[ویکی فقه] شـیـخ جـعـفر کاشف الغطاء مشهور به شیخ جعفر نجفی، شیخ جعفر کبیر و شیخ المشایخ، از بزرگترین علما و مراجع برجسته شیعه عراق در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری بوده است. وی شاگرد وحید بهبهانی و شاگرد سید مهدی بحرالعلوم بوده است کتاب معروف او در فقه به نام کشف الغطا است در نجف می زیسته و شاگردان بسیاری تربیت کـرده اسـت سـیـد جواد صاحب مفتاح الکرامه و شیخ محمد حسن صاحب جواهر الکلام از جمله شـاگـردان اویـند او چهار پسر داشته که هر چهار تن از فقها بوده اند کاشف الغطاء معاصر فتحعلی شـاه اسـت و در مـقـدمـه کشف الغطا او را مدح کرده است و در سال ۱۲۲۸ ه ق در گذشته است کاشف الغطاء در فقه نظریات دقیق و عمیقی داشته و از او به عظمت یاد می شود.
شمـرحـوم استاد میرزا حسین نوری، صاحب مستدرک الوسائل (ره) این چنین کاشف الغطا را ستایش می کند و توصیف می نماید:بـزرگ بـزرگـان، شمشیر بران اسلام، استاد پژوهش و تحقیق، آیت عجیب خداوند که عقلها از درک آن قـاصـرنـد و زبانها لال اگر به علم و دانش او بنگری، کتاب کشف الغطایش که در هنگام سفر نوشته است، تو را از امری سترگ با خبر می سازد واز مقامی والا در مراتب علوم دینی او، چه اصول باشد و چه فروع آگاه می کند.
اخلاق کاشف الغطا
کاشـف الغطاء دارای اخلاق الهی بود وارسته، فروتن، سخاوتمند، غیور،متواضع، مجاهد و با مستمندان از هر راهی که می توانست برای فقرا پول جمع آوری می کرد و بر آنان انفاق می نمود حتی نوشته اند که گاهی خود به پول جمع کردن می پرداخت و در عبای خود پول جمع آوری و در همان مجلس بر فقرا و بیچارگان تقسیم می نمود.میرزای نوری (ره) در مستدرک می نویسد: سید مرتضی نجفی که مرد عادل و باتقوی و فرد مـورد اعتمادی است و در اوایل عمرش شیخ جعفر را درک کرده بود،به من گفت: روزی شیخ جعفر برای نماز ظهر تاخیر کرد و به مسجد نیامد مردم که از آمدن شیخ ناامید شدند، شروع کردند نماز را فرادی خواندند چیزی نگذشته بود که شیخ وارد مسجد شد و با ناراحتی مردم را سرزنش کـرد کـه چـرا نماز را فرادی می خوانید؟ مگر یک نفر عادل بین شما نیست که به او اقتدا کنید؟سـپس مؤمنی را دید که تا اندازه ای امکانات مالی نیز داشت، و نماز می خواند فورا به او اقتدا کرده و بـه نماز ایستاد مردم که شیخ را دیدند به آن مؤمن اقتدا کرده، همه پشت سر او ایستادند و اقتدا کـردنـد آن مؤمن به قدری شرمنده شد که نمی دانست چگونه نماز راتمام کند پس از ادای نماز ظهر کنار رفته و به شیخ عرض کرد: باید نماز عصر را خود جناب عالی امامت کنید شیخ خودداری کرد او اصرار نمود، تا اینکه بالاخره شیخ گفت: حال که اصرار می کنی، اگر پولی بدهی که همین جـا بر فقرا تقسیم کنیم، از امامت تو صرف نظر می کنیم آن مرد پذیرفت و دویست شامی (که پول رایج آن زمان بود) به شیخ پرداخت و شیخ جعفر قبل از شروع به نماز عصر، دستور داد فقرا را جمع کنند وهمانطور پولها را بر آنها تقسیم نمود سپس به نماز ایستاد.شـیـخ نـسـبت به مذهب خیلی تعصب داشت و در برابر دشمنان حق، بی پروامی ایستاد و مقاومت مـی کرد هنگامی که وهابی ها به نجف یورش آوردند و به غارتگری و جنایت دست زدند، شیخ جعفر بـزرگ بـا دسـت و زبان با آنان جهاد کرد واز مذهب دفاع نمود، تا آنجا که جبهه ای در مقابل آنان گـشـود و رزمـنـدگـانـی را بـرای دفـاع از دین آماده ساخت و خود همراه علما و بزرگان دین پیشاپیش آنان به راه افتاد و پس از نبردی سهمگین آنان را تار و مار کرده، از نجف راند و رئیس آنها کـه سـعـود نـام داشـت ناچار پا به فـرارگذاشته و برای انتقام جویی به کربلا حمله کرد، چون دیگر توان مقاومت در برابر یاران شیخ جـعـفـر را نـداشـت و اهـل کربلا با اینکه بیشتر از اهل نجف بودند، تاب مقاومت نیاورده، تسلیم سـتـمگران شدند پس از آن حادثه برای اینکه نجف اشرف ازهر گزندی مصون بماند، شیخ جعفر قـیـام بـه ساختن سور نجف (دیواری بزرگ دراطراف نجف اشرف) نمود و محمد حسن خان صدر اصفهانی به دستور آن بزرگوارکار ساختمانی این سور مهم را به عهده گرفت و بنا کرد
رهبر شیعیان
شیخ جعفر پس از درگذشت بحرالعلوم، به رهبری و ریاست شیعیان عراق و ایران و دیگر بلاد رسید و بر شهرت و نفوذ اجتماعی و سیاسی او افزوده شد. با انیکه پیش از شیخ مرتضی انصاری، نظریه وجوب تقلید از اعلم چندان رواج نداشت و از اینرو مقلدان شیعی، همزمان از مجتهدان مختلف و عمدتا محلی و منطقه ای تقلید می کردند، ولی کاشف الغطاء عملا مرجع تقلید شیعیان جهان گردید.در روزگار کاشف الغطاء برخورد علمی سختی میان عالمان اصولی اخباری شیعی پدید آمده بود و هر یک از آن دو طایفه می کوشیدند نظر خود را اثبات و نظر مخالف را رد و محکوم کنند. شیخ جعفر که از تربیت یافتگان مکتب اصولی وحید بهبهانی و طرفدار اجتهاد و استنباط، و مدافع به کارگیری عقل و استدلال در درک عقاید و احکام شرعی بود، به دفاع از علم اصول برخاست و با همه توان به معارضه با علم اصول برخاست و با همه توان به معارضه با علمای اخباری و نظریه آنان برخاست. نمود برسته این جدال، برخورد و شدید او با شیخ محمد بن عبدالنبی نیشابوری (میرزا محمد اخباری)، عالم اخباری مشهور بود که بر اثر آن، میرزا محمد احساس خطر کرد و به ایران آمد و به فتحعلی شاه قاجار پناه برد.شیخ جعفر نخست کتابی با عنوان کشف الغطاء عن معایب میرزا محمد عدوالعلماء، در رد آرای او نوشت و آن را باری شاه ایران فرستاد و آنگاه خود به ایران آمد و کاری کرد که شاه، شیخ محمد را از خود راند. وی سپس ضمن سفر به اصفهان کتاب دیگری به نام الحق المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئه جهال الاخبار بین برای فرزند خود، شیخ علی نوشت و باز هم نظریات اخباریان را رد و محکوم کرد. میرزا محمد نیز کتابی در رد کتاب یاد شده تالیف کرد. کوشش های علمی و عملی شیخ جعفر در برابر عالمان اخباری، نقش مهمی در تضعیف نفوذ این عالمان در سال های بعد ایفا کرد.
مقابله با وهابیت
...
شمـرحـوم استاد میرزا حسین نوری، صاحب مستدرک الوسائل (ره) این چنین کاشف الغطا را ستایش می کند و توصیف می نماید:بـزرگ بـزرگـان، شمشیر بران اسلام، استاد پژوهش و تحقیق، آیت عجیب خداوند که عقلها از درک آن قـاصـرنـد و زبانها لال اگر به علم و دانش او بنگری، کتاب کشف الغطایش که در هنگام سفر نوشته است، تو را از امری سترگ با خبر می سازد واز مقامی والا در مراتب علوم دینی او، چه اصول باشد و چه فروع آگاه می کند.
اخلاق کاشف الغطا
کاشـف الغطاء دارای اخلاق الهی بود وارسته، فروتن، سخاوتمند، غیور،متواضع، مجاهد و با مستمندان از هر راهی که می توانست برای فقرا پول جمع آوری می کرد و بر آنان انفاق می نمود حتی نوشته اند که گاهی خود به پول جمع کردن می پرداخت و در عبای خود پول جمع آوری و در همان مجلس بر فقرا و بیچارگان تقسیم می نمود.میرزای نوری (ره) در مستدرک می نویسد: سید مرتضی نجفی که مرد عادل و باتقوی و فرد مـورد اعتمادی است و در اوایل عمرش شیخ جعفر را درک کرده بود،به من گفت: روزی شیخ جعفر برای نماز ظهر تاخیر کرد و به مسجد نیامد مردم که از آمدن شیخ ناامید شدند، شروع کردند نماز را فرادی خواندند چیزی نگذشته بود که شیخ وارد مسجد شد و با ناراحتی مردم را سرزنش کـرد کـه چـرا نماز را فرادی می خوانید؟ مگر یک نفر عادل بین شما نیست که به او اقتدا کنید؟سـپس مؤمنی را دید که تا اندازه ای امکانات مالی نیز داشت، و نماز می خواند فورا به او اقتدا کرده و بـه نماز ایستاد مردم که شیخ را دیدند به آن مؤمن اقتدا کرده، همه پشت سر او ایستادند و اقتدا کـردنـد آن مؤمن به قدری شرمنده شد که نمی دانست چگونه نماز راتمام کند پس از ادای نماز ظهر کنار رفته و به شیخ عرض کرد: باید نماز عصر را خود جناب عالی امامت کنید شیخ خودداری کرد او اصرار نمود، تا اینکه بالاخره شیخ گفت: حال که اصرار می کنی، اگر پولی بدهی که همین جـا بر فقرا تقسیم کنیم، از امامت تو صرف نظر می کنیم آن مرد پذیرفت و دویست شامی (که پول رایج آن زمان بود) به شیخ پرداخت و شیخ جعفر قبل از شروع به نماز عصر، دستور داد فقرا را جمع کنند وهمانطور پولها را بر آنها تقسیم نمود سپس به نماز ایستاد.شـیـخ نـسـبت به مذهب خیلی تعصب داشت و در برابر دشمنان حق، بی پروامی ایستاد و مقاومت مـی کرد هنگامی که وهابی ها به نجف یورش آوردند و به غارتگری و جنایت دست زدند، شیخ جعفر بـزرگ بـا دسـت و زبان با آنان جهاد کرد واز مذهب دفاع نمود، تا آنجا که جبهه ای در مقابل آنان گـشـود و رزمـنـدگـانـی را بـرای دفـاع از دین آماده ساخت و خود همراه علما و بزرگان دین پیشاپیش آنان به راه افتاد و پس از نبردی سهمگین آنان را تار و مار کرده، از نجف راند و رئیس آنها کـه سـعـود نـام داشـت ناچار پا به فـرارگذاشته و برای انتقام جویی به کربلا حمله کرد، چون دیگر توان مقاومت در برابر یاران شیخ جـعـفـر را نـداشـت و اهـل کربلا با اینکه بیشتر از اهل نجف بودند، تاب مقاومت نیاورده، تسلیم سـتـمگران شدند پس از آن حادثه برای اینکه نجف اشرف ازهر گزندی مصون بماند، شیخ جعفر قـیـام بـه ساختن سور نجف (دیواری بزرگ دراطراف نجف اشرف) نمود و محمد حسن خان صدر اصفهانی به دستور آن بزرگوارکار ساختمانی این سور مهم را به عهده گرفت و بنا کرد
رهبر شیعیان
شیخ جعفر پس از درگذشت بحرالعلوم، به رهبری و ریاست شیعیان عراق و ایران و دیگر بلاد رسید و بر شهرت و نفوذ اجتماعی و سیاسی او افزوده شد. با انیکه پیش از شیخ مرتضی انصاری، نظریه وجوب تقلید از اعلم چندان رواج نداشت و از اینرو مقلدان شیعی، همزمان از مجتهدان مختلف و عمدتا محلی و منطقه ای تقلید می کردند، ولی کاشف الغطاء عملا مرجع تقلید شیعیان جهان گردید.در روزگار کاشف الغطاء برخورد علمی سختی میان عالمان اصولی اخباری شیعی پدید آمده بود و هر یک از آن دو طایفه می کوشیدند نظر خود را اثبات و نظر مخالف را رد و محکوم کنند. شیخ جعفر که از تربیت یافتگان مکتب اصولی وحید بهبهانی و طرفدار اجتهاد و استنباط، و مدافع به کارگیری عقل و استدلال در درک عقاید و احکام شرعی بود، به دفاع از علم اصول برخاست و با همه توان به معارضه با علم اصول برخاست و با همه توان به معارضه با علمای اخباری و نظریه آنان برخاست. نمود برسته این جدال، برخورد و شدید او با شیخ محمد بن عبدالنبی نیشابوری (میرزا محمد اخباری)، عالم اخباری مشهور بود که بر اثر آن، میرزا محمد احساس خطر کرد و به ایران آمد و به فتحعلی شاه قاجار پناه برد.شیخ جعفر نخست کتابی با عنوان کشف الغطاء عن معایب میرزا محمد عدوالعلماء، در رد آرای او نوشت و آن را باری شاه ایران فرستاد و آنگاه خود به ایران آمد و کاری کرد که شاه، شیخ محمد را از خود راند. وی سپس ضمن سفر به اصفهان کتاب دیگری به نام الحق المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئه جهال الاخبار بین برای فرزند خود، شیخ علی نوشت و باز هم نظریات اخباریان را رد و محکوم کرد. میرزا محمد نیز کتابی در رد کتاب یاد شده تالیف کرد. کوشش های علمی و عملی شیخ جعفر در برابر عالمان اخباری، نقش مهمی در تضعیف نفوذ این عالمان در سال های بعد ایفا کرد.
مقابله با وهابیت
...
wikifeqh: علامه_کاشف_الغطاء
[ویکی شیعه] جعفر بن خضر بن یحیی جناجی حلّی نجفی، ملقب به کاشف الغطاء(۱۱۵۶-۱۲۲۷ق)، از مراجع تقلید شیعه در قرن سیزدهم قمری. آل کاشف الغطاء، از خاندان های علمی شیعی قرن ۱۳ و ۱۴ق، به وی منسوب اند.
شیخ جعفر پس از استادش علامه بحرالعلوم، مرجعیت شیعیان را بر عهده گرفت. او همچون استاد دیگرش وحید بهبهانی به مبارزه با اخباریان پرداخت و آثاری در ردّ آرای آنان نگاشت.
شیخ جعفر در حمله وهابیان به نجف، به دفاع از این شهر پرداخت و نخستین عالم شیعی بود که در ردّ وهابیت کتاب نوشت. کاشف الغطاء آثاری در فقه، اصول و کلام هم دارد. مهمترین اثر او کشف الغطاء است که به سبب نگارش آن به کاشف الغطاء مشهور شد. او منهج الرّشاد لمن اراد السّداد را در ردّ آراء وهابیان و الحقّ المبین فی تصویب المجتهدین، و تخطئه الاخباریین را در ردّ اخباریان نگاشت. شیخ محمد حسن نجفی، معروف به صاحب جواهر، از شاگردان وی بوده است.
شیخ جعفر پس از استادش علامه بحرالعلوم، مرجعیت شیعیان را بر عهده گرفت. او همچون استاد دیگرش وحید بهبهانی به مبارزه با اخباریان پرداخت و آثاری در ردّ آرای آنان نگاشت.
شیخ جعفر در حمله وهابیان به نجف، به دفاع از این شهر پرداخت و نخستین عالم شیعی بود که در ردّ وهابیت کتاب نوشت. کاشف الغطاء آثاری در فقه، اصول و کلام هم دارد. مهمترین اثر او کشف الغطاء است که به سبب نگارش آن به کاشف الغطاء مشهور شد. او منهج الرّشاد لمن اراد السّداد را در ردّ آراء وهابیان و الحقّ المبین فی تصویب المجتهدین، و تخطئه الاخباریین را در ردّ اخباریان نگاشت. شیخ محمد حسن نجفی، معروف به صاحب جواهر، از شاگردان وی بوده است.
wikishia: جعفر_کاشف الغطاء