توربو ژنراتور

مولد توربینی شامل یک توربین است که به صورت مستقیم به مولد الکتریکی متصل می شود و برای تولید توان الکتریکی به کار می رود. مولدهای توربینی با توربین بخار بزرگ بخش عمده ای از برق جهان را فراهم می کنند و در کشتی های بخار توربینی به کار برده می شوند. [ ۱]
مولدهای توربینی کوچکتر با توربین های گازی غالباً به عنوان واحدهای مولد جنبی استفاده می شوند. معمولاً مولدهای دیزلی به دلیل بازدهی بهتر سوخت، برای بار اصلی ترجیح داده می شوند؛ ولی چگالی توان کمتری دارند و فضای بیشتری نیاز دارند.
نخستین مولدهای توربینی، توربین های آبی بودند که مولدهای الکتریکی را به چرخش درمی آوردند. نخستین توربین آبی مجارستانی توسط مهندسان گانز ورک در ۱۸۶۶ میلادی طراحی شد و تولید توربین ها با مولد دینامی در مقیاس صنعتی در ۱۸۸۳ آغاز شد.
مولدهای توربینی در ۱۹۰۳ میلادی توسط اوتو بلاتی که مهندسی مجارستانی بود، اختراع شد. [ ۲] بلاتی بداقبال بود که پارسونز در ۱۸۸۷ مولد توربینی جریان مستقیم با نیروی بخار را با استفاده از دینام نمایش داده بود[ ۳] و در ۱۹۰۱ نخستین مولد توربینی جریان متناوب صنعتی را در نیروگاهی در ابرفلد آلمان نصب کرده بود. [ ۴]
گاز هیدروژن نخستین بار در اکتبر ۱۹۳۷ به عنوان خنک کننده در مولد توربینی با خنک کننده هیدروژنی در دیتون، اوهایو مورد استفاده قرار گرفت. [ ۵] هیدروژن به عنوان خنک کننده در روتور وگاهی در استاتور به کار می رود و باعث افزایش کارایی و بازدهی ۹۹٪ می شود. اکنون هیدروژن به دلیل رسانایی گرمایی بالا، ظرفیت گرمایی بالا و چگالی کم، متداول ترین خنک کنندهٔ بهره گیری شده در مولدهای توربینی است. می توان هیدروژن را با برقکافت، در محل تهیه کرد.
مولد به صورت کامل، مهر و موم می شود تا از فرار گاز هیدروژن جلوگیری شود. نبود اکسیژن در هوای درون مولد، آسیب به عایق سیم پیچ ها بر اثر کرونای اتفاقی را به حد قابل توجهی کاهش می دهد. گاز هیدروژن در محفظهٔ روتور به چرخش درمی آید و با یک مبدل گرمایی گاز به آب، سرد می شود. [ ۶]