جمع مؤتلف و مختلف

[ویکی فقه] وصف دو چیز به صفت واحد و سپس توصیف یکی از آن ها به وصف اضافی را جمع مؤتلف و مختلف گویند.
«جمع مؤتلف و مختلف» از اسلوب های بدیعی قرآن و به این معنا است که متکلم برای مدح و ثنای دو موصوف، اوصاف مساوی می آورد و سپس با آوردن وصف اضافی، یکی از دو موصوف را بر دیگری ترجیح می دهد؛ ولی باعث تنقیص دیگری نیست؛ مانند: (و داوود و سلیمان اذ یحکمان فی الحرث اذ نفشت فیه غنم القوم وکنا لحکمهم شاهدین ففهمناها سلیمان وکلا آتینا حکما وعلما…)؛ «و داوود و سلیمان را (به خاطر بیاور) هنگامی که درباره کشتزاری داوری می کردند که گوسفندان بی شبان قوم، شبان گاه در آن چریده بودند، و ما بر حکم آنان شاهد بودیم. ما (حکم واقعی) آن را به سلیمان فهماندیم و به هر یک از آنان داوری و علم فراوانی دادیم….» .
بیان آیه
در این آیه شریفه، بین سلیمان و داوود علیه السّلام در حکم و علم تساوی برقرار و سپس سلیمان علیه السّلام را به صفت فهم توصیف کرد در حالی که فهم سلیمان علیه السّلام مایه نقص حضرت داوود علیه السّلام نیست.