به آیات گذشته سؤالی در اینجا پیش می آید و آن این که اگر آئین اسلام آئین ابراهیم علیه السلام است و مسلمانان در بسیاری از مسائل از سنن ابراهیم علیه السلام پیروی می کنند از جمله احترام روز جمعه، پس چرا یهود شنبه را عید می دانند و تعطیل می کنند؟آخرین آیه مورد بحث، به پاسخ این سؤال پرداخته، می گوید: «شنبه (و تحریمهای روز شنبه) برای یهود، به عنوان مجازات قرار داده شد، و تازه در آن هم اختلاف کردند» بعضی آن را پذیرفتند و به کلی دست از کار کشیدند و بعضی هم نسبت به آن بی اعتنائی کردند..جریان از این قرار بود که: طبق بعضی از روایات، موسی علیه السلام بنی اسرائیل را به احترام و تعطیل روز جمعه دعوت کرد که آئین ابراهیم بود، اما آنها به بهانه ای از آن سر باز زدند، و روز شنبه را ترجیح دادند، خداوند روز شنبه را برای آنها قرار داد، اما توأم با شدت عمل و محدودیتها، بنابراین، به تعطیلی روز شنبه نباید استناد کنید، چرا که جنبه فوق العاده و مجازات داشته است.بهترین دلیل بر این مسأله این است که: یهود حتی در این روز انتخابی خود، نیز اختلاف کردند: گروهی آن را ارج نهادند و احترام نمودند و گروهی احترام آن را شکستند، و به کسب و کار پرداختند و به مجازات الهی گرفتار شدند.»
اذان در جمعه
گفتن اذان در روز جمعه و برای نماز آن، سنتی پسندیده است.یـایها الذین ءامنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله وذروا البیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون (ای کسانی که ایمان آورده اید چون برای نماز جمعه ندا در داده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است.) مقصود از «نودی» اذان برای نماز جمعه است. ««نُودِی» از ماده «نداء» به معنی «بانگ برآوردن» است، و در اینجا به معنی «اذان» است؛ زیرا در اسلام، ندائی برای نماز، جز اذان نداریم...«هنگامی که مردم را به سوی نماز می خوانید (و اذان می گوئید) آن را به مسخره و بازی می گیرند، این به خاطر آن است که آنها قومی هستند بی عقل».به این ترتیب، هنگامی که صدای اذان «نماز جمعه» بلند می شود، مردم موظفند کسب و کار را رها کرده، به سوی نماز، که مهم ترین یاد خدا است، بشتابند.»
استغفار در جمعه
...

جمعه (ترانه ربکا بلک). جمعه ( به انگلیسی: Friday ) ترانه ای از خواننده آمریکایی ربکا بلک است. این اولین تک آهنگ بلک بود که به صورت موزیک ویدیو در ۱۰ فوریه ۲۰۱۱ پخش شد. در ۱۴ مارس ۲۰۱۱ به طور رسمی به عنوان یک تک آهنگ در آی تیونز منتشر شد. [ ۳]
آهنگ «جمعه» از سوی بسیاری از بینندگان و صاحب نظران موسیقی مورد تمسخر قرار گرفت و به آن لقب «بدترین آهنگ همهٔ زمان ها» را دادند. پس از وایرال شدن ترانه، مجلهٔ تایم فهرستی از «۱۰ ترانه با اشعار احمقانه» منتشر کرد و جایگاه دوم آن فهرست را به «جمعه» اختصاص داد. [ ۴] مجلهٔ ان ام ئی هم در گزینش «بدترین موزیک ویدئوهای همهٔ زمان ها» جایگاه نخست فهرستش را به ویدئوی «جمعه» اختصاص داد. [ ۵]
به نوشتهٔ دیلی بیست مادر بلک برای ساخت موسیقی و شعر ۲ ترانه و تهیهٔ ۱ موزیک ویدئو با شرکت آرک میوزیک فکتوری قراردادی نوشت و بابت این خدمات ۲۰۰۰ دلار به آن ها پرداخت کرد. [ ۶] وبسایت فوربز با توجه به ۳۰ میلیون بازدید ویدئو از ۳۰ فوریه تا ۲۱ مارس ۲۰۱۱ برآورد کرد که بلک و شرکت پخش کنندهٔ اثرش فقط بابت بازدیدهای آن سه هفته بیش از ۲۰/۰۰۰ دلار از یوتیوب دریافت کرده اند. [ ۶] این ترانه پس از وایرال شدن، وارد جدول ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد شد و تا ردهٔ پنجاه و هشتم آن جدول صعود کرد. [ ۷] بر اساس آمار مجلهٔ بیلبورد آهنگ «جمعه» تا پایان سال ۲۰۱۳ بیش از ۴۲۲/۰۰۰ نسخه فروش داشته است. [ ۸]

جمعه (شهر). جمعه، ازبکستان {{ازبکی|Juma ) یک شهر در ازبکستان است که در شهرستان پست درغام واقع شده است. [ ۱] جمعه ۲۶٬۴۱۰ نفر جمعیت دارد.

جمعه (فیلم ۱۹۹۵). جمعه ( به انگلیسی: Friday ) یک فیلم زوج هنری کمدی و استونر آمریکایی محصول سال ۱۹۹۵ به کارگردانی اف. گری گری و نویسندگی آیس کیوب و دی جی پو است. اولین قسمت از فرانچایز جمعه، این فیلم با بازی آیس کیوب، کریس تاکر، نیا لانگ، برنی مک، جان ویثرسپون، رجینا کینگ و آنتونی جانسون می باشد. داستان آن در جنوب مرکزی لس آنجلس می گذرد و داستان دوستان بیکار کریگ جونز و اسموکی را دنبال می کند که پس از بدهکار شدن به یک فروشنده مواد مخدر محلی با مشکلاتی مواجه می شوند. [ ۲]
• جمعه آینده ( ۲۰۰۰ )
• بعد از جمعه آینده ( ۲۰۰۲ )

جمعه (فیلم ۲۰۱۲). جمعه ( انگلیسی: Friday ) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد.

(به فارسی: آدینه) روز هفتم و پایانی هفته. از ریشۀ «جمع» به معنای گردآوردن. روز جمعه، ظاهراً در مقابل روز شنبه (یوم سبت) یهود، به عنوان روز عبادت و تجمع مسلمانان در همان اوایل هجرت قرار داده شد. بسیاری از اتفاقات مهم در این روز رخ داده است که از آن جمله اند: ولادت پیامبر اکرم (ص) و واقعۀ غدیر خم. به نقل از کلینی ثواب کارهای نیک و عبادت در روز جمعه دو برابر روزهای دیگر است. از مهم ترین آداب روز جمعه، نماز جمعه، غسل جمعه، توبه، پاکیزگی و نظافت و به کاربردن عطر و بوی خوش، زیارت اهل قبور، به جاآوردن نمازهای مستحب و خواندن دعاهای خاص این روز مانند دعای کمیل، ندبه، توسل و سمات و فرج، صلوات فرستادن و تلاوت قرآن است. شب جمعه را نیز هم شأن روز جمعه دانسته اند. درخصوص احکام و آداب روز جمعه آثار بسیاری نوشته شده، که از آن جمله است: خصائص یوم الجمعه از شهید ثانی، نوراللُمْعَة فی خصائص الجمعه از سیوطی.