جایگاه اجتماعی زن در اسلام

[ویکی فقه] هر چند نقش زنان در خانواده و حضور او در آن مؤثر و از اهمیّت ویژه ای برخوردار است، اما حضور او در جامعه در حد ضرورت و برطرف ساختن نیازهای جامعه در حد واجب کفایی (پزشکی، تدریس و. . . ) و با توجه به اصل عفاف بدون اشکال است. برخی از نکاتی که درباره جایگاه اجتماعی زن باید مد نظر داشت از قرار زیر است.
در اسلام زن، علاوه بر مسئولیت اداره خانه و تربیت فرزندان که از مهمترین وظایف اوست، در بسیاری از مسئوولیت های اجتماعی با مردان شریک است و انجام این وظیفه خواه و ناخواه او را از حصار خانه به صحنه های اجتماعی می کشاند، که این نه تنها با حفظ حجاب و عفاف که از وظایف دیگر اوست منافات ندارد بلکه او را در بهتر انجام دادن مسئوولیت های اجتماعی و سلامت روانی اش یاری می کند. اسلام در هیچ زمینه سخت گیری نکرده است. و در همه شرایط مصالح فرد و اجتماع را در نظر گرفته است. «یرید اللهُ بکم الیسر ولایریدبکم العسر» «خداوند راحتی را برای شما می خواهد سختی را نمی خواهد». خداوند در قرآن درباره کیفیت حضور زنان در نزد نامحرم و اجتماع می فرماید: «لایُبدینَ زینتهنّ الاّ ماظهر منها» زینت خود را بیش آن مقدار که نمایان است (دست و صورت) آشکار ننمایند. در زمان پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلم) زنانی به ایشان درخواست بیعت کردند ایشان فرمودند برگردید و آنچه برایتان واجب است را حفظ نمائید و دستانت را بپوشانید و بعد برای بیعت حاضر شوید.
زن و حضور در جامعه
حضرت زهرا (سلام الله علیها) و بعد از رحلت پدر بزرگوارش (صلّی الله علیه وآله وسلم) مسئوولیت سنگینی را برعهده داشتند ایشان نتوانستند در مقابل بدعت و نوآوری جامعه آن روز آرام و خاموش بنشینند، و برای دفاع از ولایت و اسلام در برابر مهاجرین و انصار در مدینه همراه و یاور همسرشان بودند، ایشان برای اخذ حق خود با عفاف و حجاب کامل در مسجد حاضر شدند و بین زنان و مردان پرده کشیدند. و از پس پرده به سخنرانی مشغول شدند. شخصاً در مساجد و مکان های عموم در برابر زنان انصار و مهاجر حاضر شدند و حجت را بر آنان تمام کردند و از آنها یاری می طلبید.با همه این ها آن حضرت خانه داری و انجام تکالیف منزل را سعادت بزرگی می دانستند، زمانی که ابتدای زندگیشان پدر بزرگوارشان (صلّی الله علیه وآله وسلم) کار را بین او و علی (علیه السّلام) تقسیم نمودند. حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیهم) می فرمایند: تنها خدا می داند که چقدر خوشحالم، زیرا پیامبر مرا از پذیرفتن وظایف خارج از منزل و کاری که برای مردان است آزاد و راحت ساخت، اما با این حال هرگاه وظیفه الهی ایشان بود که در جامعه حاضر شوند با اصل عفاف و حجاب کامل وارد جامعه می شدند. مثلاً در دوران حضرت علی (علیه السّلام) مسجد ایشان و مسجد حضرت علی (علیه السّلام) مشخص و جدا از هم بود که به تبلیغ دین و حدیث می پرداختند و حتی زنان جداگانه در آن مسجد بر جنازه ها نماز می گذاردند.
مسئولیت زن در اجتماع
زن در قبال منکرات اجتماعی مکلّف است، و وظایف بسیاری دارد تا نه تنها حرکت های مثبت و منفی همجنسان خود را هوشیارانه بنگرد و تحرکات سیاسی آنها را در نظر داشته باشد بلکه در خودسازی و پاکسازی فکری جامعه نیز مسئول است. «کلکم راع و کلکم مسؤولٌ عن رعیته» بنابراین زن با امر به معروف و نهی از منکر کردن زن ها می تواند فضای اجتماعی سالم و معنوی سازد.با توجه با ظرافتی که در سرشت و خلقت زن وجود دارد آنها نمی توانند همانند مردان مسؤولیت حرفه ای پرمشقت و سنگینی را پذیرا باشند، چون آنها موجودی حساس آفریده شده اند. «انّ المراةَ ریحانةٌ لیستْ بقهرمانة» حضرت علی (علیه السّلام) می فرماید: زن گلی از گلزار زندگی است نه قهرمان.
زن و واجب کفایی
...