توپولف تو ۲۲ام

توپولوف تو - ۲۲اِم ( به روسی: Туполев Ту - ۲۲М ) ( نامگذاری ناتو: Back fire ) نخستین بمب افکن فراصوت روسی است که توسط شرکت هوانوردی توپولف طراحی و ساخته شده است. این هواپیما حاصل تجربیات شرکت سازنده از هواپیمای توپولف تو - ۲۲ ( بلایندر ) که پیشتر ساخته شده بود و به خدمت نیروی هوایی شوروی درآمده ولی نتوانسته بود نیازمندی های این کشور از جمله اجرای عملیات های بین قاره ای را پاسخگو باشد است.
پس از ساخت توپولف - ۲۲، طراحان روس جهت ساخت بمب افکن جدید با قابلیت پرواز بین قاره ای، توان حمل تسلیحات بیشتر و همچنین سرعت بالاتر را در دستور کار قرار دادند که به تولد توپولف - ۲۲اِم انجامید و اساساً با نسل پیش از خود یعنی توپولف - ۲۲ تفاوت هایی داشت.
توپولف - ۲۲ام در نیروی هوایی روسیه با نام طرح ۱۴۵ شناخته می شود که نتیجهٔ رقابت دو شرکت سوخو و توپولف برای تأمین نیاز به یک هواپیمای بمب افکن فراصوت بود که سرانجام منجر به پرواز نخستین فروند آن در سال ۱۹۶۹ شد.
توپولف - ۲۲ام۳ از دو موتور توربوفن با نام «کوزنتسوف NK - 25» با رانش هرکدام ۵۵۰۰۰ پوند نیرو می گیرد که به آن قابلیت دسترسی به اهدافی را در شعاع عملیاتی حداکثر ۷۰۰۰ کیلومتر، می دهد. با نصب تسلیحات متعارف، این مقدار بُرد تا میزان محسوسی کاهش پیدا می کند. پس سوز این بمب افکن، توان دستیابی به حداکثر ارتفاع پروازی ۴۳٬۰۰۰ پا یا ۱۳٬۱۰۰ متر را دارد.
طول این هواپیما ۴۲/۵ متر و ارتفاع آن ۱۱ متر است و از فناوری بال متغیر بهره می گیرد. عرض بال ها ۳۴ متر است که می تواند در زوایای ۲۰ تا ۶۵ درجه تغییر کند. حداکثر سرعت این بمب افکن ۱/۸۸ ماخ معادل ۲۳۰۰ کیلومتر بر ساعت است.
این بمب افکن توسط دو خلبان که در جلو حضور دارند کنترل شده و در عقب نیز دو افسر ناوبر و ارتباطات، وظایف مربوطه را انجام می دهند که مجموعاً با ۴ نفر خدمهٔ پروازی عملیاتی می شود.
این هواپیمای بمب افکن در انواع مختلفی مورد بهره برداری قرار گرفت که نخستین آن توپولف - ۲۲ام ملقب به «بکفایر اِی» بود که در سال ۱۹۷۰ آزمایش های پروازی خود را به پایان رساند و خلبانان آزمایشگر آن، در تست های مختلف، هواپیما را تا لبهٔ ممنوعیت های عملیاتی آن بردند تا هرگونه نقص در آن، به دقت آشکار و سپس رفع شود.
بکفایر اِی به عنوان آغاز مسیر برای ساخت و بهره برداری از نسل جدید هواپیماهای سنگین فراصوت، وارد ناوگان نیروی هوایی شوروی شد هرچند پیش از آن، نسخه ای مورد بهره برداری قرار گرفت که به دلیل کارایی پایین، تنها در امر آموزش و به مدت کوتاهی پرواز کرد اما در حقیقت نخستین دسته از بکفایرها که به صورت عملیاتی حضور در نیروی هوایی را تجربه کردند، نسخهٔ توپولف - ۲۲اِم۲ ملقب به «بکفایر بی» بود که با بهره گیری از موتورهای «کوزنتسوف NK - 22» توان دستیابی به سرعت ۱٬۸۰۰ کیلومتر بر ساعت و برد عملیاتی ۵٬۱۰۰ کیلومتر را پیدا کرد که یک موفقیت شگرف محسوب می شد. بکفایر بی که عملاً از سال ۱۹۷۳ وارد ناوگان شد، می توانست تا ۳ موشک کروز میان برد و همچنین موشک ضدکشتی خا - ۲۲ را حمل کند که به عنوان یک اهرم سنگین در عملیات های مختلف به ویژه عملیات دریایی، قابل بهره برداری بود.