تینیا

تینیا ( که گاهی با عنوان: تین، تینه، تینز یا تینا نیز خوانده شده است ) خدای آسمان و بالاترین خدا در اساطیر اتروسک محسوب می شد و معادل با ژوپیتر رومی و زئوس یونانی بود. او شوهر تالانا یا یونی و پدر هراکلس به شمار می آمد.
او یکی از سه زمامدار مقتدر روم در دنیای باستان بود و در کنار مینروا و یونی تریاد یا سه گانه معروفی را تشکیل می دادند. او را همراه با رعد و برق، نیزه و اسکپتر ( عصای مخصوص سلطنت ) ، ترسیم کرده اند. در زبان اتروسکی، تین یا تینز به معنای «روز» آمده است و جمع آن تینیا که بعنوان نام بر این خدا گذاشته شده است، نشان از آن دارد که او را بعنوان خداوند حاکم بر گذشت زمان می شناخته اند. ( قابل مقایسه با پدر زمان و ایزد باستانی روزها، که یک خدای آرامی است )
برخی از تعریف های اپیتتزی موجود، حاوی جزئیاتی هستند که از ارتباط تینیا با کبد پیاسنزا، حکایت دارند. این شیء یک مدل از جنس برنز و به شکل کبد ( جگر ) بود که برای مشخص ساختن هاروسپایسی مورد استفاده قرار می گرفت. بر شماری از این اپیتتزها، نقشهایی شامل علایم و حروفی همچون: Tin Θuf یا Tinś Θne. درج شده است.
برخی از کتیبه های باستانی که تینیا در آنها پدیدار است، به شرح زیر می باشند:
• بر روی یک کایلکس، نقاشی ترسیم شده توسط اولتوس ( مربوط به حدود ۵۰۰ پیش از میلاد ) :
این عبارات بر روی آن دیده می شوند: Itun turuce venel atelinas Tinas cliniiaras.
که ترجمه آن این است: این اهدایی ونل آتلیانس، برای پسران تینیا می باشد ( به معنای: دیوسکوری ) .
• بر روی شیر برنزی معروف به شیمر آرتزو:
عبارت تینسکویل: Tinscvil درج شده
بعنوان هدیه ای به تینیا