[ویکی فقه] توبه و باران (قرآن). توبه در پیشگاه خدا، از عوامل نزول بارانهای سودمند و مستمر می گردد.
ویـقوم استغفروا ربکم ثم توبوا الیه یرسل السماء علیکم مدرارا ویزدکم قوة الی قوتکم ولا تتولوا مجرمین.(و ای قوم من! از پروردگارتان طلب آمرزش کنید، سپس به سوی او بازگردید، تا (باران) آسمان را پی در پی بر شما بفرستد؛ و نیرویی بر نیرویتان بیفزاید! و گنهکارانه، روی (از حق) بر نتابید! »)
گناه و ویرانی جامعه ها
قرآن پیوند روشنی میان مسائل معنوی و مادی بر قرار می سازد و استغفار از گناه و باز گشت به سوی خدا را مایه آبادانی و خرمی و طراوت و سرسبزی و اضافه شدن نیرویی بر نیروها معرفی کرده. این حقیقت در بسیاری دیگر از آیات قرآن به چشم می خورد، از جمله در سوره نوح از زبان این پیامبر بزرگ می خوانیم: فقلت استغفروا ربکم انه کان غفارا یرسل السماء علیکم مدرارا و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا " به آنها گفتم از گناهان خود در پیشگاه پروردگارتان استغفار کنید که او آمرزنده است، تا باران آسمان را پشت سر هم بر شما فرو ریزد و شما را با اموال و فرزندان کمک بخشد و باغها و نهرها برای شما قرار دهد". جالب توجه اینکه در روایات اسلامی می خوانیم که ربیع بن صبیح می گوید نزد حسن بودم، مردی از در وارد شد و از خشکسالی آبادیش شکایت کرد، حسن به او گفت: استغفار کن، دیگری آمد از فقر شکایت کرد، به او نیز گفت استغفار کن، سومی آمد و به او گفت: دعا کن خداوند پسری به من بدهد به او نیز گفت استغفار کن، ربیع می گوید (من تعجب کردم) و به او گفتم هر کس نزد تو می آید و مشکلی دارد و تقاضای نعمتی به او همین دستور را می دهی و به همه می گویی استغفار کنید و از خدا طلب آمرزش نمائید. وی در جواب من گفت: آنچه را گفتم از پیش خود نگفتم، من این مطلب را از کلام خدا که از پیامبرش نوح حکایت می کند، استفاده کردم و سپس آیات سوره نوح را که در بالا ذکر شد تلاوت کرد.
موانع نزول باران در روایات
در روایات اهل بیت علیه السّلام برخی موانع نزول باران و عوامل قحطی و خشکسالی بیان شده است. در اینجا به برخی از روایات اشاره می شود:ابو حمزه می گوید از امام باقر علیه السّلام شنیدم که می فرمود: هیچ سالی کم باران تر از سال دیگر نیست و خدا باران را به جایی که خواهد می فرستد، چون مردمی مرتکب گناهان شوند، خدای عزوجل بارانی را که در آن سال برای آنها مقدر فرموده، از آنها بگرداند و آن را برای دیگرانی که گناه نکرده باشند، می فرستد اما اگر منطقه ای یافت نشد که اهل آن با تقوا باشند خداوند باران را به سوی بیابانها و دریاها و کوه ها می فرستد. رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم : قحطی و خشکسالی جز به سبب نافرمانی از خدا بر قومی چیره نشود. با توجه به این روایات در می یابیم که عامل اصلی و به تعبیر دیگر تنها عامل دور شدن رحمت الهی و عدم نزول رحمت الهی از آسمان، گناه کردن افراد در آن منطقه است و همانگونه که در روایت امام باقر علیه السّلام آمده است، سهمیه باران هر سال با سال های دیگر تفاوتی نمی کند و هر مقدار بارانی که سال های قبل از آسمان فرود می آمده است، همین مقدار در این سال و سال های بعد نازل خواهد شد اما چه می شود که در یک منطقه در سال های قبل وفور باران بوده اما چند سالی است دستخوش قحطی و خشکسالی است پاسخ آن را از روایات فوق خواهیم یافت و آن هم مسئله گناه است. پس هر مقدار گناه در یک منطقه زیاد باشد از آن طرف رحمت الهی از آنها کم شده و به دیگران داده خواهد شد.
ویـقوم استغفروا ربکم ثم توبوا الیه یرسل السماء علیکم مدرارا ویزدکم قوة الی قوتکم ولا تتولوا مجرمین.(و ای قوم من! از پروردگارتان طلب آمرزش کنید، سپس به سوی او بازگردید، تا (باران) آسمان را پی در پی بر شما بفرستد؛ و نیرویی بر نیرویتان بیفزاید! و گنهکارانه، روی (از حق) بر نتابید! »)
گناه و ویرانی جامعه ها
قرآن پیوند روشنی میان مسائل معنوی و مادی بر قرار می سازد و استغفار از گناه و باز گشت به سوی خدا را مایه آبادانی و خرمی و طراوت و سرسبزی و اضافه شدن نیرویی بر نیروها معرفی کرده. این حقیقت در بسیاری دیگر از آیات قرآن به چشم می خورد، از جمله در سوره نوح از زبان این پیامبر بزرگ می خوانیم: فقلت استغفروا ربکم انه کان غفارا یرسل السماء علیکم مدرارا و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا " به آنها گفتم از گناهان خود در پیشگاه پروردگارتان استغفار کنید که او آمرزنده است، تا باران آسمان را پشت سر هم بر شما فرو ریزد و شما را با اموال و فرزندان کمک بخشد و باغها و نهرها برای شما قرار دهد". جالب توجه اینکه در روایات اسلامی می خوانیم که ربیع بن صبیح می گوید نزد حسن بودم، مردی از در وارد شد و از خشکسالی آبادیش شکایت کرد، حسن به او گفت: استغفار کن، دیگری آمد از فقر شکایت کرد، به او نیز گفت استغفار کن، سومی آمد و به او گفت: دعا کن خداوند پسری به من بدهد به او نیز گفت استغفار کن، ربیع می گوید (من تعجب کردم) و به او گفتم هر کس نزد تو می آید و مشکلی دارد و تقاضای نعمتی به او همین دستور را می دهی و به همه می گویی استغفار کنید و از خدا طلب آمرزش نمائید. وی در جواب من گفت: آنچه را گفتم از پیش خود نگفتم، من این مطلب را از کلام خدا که از پیامبرش نوح حکایت می کند، استفاده کردم و سپس آیات سوره نوح را که در بالا ذکر شد تلاوت کرد.
موانع نزول باران در روایات
در روایات اهل بیت علیه السّلام برخی موانع نزول باران و عوامل قحطی و خشکسالی بیان شده است. در اینجا به برخی از روایات اشاره می شود:ابو حمزه می گوید از امام باقر علیه السّلام شنیدم که می فرمود: هیچ سالی کم باران تر از سال دیگر نیست و خدا باران را به جایی که خواهد می فرستد، چون مردمی مرتکب گناهان شوند، خدای عزوجل بارانی را که در آن سال برای آنها مقدر فرموده، از آنها بگرداند و آن را برای دیگرانی که گناه نکرده باشند، می فرستد اما اگر منطقه ای یافت نشد که اهل آن با تقوا باشند خداوند باران را به سوی بیابانها و دریاها و کوه ها می فرستد. رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم : قحطی و خشکسالی جز به سبب نافرمانی از خدا بر قومی چیره نشود. با توجه به این روایات در می یابیم که عامل اصلی و به تعبیر دیگر تنها عامل دور شدن رحمت الهی و عدم نزول رحمت الهی از آسمان، گناه کردن افراد در آن منطقه است و همانگونه که در روایت امام باقر علیه السّلام آمده است، سهمیه باران هر سال با سال های دیگر تفاوتی نمی کند و هر مقدار بارانی که سال های قبل از آسمان فرود می آمده است، همین مقدار در این سال و سال های بعد نازل خواهد شد اما چه می شود که در یک منطقه در سال های قبل وفور باران بوده اما چند سالی است دستخوش قحطی و خشکسالی است پاسخ آن را از روایات فوق خواهیم یافت و آن هم مسئله گناه است. پس هر مقدار گناه در یک منطقه زیاد باشد از آن طرف رحمت الهی از آنها کم شده و به دیگران داده خواهد شد.
wikifeqh: توبه_و_باران_(قرآن)