جرش

جرش ( به یونانی: Γέρασα Gérasa ) شهری باستانی در شمال ‍اردن است. این شهر مرکز اداری استان جرش است و حدود ۵۰، ۷۴۵ نفر جمعیت دارد. شهر جرش در ۴۸ کیلومتری شمال پایتخت اردن یعنی امان واقع است. [ ۱]
نخستین شواهد مربوط به سکونت انسان ها در جرش در محوطه ای نوسنگی به نام «تل ابو سوان» به دست آمده است. در این محوطه، بقایای انسانی کمیابی که به حدود ۷۵۰۰ سال قبل از میلاد باز می گردد یافت شده است. [ ۲] جرش در دوران قدرت یونانی ها و رومی ها شکوفا شد و رونق آن تا اواسط سده ۸ ( میلادی ) ادامه داشت تا آنکه زلزلهٔ ویرانگری موسوم به «زلزلهٔ گالیله ۷۴۹» بخش اعظم شهر را ویران کرد و چندین زلزله پس از آن نیز در تخریب بیش از پیش جرش موثر بود.
در سال ۱۱۲۰ میلادی، فردی به نام «ظاهرالدین طغتکین» ( اتابک دمشق ) به پادگانی متشکل از چهل نفر دستور داد تا در مکانی ناشناخته از خرابه های این شهر باستانی، قلعه ای بسازند که احتمالاً مرتفع ترین نقطه در دیوارهای شهر واقع در تپه های شمال شرقی است. جرش در سال ۱۱۲۱ توسط بالدوین دوم اورشلیم تصرف و به کلی ویران شد. [ ۳] [ ۴] رزمندگان جنگ های صلیبی فوراً جرش را رها و به ساکب عقب نشینی کردند. [ ۵] [ ۶]
جرش تا آغاز حکمرانی امپراتوری عثمانی در اوایل سده ۱۶ میلادی، رهاشده و تقریباً خالی از سکنه بود. طبق سرشماری سال ۱۵۹۶ میلادی، تنها ۱۲ خانوار مسلمان در این شهر سکونت داشتند. [ ۷] اما باستان شناسان یک دهکدهٔ کوچک مملوک را در بخش شمال غربی شهر یافته اند که نشان می دهد جرش قبل از دورهٔ عثمانی هم ساکنانی داشته است. [ ۸] حفاری های انجام شده از سال ۲۰۱۱ به بعد، تاریخ این شهر در قرون وسطی را کمی روشن تر کرده و کشفیات اخیر نیز خبر از تجمیع عظیم سازه ها و سفالی جات مربوط به دوران اسلامی و مملوک می دهد. [ ۹] تاریخ این شهر باستانی با مجموعه ای از حفاری ها که از سال ۱۹۲۵ آغاز شده و تا کنون ادامه دارد، به تدریج آشکار شده است. [ ۱۰]
نام شهر جرش در بسیاری از کتب مؤرخین عرب آمده است. آثار زیادی از دوران تسلط امپراتوری روم بر این منطقه در جرش باقیی مانده که بسیار شگفت انگیز است.
نام جرش را به جرش بن عبدالله بن عُلیم بن جناب بن کنانه بن بکر بن وبره نسبت داده اند. شهر باستانی جرش در سمت مشرق کوه ( السواد ) و در سرزمین بلقان و حوران در روی تپهٔ بلندی واقع شده است. این شهر در روزگار خلافت خلیفهٔ دوم عمر بن الخطاب توسط شرحبیل پسر حسنه تسخیر شده است. [ نیازمند منبع]

رجوع شود به:گراسا