لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
طهران مرکز استان مرکزی و پایتخت کشور ایران است
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] تِهْران، پایتخت و بزرگ ترین شهر ایران، نیز استان و شهرستانی به همین نام در شمال مرکزی ایران می باشد.
در این بخش به جغرافیای شهر تهران، استان تهران و شهرستان تهران به صورت مجزا پرداخته می شود.
← شهر تهران
هرچند در هیچ یک از منابع مکتوب پیش از اسلام و یا دو سده نخستین اسلامی نامی از تهران دیده نمی شود، اما یافته های باستان شناختی و شواهد توپوگرافیکی و اقلیمی، مؤید آن است که زمین های واقع میان ارتفاعات توچال در شمال تهران و چشمه علی در ری باستان (که بعد ها هسته اولیه شهر تهران در آن محدوده شکل گرفت و گسترش یافت) در اعصار پیش از تاریخ خالی از سکنه نبوده است. در واقع آب هایی که بر اثر ذوب شدن برف های قله توچال به جلگه تهران جاری می شود و یا برف و باران هایی که از زمین های بلند شمال به جلگه پست تهران فرو می ریزد، شرایط زیست محیطی مناسبی را برای نخستین اقوام کشاورز که دست از شکار کشیده، و در جست و جوی محل های مناسب برای کشاورزی بودند، فراهم کرده بوده است.یافته های باستان شناختی در چشمه علیِ ری، دروس و به ویژه قیطریه واقع در شمال تهران از وجود جمعیت هایی در این منطقه از حدود ۸ هزار سال پیش حکایت می کند. این تمدن که به واسطه استفاده گسترده مردم این ناحیه از سفال هایی به رنگ قرمز که بدون چرخ سفالگری ساخته شده اند، به «تمدن سفال قرمز» معروف است، تقریباً تا ۵ هزار سال بعد ادامه داشت. در پایان هزاره ۲ق م (تقریباً میان ۱۲۰۰-۸۰۰ ق م)، تازه واردانی که بارزترین مشخصه آن ها استفاده از سفال هایی به رنگ خاکستری تیره است، و به باور بیش تر دانشمندان منشأ آریایی داشتند، جای مردم متعلق به تمدن سفال قرمز را گرفتند. آثار قابل توجهی از صاحبان تمدن سفال خاکستری در حوزه تهران مانند خوجیر تهرانپارس، فشاپویه (پشاپویه)، حصارکِ شمیران، پل رومی، اوین، فرودگاه امام خمینی، دروس، بوستان پنجم سلطنت آباد (پاسداران)، عباس آباد و قیطریه یافت شده است. بیشتر این آثار در محدوده تهران امروزی به طور اتفاقی و به هنگام کار های ساختمانی یافت شده، و سپس مورد توجه باستان شناسان قرار گرفته است.به دلیل ساخت و ساز های در هم تنیده شهر تهران، و محدودیت های فراوانی که باستان شناسان در کاوش های خود با آن ها روبه رو هستند، تاکنون آثاری از دوره های تاریخی که نشان دهد هسته اولیه شهر تهران در چه زمانی شکل گرفته، به دست نیامده است. زمانی به پیروی از دخویه تصور می شد که نام تهران در آثار جغرافیانویسانی چون اصطخری، ابن حوقل و مقدسی به صورت «بهزان» و یا «بهنان» یاد شده، و این نام ها تصحیف و یا تحریفی از نام تهران است؛ اما این تفسیر نادرست می نماید، خاصه که یاقوت از بهزان و طهران هر دو یاد کرده است. به نوشته او «بهزان» در ۶ فرسنگی ری واقع بوده است و خرابه هایی باستانی در آن وجود داشته که در آن روزگار احتمال می داده اند آن جا ری قدیم باشد در حالی که به نوشته همو «طهران» قریه ای در یک فرسنگی ری بوده است. علاوه بر آن بعید است همه جغرافیانویسان متقدم نام محرَّفِ تهران را به صورت بهزان یا بهنان نوشته باشند در حالی که نسبت «تهرانی» در منابع کهن وجود داشته است.ظاهراً نام تهران نخستین بار در نام و نشان محمد بن حمّاد تهرانی رازی، از محدثان و رجال نامدار سده ۳ق/۹م آمده است. او که در ری، بغداد، مصر و شام حدیث می گفت، در ۲۶۱ق و یا به روایتی ۲۷۱ق در عسقلان شام درگذشت. وجود این نسبت در سده ۳ق مؤید آن است که قریه یا روستای تهران دست کم در نخستین سده های دوره اسلامی، و به اقرب احتمال بسیار پیش از آن وجود داشته است. به هر حال تا پیش از حمله مغول، تهران به صورت روستایی نه چندان معتبر باقی بود و برپایه اسناد و مدارک تاریخی، روستاهای همسایه آن همچون دولاب، تجریش و حتی ونک (ایوان) از شهرت بیشتری نسبت به آن برخوردار بودند. بیهقی در شرح لشکرکشی سلطان محمود غزنوی در ۴۲۱ق/ ۱۰۳۰م به ری می نویسد: «چون به ری رسیدند، امیرمحمود به دولاب فرو آمد بر راه طبرستان نزدیک شهر (ری)، و امیرمسعود به علی آباد لشکرگاه ساخت بر راه قزوین، و میان هر دو لشکر مسافت نیم فرسنگ بود». این نکته که بیهقی در شرح این رویداد نامی از تهران نبرده است، نشان می دهد که شهرت دو روستای دولاب (امروزه محله ای در جنوب شرقی تهران) و علی آباد (محله ای در جنوب تهران کنونی) در نیمه نخست سده ۵ ق بیش تر از دهکده همسایه آن ها یعنی تهران بوده است. اما از سده ۶ ق بدین سو تهران اندک اندک نام و شهرتی یافت، و مورخان و جغرافیانویسان در آثار خود از آن سخن به میان آوردند که برپایه نوشته های آنان می توان تحولات آن روستا را تا حدی مورد بررسی قرار داد. ابن بلخی در اوایل سده ۶ ق/۱۲م (پیش از ۵۱۰ ق) در فارس نامه از «انار طهرانی» نام برده، و آن را ستوده است. محمد بن محمود طوسی، صاحب کتاب عجایب المخلوقات، و سمعانی در الانساب در میانه های سده ۶ ق نیز از مرغوبیت انار تهران یاد کرده اند، بدون آن که توصیفی از اوضاع و احوال آن جا ارائه کرده باشند. در نیمه دوم همین سده تهران مشهورتر از دولاب بوده است؛ زیرا ظهیرالدین نیشابوری در سلجوق نامه اشاره کرده است که در این سال (۵۶۱ ق/ ۱۱۶۶م) «ارسلان بن طغرل از ری کوچ کرد و بر سر دولاب طهران نزول فرمود». راوندی صاحب کتاب راحة الصدور نیز همین واقعه را با کمی اختلاف گزارش کرده است. یاقوت حموی نخستین کسی است که درباره اوضاع و احوال تهران آگاهی های نسبتاً مفصل و جالب به دست داده است. او که در ۶۱۷ ق/۱۲۲۰م از پیشاپیش سپاهیان مغول می گریخت، به ری رسید و با آن که خود تصریح کرده که در مدت اقامتش در ری از تهران بازدید نکرده، اما به نقل از یکی از مردم ری، روستای تهران را چنین وصف کرده است: میان این دو یک فرسنگ فاصله است. تهران روستایی بزرگ است که در زیرزمین بنا شده، و هیچ کس نمی تواند به خانه اهالی آن دسترسی یابد، مگر آن که خودِ اهالی آن بخواهند. بارها اتفاق افتاده که برضد سلطان سر به شورش برداشته اند و او چاره ای نداشته است، جز آن که آنان را با حیله به دام اندازد. در این روستا ۱۲ محله وجود دارد که اهالی آن ها پیوسته با یکدیگر در جنگ و ستیزند و ساکنان یک محله به دیگر محله ها نمی روند. در تهران باغ ها و بستان های درهم تنیده بسیار هست که مانع تاخت و تاز ناگهانی مهاجمان می شود. اشارات یادشده را زکریای قزوینی در نیمه دوم سده ۷ق تأیید و تکمیل کرده است. به گزارش او در آن روزگار که چند دهه از حمله مغولان به ری می گذشته، تهران روستایی بزرگ و پرجمعیت به شمار می رفته، و در باغ های انبوه آن انواع میوه های ممتاز به عمل می آمده است. او نیز همچون یاقوت به خانه های زیرزمینی تهرانی ها اشاره، و آن ها را به سوراخ موش کور تشبیه کرده است ورود به این خانه های زیرزمینی که دسترسی به آن ها فقط از طریق دهلیزهای تنگ و تاریک میسر بوده، در واقع مهم ترین ابزار دفاعی روستای بدون حصار تهران به شمار می رفته است، به نوشته زکریای قزوینی مردم تهران به هنگام تهاجم دشمنان در این خانه های زیرزمینی پناه می گرفتند و از نظرها ناپدید می شدند و دشمن پس از چند روز که کسی را نمی یافت، به ناچار آن جا را ترک می کرد. از سویی دیگر این خانه های زیرزمینی صاحبانشان را از گرمای شدید تابستان و سرمای زمستان تهران محافظت می کرد. با همه این احوال، بعید است که همه خانه های تهران یکسره زیرزمینی بوده باشد. بدون تردید بعضی از خانه ها دست کم دارای ساختمانی مختصر در سطح زمین بوده اند؛ برای مثال اتاقی داشته اند که به تونل ورودی راه داشته است. دیوار دور باغ ها و جالیز هایی که خانه های زیرزمینی میان آن ها قرار داشته اند، مانعی نسبتاً مستحکم بوده، و نقش دفاعی را در برابر دشمنان داخلی و خارجی ایفا می کرده است. البته دست کم در میان بزرگان شهر کسانی بوده اند که حتی اگر خانه ای عادی نداشته اند، حداقل خانه ای داشته اند که بخشی از آن در سطح زمین بوده است. پس از ویرانی ری به دست مغولان در ۶۱۷ ق/۱۲۲۰م و اضمحلال آن در دوره ایلخانان مغول، شمار بسیاری از مردم ری و شاید روستاهای پیرامون آن به تهران مهاجرت کردند و به یقین همه این مهاجران در کار معماری و خانه سازی ذوق و سلیقه مشترکی با ساکنان بومی تهران نداشتند؛ از این رو، خیلی زود و پس از چند دهه تهران به شهری بدل شد که ویژگی چشمگیر آن، دیگر خانه های زیرزمینی اش نبود. به گزارش حمدالله مستوفی تهران در نیمه نخست سده ۸ ق/۱۴م و در اواخر فرمانروایی ایلخانان، روستایی معتبر از توابع غار (یکی از ۴ ناحیه تومان ری) به شمار می رفته است.
← دوره ایلخانان
ساختار اجتماعی تهران را از شکل گیری جامعه شهری تا گذر از سنت ها و رفتن به سوی تجدد را بیان می کنیم.
← شکل گیری جامعه شهری
...
در این بخش به جغرافیای شهر تهران، استان تهران و شهرستان تهران به صورت مجزا پرداخته می شود.
← شهر تهران
هرچند در هیچ یک از منابع مکتوب پیش از اسلام و یا دو سده نخستین اسلامی نامی از تهران دیده نمی شود، اما یافته های باستان شناختی و شواهد توپوگرافیکی و اقلیمی، مؤید آن است که زمین های واقع میان ارتفاعات توچال در شمال تهران و چشمه علی در ری باستان (که بعد ها هسته اولیه شهر تهران در آن محدوده شکل گرفت و گسترش یافت) در اعصار پیش از تاریخ خالی از سکنه نبوده است. در واقع آب هایی که بر اثر ذوب شدن برف های قله توچال به جلگه تهران جاری می شود و یا برف و باران هایی که از زمین های بلند شمال به جلگه پست تهران فرو می ریزد، شرایط زیست محیطی مناسبی را برای نخستین اقوام کشاورز که دست از شکار کشیده، و در جست و جوی محل های مناسب برای کشاورزی بودند، فراهم کرده بوده است.یافته های باستان شناختی در چشمه علیِ ری، دروس و به ویژه قیطریه واقع در شمال تهران از وجود جمعیت هایی در این منطقه از حدود ۸ هزار سال پیش حکایت می کند. این تمدن که به واسطه استفاده گسترده مردم این ناحیه از سفال هایی به رنگ قرمز که بدون چرخ سفالگری ساخته شده اند، به «تمدن سفال قرمز» معروف است، تقریباً تا ۵ هزار سال بعد ادامه داشت. در پایان هزاره ۲ق م (تقریباً میان ۱۲۰۰-۸۰۰ ق م)، تازه واردانی که بارزترین مشخصه آن ها استفاده از سفال هایی به رنگ خاکستری تیره است، و به باور بیش تر دانشمندان منشأ آریایی داشتند، جای مردم متعلق به تمدن سفال قرمز را گرفتند. آثار قابل توجهی از صاحبان تمدن سفال خاکستری در حوزه تهران مانند خوجیر تهرانپارس، فشاپویه (پشاپویه)، حصارکِ شمیران، پل رومی، اوین، فرودگاه امام خمینی، دروس، بوستان پنجم سلطنت آباد (پاسداران)، عباس آباد و قیطریه یافت شده است. بیشتر این آثار در محدوده تهران امروزی به طور اتفاقی و به هنگام کار های ساختمانی یافت شده، و سپس مورد توجه باستان شناسان قرار گرفته است.به دلیل ساخت و ساز های در هم تنیده شهر تهران، و محدودیت های فراوانی که باستان شناسان در کاوش های خود با آن ها روبه رو هستند، تاکنون آثاری از دوره های تاریخی که نشان دهد هسته اولیه شهر تهران در چه زمانی شکل گرفته، به دست نیامده است. زمانی به پیروی از دخویه تصور می شد که نام تهران در آثار جغرافیانویسانی چون اصطخری، ابن حوقل و مقدسی به صورت «بهزان» و یا «بهنان» یاد شده، و این نام ها تصحیف و یا تحریفی از نام تهران است؛ اما این تفسیر نادرست می نماید، خاصه که یاقوت از بهزان و طهران هر دو یاد کرده است. به نوشته او «بهزان» در ۶ فرسنگی ری واقع بوده است و خرابه هایی باستانی در آن وجود داشته که در آن روزگار احتمال می داده اند آن جا ری قدیم باشد در حالی که به نوشته همو «طهران» قریه ای در یک فرسنگی ری بوده است. علاوه بر آن بعید است همه جغرافیانویسان متقدم نام محرَّفِ تهران را به صورت بهزان یا بهنان نوشته باشند در حالی که نسبت «تهرانی» در منابع کهن وجود داشته است.ظاهراً نام تهران نخستین بار در نام و نشان محمد بن حمّاد تهرانی رازی، از محدثان و رجال نامدار سده ۳ق/۹م آمده است. او که در ری، بغداد، مصر و شام حدیث می گفت، در ۲۶۱ق و یا به روایتی ۲۷۱ق در عسقلان شام درگذشت. وجود این نسبت در سده ۳ق مؤید آن است که قریه یا روستای تهران دست کم در نخستین سده های دوره اسلامی، و به اقرب احتمال بسیار پیش از آن وجود داشته است. به هر حال تا پیش از حمله مغول، تهران به صورت روستایی نه چندان معتبر باقی بود و برپایه اسناد و مدارک تاریخی، روستاهای همسایه آن همچون دولاب، تجریش و حتی ونک (ایوان) از شهرت بیشتری نسبت به آن برخوردار بودند. بیهقی در شرح لشکرکشی سلطان محمود غزنوی در ۴۲۱ق/ ۱۰۳۰م به ری می نویسد: «چون به ری رسیدند، امیرمحمود به دولاب فرو آمد بر راه طبرستان نزدیک شهر (ری)، و امیرمسعود به علی آباد لشکرگاه ساخت بر راه قزوین، و میان هر دو لشکر مسافت نیم فرسنگ بود». این نکته که بیهقی در شرح این رویداد نامی از تهران نبرده است، نشان می دهد که شهرت دو روستای دولاب (امروزه محله ای در جنوب شرقی تهران) و علی آباد (محله ای در جنوب تهران کنونی) در نیمه نخست سده ۵ ق بیش تر از دهکده همسایه آن ها یعنی تهران بوده است. اما از سده ۶ ق بدین سو تهران اندک اندک نام و شهرتی یافت، و مورخان و جغرافیانویسان در آثار خود از آن سخن به میان آوردند که برپایه نوشته های آنان می توان تحولات آن روستا را تا حدی مورد بررسی قرار داد. ابن بلخی در اوایل سده ۶ ق/۱۲م (پیش از ۵۱۰ ق) در فارس نامه از «انار طهرانی» نام برده، و آن را ستوده است. محمد بن محمود طوسی، صاحب کتاب عجایب المخلوقات، و سمعانی در الانساب در میانه های سده ۶ ق نیز از مرغوبیت انار تهران یاد کرده اند، بدون آن که توصیفی از اوضاع و احوال آن جا ارائه کرده باشند. در نیمه دوم همین سده تهران مشهورتر از دولاب بوده است؛ زیرا ظهیرالدین نیشابوری در سلجوق نامه اشاره کرده است که در این سال (۵۶۱ ق/ ۱۱۶۶م) «ارسلان بن طغرل از ری کوچ کرد و بر سر دولاب طهران نزول فرمود». راوندی صاحب کتاب راحة الصدور نیز همین واقعه را با کمی اختلاف گزارش کرده است. یاقوت حموی نخستین کسی است که درباره اوضاع و احوال تهران آگاهی های نسبتاً مفصل و جالب به دست داده است. او که در ۶۱۷ ق/۱۲۲۰م از پیشاپیش سپاهیان مغول می گریخت، به ری رسید و با آن که خود تصریح کرده که در مدت اقامتش در ری از تهران بازدید نکرده، اما به نقل از یکی از مردم ری، روستای تهران را چنین وصف کرده است: میان این دو یک فرسنگ فاصله است. تهران روستایی بزرگ است که در زیرزمین بنا شده، و هیچ کس نمی تواند به خانه اهالی آن دسترسی یابد، مگر آن که خودِ اهالی آن بخواهند. بارها اتفاق افتاده که برضد سلطان سر به شورش برداشته اند و او چاره ای نداشته است، جز آن که آنان را با حیله به دام اندازد. در این روستا ۱۲ محله وجود دارد که اهالی آن ها پیوسته با یکدیگر در جنگ و ستیزند و ساکنان یک محله به دیگر محله ها نمی روند. در تهران باغ ها و بستان های درهم تنیده بسیار هست که مانع تاخت و تاز ناگهانی مهاجمان می شود. اشارات یادشده را زکریای قزوینی در نیمه دوم سده ۷ق تأیید و تکمیل کرده است. به گزارش او در آن روزگار که چند دهه از حمله مغولان به ری می گذشته، تهران روستایی بزرگ و پرجمعیت به شمار می رفته، و در باغ های انبوه آن انواع میوه های ممتاز به عمل می آمده است. او نیز همچون یاقوت به خانه های زیرزمینی تهرانی ها اشاره، و آن ها را به سوراخ موش کور تشبیه کرده است ورود به این خانه های زیرزمینی که دسترسی به آن ها فقط از طریق دهلیزهای تنگ و تاریک میسر بوده، در واقع مهم ترین ابزار دفاعی روستای بدون حصار تهران به شمار می رفته است، به نوشته زکریای قزوینی مردم تهران به هنگام تهاجم دشمنان در این خانه های زیرزمینی پناه می گرفتند و از نظرها ناپدید می شدند و دشمن پس از چند روز که کسی را نمی یافت، به ناچار آن جا را ترک می کرد. از سویی دیگر این خانه های زیرزمینی صاحبانشان را از گرمای شدید تابستان و سرمای زمستان تهران محافظت می کرد. با همه این احوال، بعید است که همه خانه های تهران یکسره زیرزمینی بوده باشد. بدون تردید بعضی از خانه ها دست کم دارای ساختمانی مختصر در سطح زمین بوده اند؛ برای مثال اتاقی داشته اند که به تونل ورودی راه داشته است. دیوار دور باغ ها و جالیز هایی که خانه های زیرزمینی میان آن ها قرار داشته اند، مانعی نسبتاً مستحکم بوده، و نقش دفاعی را در برابر دشمنان داخلی و خارجی ایفا می کرده است. البته دست کم در میان بزرگان شهر کسانی بوده اند که حتی اگر خانه ای عادی نداشته اند، حداقل خانه ای داشته اند که بخشی از آن در سطح زمین بوده است. پس از ویرانی ری به دست مغولان در ۶۱۷ ق/۱۲۲۰م و اضمحلال آن در دوره ایلخانان مغول، شمار بسیاری از مردم ری و شاید روستاهای پیرامون آن به تهران مهاجرت کردند و به یقین همه این مهاجران در کار معماری و خانه سازی ذوق و سلیقه مشترکی با ساکنان بومی تهران نداشتند؛ از این رو، خیلی زود و پس از چند دهه تهران به شهری بدل شد که ویژگی چشمگیر آن، دیگر خانه های زیرزمینی اش نبود. به گزارش حمدالله مستوفی تهران در نیمه نخست سده ۸ ق/۱۴م و در اواخر فرمانروایی ایلخانان، روستایی معتبر از توابع غار (یکی از ۴ ناحیه تومان ری) به شمار می رفته است.
← دوره ایلخانان
ساختار اجتماعی تهران را از شکل گیری جامعه شهری تا گذر از سنت ها و رفتن به سوی تجدد را بیان می کنیم.
← شکل گیری جامعه شهری
...
wikifeqh: طهران
[ویکی شیعه] تِهْران پایتخت جمهوری اسلامی ایران، مرکز استان تهران، بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهر شیعه نشین است. آبادی تهران که از آغاز دوران اسلامی وجود داشت، جزو دهستان های ری محسوب می شد. تهران در دوره صفویه شکل شهر پیدا کرد و در دوره قاجاریه، پایتخت رسمی ایران شد. تاریخ تشیع تهران متأثر از شکل گیری تشیع در قم و سپس ری در قرن دوم هجری بود. در قرن هشتم هجری، پس از حمله مغول و افول ری و ورامین، بیشتر مردم تهران شیعه بوده و از دوره صفویه و قاجاریه و پس از انقلاب اسلامی ایران تا امروز بیشتر مردم تهران شیعه دوازده امامی هستند.
در دوره قاجاریه حوزه علمیه تهران شکل می گیرد و در دوره هایی علمای صاحب نامی در تهران حضور داشتند. همچنین در تهران، بناهای اسلامی و مراکز علمی، اقتصادی و سیاسی مختلفی وجود دارد: امامزادگان، مساجد و تکایای تاریخی، مدارس علمیه تهران، جامعه روحانیت مبارز تهران، مجمع جهانی اهل بیت، جامعه تعلیمات اسلامی، حسینیه ارشاد، مهدیه تهران و بازار تهران از جمله این اماکن است.
تهران / طهران از زمانی که آقا محمدخان قاجار در ۱۱ جمادی الاول ۱۲۰۰ق / یکم نوروز ۱۲۱۲ش در تهران بر تخت پادشاهی می نشیند رسماً پایتخت ایران می شود. اکنون شهر تهران پایتخت جمهوری اسلامی ایران و مرکز شهرستان و استان تهران است و بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ش، جمعیتی برابر با ۸ میلیون ۷۳۷ هزار و ۵۱۰ نفر (۴ میلیون و ۳۴۷ هزار و ۵۳۴ مرد و ۴ میلیون ۳۸۹ هزار و ۹۷۶ زن) و ۲ میلیون و ۹۲۴ هزار و ۲۰۸ خانوار دارد.
در دوره قاجاریه حوزه علمیه تهران شکل می گیرد و در دوره هایی علمای صاحب نامی در تهران حضور داشتند. همچنین در تهران، بناهای اسلامی و مراکز علمی، اقتصادی و سیاسی مختلفی وجود دارد: امامزادگان، مساجد و تکایای تاریخی، مدارس علمیه تهران، جامعه روحانیت مبارز تهران، مجمع جهانی اهل بیت، جامعه تعلیمات اسلامی، حسینیه ارشاد، مهدیه تهران و بازار تهران از جمله این اماکن است.
تهران / طهران از زمانی که آقا محمدخان قاجار در ۱۱ جمادی الاول ۱۲۰۰ق / یکم نوروز ۱۲۱۲ش در تهران بر تخت پادشاهی می نشیند رسماً پایتخت ایران می شود. اکنون شهر تهران پایتخت جمهوری اسلامی ایران و مرکز شهرستان و استان تهران است و بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ش، جمعیتی برابر با ۸ میلیون ۷۳۷ هزار و ۵۱۰ نفر (۴ میلیون و ۳۴۷ هزار و ۵۳۴ مرد و ۴ میلیون ۳۸۹ هزار و ۹۷۶ زن) و ۲ میلیون و ۹۲۴ هزار و ۲۰۸ خانوار دارد.
wikishia: تهران
[ویکی اهل البیت] تهران پایتخت ایران از دوره قاجاریه تاکنون است. این شهر از زمان صفویه تاکنون مورد توجه قرار گرفته است و نقش ویژه ای در تاریخ تشیع و ایران دارد.
تهران در پهنه ای بین دو وادی کوه و کویر و در دامنه های جنوبی البرز گسترده شده و 1190 متر از سطح دریا فاصله دارد. این شهر از سمت جنوب به کوه های ری و بی بی شهربانو و دشتهای هموار شهریار و ورامین و از شمال به واسطه کوهستان محصور شده است.
تهران در 51 درجه و 24 دقیقه ٔ طول خاوری گرنویچ و 35 درجه و 41 دقیقه ٔ عرض شمالی واقع است . ظهر تهران (ساعت 12) با ساعت 11/30 در شهرهای مسکو و بغداد و 10/30 در شهر استانبول و9/30 در شهر برلین و 8/30 در شهرهای لندن و پاریس و 3/30 در شهر نیویورک و 0/30 در شهر سانفرانسیسکو و 14 در بمبئی و 16 در شهر پکن و 17/30 در شهر توکیو برابر است.
یاقوت حموی در معجم البلدان گوید: طهران لفظ عجمی است و عجم آن را به تاء منقوطه تلفظ نمایند برای این که طاء در لغت عجم نیامده است. تا قبل از پهلوی کتابت درست تهران به صورت طهران بوده است. اما در این زمان فرهنگستان زبان فارسی که کار آن معادل سازی فارسی برای کلمات عربی بوده است از آنجا که اصرار داشته برخی حروف را که عربی می دانسته از کلمات بر دارد کتابت تهران را به صورت رسمی رایج می سازد.
از آنجا که در منابع رجالی در معرفی محمد بن حماد طهرانی محدث متوفی ۲۶۱ هجری قمری ذکر تهران به میان آمده و نسب او را به طهران ری مورد تاکید قرار داده اند معلوم می شود تهران در قرن سوم وجود داشته است . اما اطلاع بیشتری از قدمت آن با همین نام در دسترس نیست.
تهران در قرن هفتم محلی آباد با خانه سازی ویژه بوده است چنانچه یاقوت حموی متوفی به سال 627 هجری قمری در معجم البلدان در مورد آن می نویسد:
تهران تا زمان شاه طهماسب صفوی دیوار نداشته است و اولین برج و باروی دور تهران به فرمان شاه طهماسب صفوی به سال 964ق ایجاد شد. بنابه گفته نویسنده مرآت البلدان این بارو شش هزار گام طول آن بود و به عدد سوره مبارکة قرآن یعنی صد و چهارده برج برای بارو قرار دادند. البته باید درنظر داشت تهران پانصد سال پیش دهی بزرگ بیش نبوده است. این برج و باروی اولیه چهار دروازه بیشتر نداشت: دروازه حضرت عبدالعظیم به سوی ری، دروازه دولاب، دروازه شمیران و دروازه قزوین. البته محدوده آن زمان تهران نیز با توجه به کوچکی ابعادش چنین بود: حد شمالی خیابان امیرکبیر، میدان سپه و خیابان سپه، حد شرقی خیابان ری، حد جنوبی خیابان مولوی و حد غربی خیابان وحدت اسلامی (شاهپور).
شاه طهماسب اول قصبه تهران را، که معبری بین مازندران و آذربایجان و خراسان بود، تقویت نمود تا همچون قلعه ای محکم آماده مقابله با هجوم عثمانیها و ازبکان شود. همچنین وضع مساعد طبیعی ، مجاورت با شهر باستانی ری و مرقد امامزاده حمزه (که صفویان طبق شجره نامه ای نسب خود را به او می رساندند) و مرقد حضرت عبدالعظیم ، در توجه به این ناحیه مؤثر بود. کارکرد دفاعی با ساخت برج و بارو، و احداث بازار از نخستین اقداماتی بود که به تهران رونق و اعتبار داد.
تهران در پهنه ای بین دو وادی کوه و کویر و در دامنه های جنوبی البرز گسترده شده و 1190 متر از سطح دریا فاصله دارد. این شهر از سمت جنوب به کوه های ری و بی بی شهربانو و دشتهای هموار شهریار و ورامین و از شمال به واسطه کوهستان محصور شده است.
تهران در 51 درجه و 24 دقیقه ٔ طول خاوری گرنویچ و 35 درجه و 41 دقیقه ٔ عرض شمالی واقع است . ظهر تهران (ساعت 12) با ساعت 11/30 در شهرهای مسکو و بغداد و 10/30 در شهر استانبول و9/30 در شهر برلین و 8/30 در شهرهای لندن و پاریس و 3/30 در شهر نیویورک و 0/30 در شهر سانفرانسیسکو و 14 در بمبئی و 16 در شهر پکن و 17/30 در شهر توکیو برابر است.
یاقوت حموی در معجم البلدان گوید: طهران لفظ عجمی است و عجم آن را به تاء منقوطه تلفظ نمایند برای این که طاء در لغت عجم نیامده است. تا قبل از پهلوی کتابت درست تهران به صورت طهران بوده است. اما در این زمان فرهنگستان زبان فارسی که کار آن معادل سازی فارسی برای کلمات عربی بوده است از آنجا که اصرار داشته برخی حروف را که عربی می دانسته از کلمات بر دارد کتابت تهران را به صورت رسمی رایج می سازد.
از آنجا که در منابع رجالی در معرفی محمد بن حماد طهرانی محدث متوفی ۲۶۱ هجری قمری ذکر تهران به میان آمده و نسب او را به طهران ری مورد تاکید قرار داده اند معلوم می شود تهران در قرن سوم وجود داشته است . اما اطلاع بیشتری از قدمت آن با همین نام در دسترس نیست.
تهران در قرن هفتم محلی آباد با خانه سازی ویژه بوده است چنانچه یاقوت حموی متوفی به سال 627 هجری قمری در معجم البلدان در مورد آن می نویسد:
تهران تا زمان شاه طهماسب صفوی دیوار نداشته است و اولین برج و باروی دور تهران به فرمان شاه طهماسب صفوی به سال 964ق ایجاد شد. بنابه گفته نویسنده مرآت البلدان این بارو شش هزار گام طول آن بود و به عدد سوره مبارکة قرآن یعنی صد و چهارده برج برای بارو قرار دادند. البته باید درنظر داشت تهران پانصد سال پیش دهی بزرگ بیش نبوده است. این برج و باروی اولیه چهار دروازه بیشتر نداشت: دروازه حضرت عبدالعظیم به سوی ری، دروازه دولاب، دروازه شمیران و دروازه قزوین. البته محدوده آن زمان تهران نیز با توجه به کوچکی ابعادش چنین بود: حد شمالی خیابان امیرکبیر، میدان سپه و خیابان سپه، حد شرقی خیابان ری، حد جنوبی خیابان مولوی و حد غربی خیابان وحدت اسلامی (شاهپور).
شاه طهماسب اول قصبه تهران را، که معبری بین مازندران و آذربایجان و خراسان بود، تقویت نمود تا همچون قلعه ای محکم آماده مقابله با هجوم عثمانیها و ازبکان شود. همچنین وضع مساعد طبیعی ، مجاورت با شهر باستانی ری و مرقد امامزاده حمزه (که صفویان طبق شجره نامه ای نسب خود را به او می رساندند) و مرقد حضرت عبدالعظیم ، در توجه به این ناحیه مؤثر بود. کارکرد دفاعی با ساخت برج و بارو، و احداث بازار از نخستین اقداماتی بود که به تهران رونق و اعتبار داد.
wikiahlb: تهران
پیشنهاد کاربران
اسم قدیمی تهران طهران بوده با ط دسته دار
تِهْران، پرجمعیت ترین شهر و پایتخت ایران، مرکز استان تهران و شهرستان تهران است. این شهر در برآورد سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۹٬۰۳۹٬۰۰۰ تن جمعیت داشته است و براساس برآورد سال ۲۰۱۸ سازمان ملل متحد، سی و چهارمین شهر پرجمعیت جهان و پرجمعیت ترین شهر غرب آسیا می باشد. کلان شهر تهران نیز دومین کلان شهر پرجمعیت خاورمیانه است.
... [مشاهده متن کامل]
از دید ناهمواری های طبیعی، تهران به دو ناحیهٔ دشتی و کوهپایه ایِ البرز تقسیم می شود و گسترهٔ کنونی آن از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافته است. تهران دارای اقلیم نیمه خشک است. در بیشتر سال ها، فصل زمستان نیمی از کل بارش های سالانهٔ تهران را تأمین می کند و تابستان نیز کم باران ترین فصل در تهران است.
تهران شهری با گوناگونی گروه های قومی است اما جمعیت خارجی آن کم است. به عنوان بزرگ ترین شهر فارسی زبان جهان، اکثریت مردم تهران را فارسی زبانان تشکیل می دهند و بیشتر مردم این شهر رسماً مسلمان و شیعهٔ دوازده امامی هستند. دیگر جوامع مذهبی در تهران شامل اهل سنت، بهائیان، زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان می شود.
پیشینهٔ زندگی در تهران به دوران نوسنگی برمی گردد و کاوش های باستان شناسی صورت گرفته در تهران، منجر به کشف اسکلت های ۷۰۰۰ سالهٔ انسان و ابزارهای سنگی شده است. در اوایل سده هفتم، با ویرانی شهر ری و مهاجرت مردم آن به تهران، دانش تجارت، ساخت وساز و شهروندی مردم ری به تهران انتقال یافت و باعث پیشرفت آن شد. در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد اما سرچشمهٔ شکوفایی و پیشرفت این شهر، به پایتختی آن برمی گردد. آقامحمدخان قاجار، بنیان گذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سال ها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواند. تبدیل شدن تهران از شهری معمولی به یک پایتخت مدرن، از دوران پهلوی شروع شد. در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و شمار کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافت؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت. با انقلاب ۱۳۵۷ و آغاز جنگ ایران و عراق، برای نزدیک به یک دهه توسعه ای در تهران صورت نگرفت و پس از پایان این دوره، توسعهٔ پایتخت ایران ادامه یافت و تهران به کانون پذیرش جمعیت در ایران تبدیل شد.
... [مشاهده متن کامل]
از دید ناهمواری های طبیعی، تهران به دو ناحیهٔ دشتی و کوهپایه ایِ البرز تقسیم می شود و گسترهٔ کنونی آن از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافته است. تهران دارای اقلیم نیمه خشک است. در بیشتر سال ها، فصل زمستان نیمی از کل بارش های سالانهٔ تهران را تأمین می کند و تابستان نیز کم باران ترین فصل در تهران است.
تهران شهری با گوناگونی گروه های قومی است اما جمعیت خارجی آن کم است. به عنوان بزرگ ترین شهر فارسی زبان جهان، اکثریت مردم تهران را فارسی زبانان تشکیل می دهند و بیشتر مردم این شهر رسماً مسلمان و شیعهٔ دوازده امامی هستند. دیگر جوامع مذهبی در تهران شامل اهل سنت، بهائیان، زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان می شود.
پیشینهٔ زندگی در تهران به دوران نوسنگی برمی گردد و کاوش های باستان شناسی صورت گرفته در تهران، منجر به کشف اسکلت های ۷۰۰۰ سالهٔ انسان و ابزارهای سنگی شده است. در اوایل سده هفتم، با ویرانی شهر ری و مهاجرت مردم آن به تهران، دانش تجارت، ساخت وساز و شهروندی مردم ری به تهران انتقال یافت و باعث پیشرفت آن شد. در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد اما سرچشمهٔ شکوفایی و پیشرفت این شهر، به پایتختی آن برمی گردد. آقامحمدخان قاجار، بنیان گذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سال ها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواند. تبدیل شدن تهران از شهری معمولی به یک پایتخت مدرن، از دوران پهلوی شروع شد. در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و شمار کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافت؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت. با انقلاب ۱۳۵۷ و آغاز جنگ ایران و عراق، برای نزدیک به یک دهه توسعه ای در تهران صورت نگرفت و پس از پایان این دوره، توسعهٔ پایتخت ایران ادامه یافت و تهران به کانون پذیرش جمعیت در ایران تبدیل شد.
معنی تهران=دامنه گرم
ته:گرم � ران: دامنه
در مقابل�
شم:سرد� � ران:دامنه
ریشۀ نام تهران و شِمیران
( ته: گرم ران: دامنه ) � در مقابل� ( شم: سرد ران: دامنه )
تهران یعنی دامنۀ گرم در مقابل شمران یا شمیران به معنی دامنۀ سرد.
... [مشاهده متن کامل]
پیشوندهای ته، جه و قـَه به معنای گرم هستند. مانند تهران، جَهرُم و قَـهاوند.
امّا شِم، سِم و زِم به معنای سرد هستند؛ مانند: شِمران، سِمیرُم، زمستان و زمین.
این پیشوندها امروزه دیگر کاربرد ندارند؛
بسیاری از پیشوندها و پسوندهای فارسی کهن امروزه فراموش شده�اند. مانند اَ در� اَمرداد و اَنوشیروان.
برخی دیگر تهران را تغییر شکل یافته �تهرام� به معنای منطقۀ گرمسیر دانسته اند، در مقابل شمیرام یا شمیران که منطقۀ سردسیر است و همچنین عدّه ای بر این باورند که سراسر دشت پهناوری که امروز تهران بزرگ خوانده می شود در میان کوه های اطراف، گود به نظر می رسید و بدین سبب �ته ران� نام گرفت.
منابع ها . https://fa. m. wikipedia. org/wiki/تهران
https://www. afkarnews. com/بخش - اجتماعی - 5/132390 - ریشه - نام - تهران
ته:گرم � ران: دامنه
در مقابل�
شم:سرد� � ران:دامنه
ریشۀ نام تهران و شِمیران
( ته: گرم ران: دامنه ) � در مقابل� ( شم: سرد ران: دامنه )
تهران یعنی دامنۀ گرم در مقابل شمران یا شمیران به معنی دامنۀ سرد.
... [مشاهده متن کامل]
پیشوندهای ته، جه و قـَه به معنای گرم هستند. مانند تهران، جَهرُم و قَـهاوند.
امّا شِم، سِم و زِم به معنای سرد هستند؛ مانند: شِمران، سِمیرُم، زمستان و زمین.
این پیشوندها امروزه دیگر کاربرد ندارند؛
بسیاری از پیشوندها و پسوندهای فارسی کهن امروزه فراموش شده�اند. مانند اَ در� اَمرداد و اَنوشیروان.
برخی دیگر تهران را تغییر شکل یافته �تهرام� به معنای منطقۀ گرمسیر دانسته اند، در مقابل شمیرام یا شمیران که منطقۀ سردسیر است و همچنین عدّه ای بر این باورند که سراسر دشت پهناوری که امروز تهران بزرگ خوانده می شود در میان کوه های اطراف، گود به نظر می رسید و بدین سبب �ته ران� نام گرفت.
منابع ها . https://fa. m. wikipedia. org/wiki/تهران
https://www. afkarnews. com/بخش - اجتماعی - 5/132390 - ریشه - نام - تهران
از همان قدیم قدیما تهران، طهران بود و نام این شهر به صورت �طهران � نگارش می شد. از نخستین نوشته هایی که در باره طهران و تهرانی در دست داریم تا همین سالهای اخیر، این کلمه رایج بود.
اما در دوره پهلوی دوم اندک اندک، طهران تبدیل به کلمه تهران ودر عامیانه تهرون شد. کسانی که می گویند تهران به معنی ته ران یا کوه پایه است، غلط ونادرست می باشد زیرا سند معتبر تاریخی در این باره وجود ندارد. درضمن با وجود کوهپایه های فراوان در سرزمین ایران؛ به هیچ کدام از آنها ( ته ران ) گفته نشده است.
... [مشاهده متن کامل]
از سوی دیگر، برخی ناشیانه و بدون سند تهران را گرمسیر نامیده اند در حالی که این شهر در دیرباز منطقه سرسبز و خوش آب و هوا و ییلاقی بود. بنابراین طهران نام قدیمی آن برگرفته از؛ طهر بمعنی پاک ونظیف و پاکیزه است که با الف ونون جمع بسته شده. همانطور که به سال ۴۶۳ قمری برای اولین بار، نام طهران در کتاب ( تاریخ بغدادی ) ثبت گردیده این کلمه به لحاظ ریشه ای و قانون مصدر و بن واژه در زبان به شهر مطهر و طاهر یا طاهریان شباهت دارد.
طهر ان= طهران ( پاکان )
اما در دوره پهلوی دوم اندک اندک، طهران تبدیل به کلمه تهران ودر عامیانه تهرون شد. کسانی که می گویند تهران به معنی ته ران یا کوه پایه است، غلط ونادرست می باشد زیرا سند معتبر تاریخی در این باره وجود ندارد. درضمن با وجود کوهپایه های فراوان در سرزمین ایران؛ به هیچ کدام از آنها ( ته ران ) گفته نشده است.
... [مشاهده متن کامل]
از سوی دیگر، برخی ناشیانه و بدون سند تهران را گرمسیر نامیده اند در حالی که این شهر در دیرباز منطقه سرسبز و خوش آب و هوا و ییلاقی بود. بنابراین طهران نام قدیمی آن برگرفته از؛ طهر بمعنی پاک ونظیف و پاکیزه است که با الف ونون جمع بسته شده. همانطور که به سال ۴۶۳ قمری برای اولین بار، نام طهران در کتاب ( تاریخ بغدادی ) ثبت گردیده این کلمه به لحاظ ریشه ای و قانون مصدر و بن واژه در زبان به شهر مطهر و طاهر یا طاهریان شباهت دارد.
طهر ان= طهران ( پاکان )
در زبان فارسی صفت بعد از اسم می آید، اما در زبان طبری ( همانند انگلیسی ) صفت قبل از اسم می آید.
مثال: فارسی: گرگ بزرگ ، طبری: گته ورگ ، انگلیسی: Great Wolf
با توجه به مثال بالا، در عنوان ته ران صفت ( تهر ) قبل از اسم جمع ( ان ) آمده است، بنابراین تهران یک واژه طبری است.
... [مشاهده متن کامل]
تهران می تواند به معنای تهر ها یا مردم تهر باشد.
مثال: فارسی: گرگ بزرگ ، طبری: گته ورگ ، انگلیسی: Great Wolf
با توجه به مثال بالا، در عنوان ته ران صفت ( تهر ) قبل از اسم جمع ( ان ) آمده است، بنابراین تهران یک واژه طبری است.
... [مشاهده متن کامل]
تهران می تواند به معنای تهر ها یا مردم تهر باشد.
با توجه به ریشه دار بودن سه مقوله زبان نژاد و دین یعنی هر چه به گذشته برگردیم ریشه این سه مقوله بیشتر به هم نزدیک می شوند. مخصوصا زبان های هند و اروپایی و عربی و فارسی و عبری و آرامی و غیره. مثل کلمه استون
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
هنج در انگلیس امروزی با مفهوم هنگ ستون های سنگی در جهت ایجاد یک تقویم بر مبنای عملکرد نور و سایه. لذا این کلمه نیز احتمالاً جدای از تاثیرات این رویه نبوده باشد. همانطور که به سال ۴۶۳ قمری برای اولین بار، نام �طهران� در کتاب �تاریخ بغدادی� ثبت گردیده این کلمه به لحاظ ریشه ای و قانون مصدر و بن واژه در زبان به شهر مطهر و طاهر یا طاهریان شباهت دارد. البته در غالب موارد با توجه به اولویت تلفظ نسبت به نگارش حروف در غالب کلمات تبدیل حروف به حروف دیگر نیز هم اکنون بسیار زیاد است مثل موسیقی و موزیک یا روزان و روژان و روشنایی یا پخت و پز و فراوان از این قبیل کلمات.
تهران از دو واژه “ته”و”ران”ساخته شده است که به معنی رانده شده به ته است که در زبانزد امروز معنی کوهپایه دارد.
تهران، نام پایتخت و پرجمعیت ترین شهر ایران است. همچنین نام کلان شهر منطقه نیز همان تهران است.
استان طاهر = طاهر استان = طهران
معنای لغوی:دامنهٔ گرم
طهران پایتخت ایران که پس از مشروطه به آن تهران گویند و در محاوره روزمره به آن تهرون گوییم
تهران = طهران: طاهر ستان -
مانند پاک ستان -
مکانی پاک وتمیز مانند کشمیر -
تهران 150 سال قبل مکانی پراز باغات وآب های تمیز وپاک بود -
إمروز اسمش باید گذاشت: دودان، آلودگان . . .
آلوخدا : صاحب آلودگی؛ مانند ناخدا: صاحب ناو!
مانند پاک ستان -
مکانی پاک وتمیز مانند کشمیر -
تهران 150 سال قبل مکانی پراز باغات وآب های تمیز وپاک بود -
إمروز اسمش باید گذاشت: دودان، آلودگان . . .
آلوخدا : صاحب آلودگی؛ مانند ناخدا: صاحب ناو!
درقدیم به جای کلمه ( ( مُهِم ) ) از لفظ ( ( تَهَم ) ) استفاده می شد مانند ( ( تَهَم تَن= انسان بسیار مهم وتاثیرگذار ) ) که حضرت فردوسی برای قهرمان داستان شاهنامه استفاده می کند. لذا انتخاب نام تهران بسیارهوشمندانه
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
وعالمانه است و اینکه انگلستان تهران را گرمسیر تشخیص بدهد وجایزه بدهد این تحقیر تهران است بنابراین تهران یعنی مهم ترینِ مهم ترین ها، مهم ترازهمه ، اَهم مهمات و لفظ طهران با توجه به عِرق مذهبی صفویان ازکلمه قرآنی ( ( مُتَطهرین= پاک ترین انسانهای پاک ) ) گرفته شده که هیچ مهمی از پاکترین انسانهابودن بالاترنیست. بنابراین تهران= شهر مردمانی بسیار پاک ونیکوکار، شهر ابرمردان وزنان ایران ، شهر انسانهای خیلی خیلی مهم وموثر
وقتی وجه تسمیه تهران رابررسی کردم به نظرم رسیدقدری باظرفیت وسنت واژه سازی زبان پارسی درسده اخیربیگانه شده ایم، ودرواژه سازی وگاه ارتباط با نامها وتکوین آنها دچارمشکل میشویم چنانکه نامگذاری یخچال که تابع
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
این سنت نیست منجربه یخچال وفریزرشدگودال نگهداری یخ یخچال وظرف چوبی نگهداری یخ رایخدان نام نهاده اندکه دان به معنی جا ، محل نگهداری ومحل انباشت است وازطرفی دان دانست رایادآوری میکند درحقیقت شیمی دان باانباشت شیمی ربط پیدامیکند وحتی دانا باانباشت دانستنی، برای پی بردن به وجه تسمیه تهران نمونه می آورم شهررابردراستان کرمان درگودالی واقع شده که چارسوی آن راکوه‍ها احاطه کرده وآنگونه که نشان آن هنوزهست این کوهها پراز درختان ارچن وکهکم وبنه و. . . وبرای رسیدن به رابر باید ازمیان درختان جنگلی راهی بازمیکردی به همین دلیل آنجارارابرنام نهاده اند، تهران نیزاحتمالا برخلاف ری نام روستایی صعب العبور بوده دردامنه کوههای البرز که رفتن به آن باید به صورت قطاری یافرد فرد مقدوربوده ونام اولیه آن تک ران یاتگ ران بوده که طی تکوین خود به عادت پارسی زبانان به تهران تبدیل شده گرچه میتواند ته ران به معنی راندن ازقسمت انتهایی نیز باشدکه این نیز به دلیل صعب البوربودن وضرورت حرکت ازآخرین نقطه قابل عبور به دلیل لغزندگی وناپایداری مسیربوده است
ته ران ( Tēr�n ) تو تپوری ( مازندرانی ) به معنی کوهپایه هست ، از اونجایی هم که زبان مردم اونجا قبل پایتخت شدنش تپوری بوده پس بعید نیست که تهران به معنی کوهپایه باشه 🤷🏻♂️
فیلمی که انگلیسی ها با اسم Teheran ساختند، در زبان انگلیسی قدیمی ( Old English ) دارای معنا میباشد:
ORIGIN OF TEAR1
First recorded before 900; ( noun ) Middle English teer, Old English tēar, tehher, taeher; cognate with Old High German zahar, Old Norse tār, Gothic tagr, Greek d�kry, Latin lacrima; ( verb ) Middle English teren, Old English teheran, in teherende ( gerund ) , derivative of the noun; see lachrymal
... [مشاهده متن کامل]
مرجع: www. dictionary. com، اصل واژه tear
First recorded before 900; ( noun ) Middle English teer, Old English tēar, tehher, taeher; cognate with Old High German zahar, Old Norse tār, Gothic tagr, Greek d�kry, Latin lacrima; ( verb ) Middle English teren, Old English teheran, in teherende ( gerund ) , derivative of the noun; see lachrymal
... [مشاهده متن کامل]
مرجع: www. dictionary. com، اصل واژه tear
دو صدای آخرنام بسیاری ازشهرها به ( ( آن ) ) ختم شده بنابراین اصل کلمه تهران از ( ( تهر ) ) یا ( ( طهر ) ) گرفته شده است ولی درقدیم به ورزش باد ازسمت شمال ( ( کِهنا ) ) وبه وزش باد ازسمت جنوب ( ( طِهنا
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
) ) می گفتند بنابراین طهران دراصل ( ( آبادی جنوبی یا آبادی سُفلی، ی =ا ) ) است بعبارتی تهران یعنی منطقه پایین دست. ازطرفی طَهر = دور ، دورافتاده وطهران یعنی مکان بسیاردور از پایتخت یا مکان استقلال طلبان یا مکان افرادخاص
تهران در اصل ته ران یا همان انتهای دامنه است
تَهِ ران=تَهِران=تِهِران=تِهران
تهران چون تهران در دامنه کوه البرز قرار گرفته
اگر هم اینان میسیز گئدون تحقیق ایلیون تشکرلر
تَهِ ران=تَهِران=تِهِران=تِهران
تهران چون تهران در دامنه کوه البرز قرار گرفته
اگر هم اینان میسیز گئدون تحقیق ایلیون تشکرلر
جناب شهریار آریابد
شما که اسم مرحوم کسروی رو آوردی حداقل انقدر معرفت هم داشته باش که به اون مرحوم دروغ نبندی. کجا و تو کدوم منبع کسروی گفته تهران از ته و ران تشکیل شده که شما همچین دروغی رو چاپ میکنی ؟!؟ خجالت نمیکشی آحه اسم بزرگان این مملکت رو میاری و بهشون دروغ نسبت میدی.
... [مشاهده متن کامل]
تنها کسی در تمام طول تاریخ تهران که تونست ریشه ی این اسم رو پیدا کنه و حتی بخاطر کشفیاتش در زمینه ی زبانشناسی از طرف انجمن سلطنتی علوم انگلستان بهش مدال طلا دادند و او با افتخار و سربلندی مدال رو قبول نکرد و پس فرستاد احمد کسروی بود .
مرحوم کسروی در کتاب نامهای شهرها و آبادیهای ایرانش میگه تهران تغییر شکل یافته ی کلمه ی طارم است به معنای گرمسیر که با کلمات گهرم و جهرم یکیست و در مقابل کلمه ی شمیران به معنی سردسیر میباشد که با سمیرم یکیست.
شما که اسم مرحوم کسروی رو آوردی حداقل انقدر معرفت هم داشته باش که به اون مرحوم دروغ نبندی. کجا و تو کدوم منبع کسروی گفته تهران از ته و ران تشکیل شده که شما همچین دروغی رو چاپ میکنی ؟!؟ خجالت نمیکشی آحه اسم بزرگان این مملکت رو میاری و بهشون دروغ نسبت میدی.
... [مشاهده متن کامل]
تنها کسی در تمام طول تاریخ تهران که تونست ریشه ی این اسم رو پیدا کنه و حتی بخاطر کشفیاتش در زمینه ی زبانشناسی از طرف انجمن سلطنتی علوم انگلستان بهش مدال طلا دادند و او با افتخار و سربلندی مدال رو قبول نکرد و پس فرستاد احمد کسروی بود .
مرحوم کسروی در کتاب نامهای شهرها و آبادیهای ایرانش میگه تهران تغییر شکل یافته ی کلمه ی طارم است به معنای گرمسیر که با کلمات گهرم و جهرم یکیست و در مقابل کلمه ی شمیران به معنی سردسیر میباشد که با سمیرم یکیست.
تهران یک واژه با قدمت اصی پارسی می باشد.
هیچ جا هم گفته نشده که تهران جایی بوده که در آن گاوداری بسیار بوده ( ترکی ) پس تهران معنی خاص خودش را دارد. ( هرگردی گردو نیست )
دربارهٔ ریشه شناسی آن، چند دیدگاه وجود دارد:
... [مشاهده متن کامل]
1 - ران پسوندی به معنای �دامنه� است و شمیران و تهران به بالادست و پایین دست بودن اشاره دارد.
2 - تهران تغییر شکل یافتهٔ تهرام به معنای �منطقهٔ گرمسیر� است و در مقابل آن شمیرام یا شمیران به معنای �منطقهٔ سردسیر� قرار دارد.
3 - سراسر دشت پهناوری که امروزه �تهران بزرگ� خوانده می شود، در میان کوه های اطراف خود، گود به نظر می رسید و بدین سبب ته ران نام گرفت.
4 - به دلیل اینکه مردم تهران هنگام حملهٔ دشمن زیر زمین پنهان می شدند، آن را ته ران به معنای �زیرزمین� نامیدند.
5 - نخستین اشاره به نام تهران در نوشته های تاریخی، در حدود سال ۴۵۰ توسط خطیب بغدادی و در پی ثبت مرگ حافظ تهرانی در تاریخ بغداد انجام شده است. پس از آن نیز نام تهران به خاطر انار خوبش در فارس نامهٔ ابن بلخی آمده است.
شیوهٔ نگارش
روستایی که پیش درآمد شهر تهران بوده است، پیش از اسلام نیز وجود داشت و پس از اسلام نام آن معرب گردیده است و از تهران به طهران تبدیل شد ( زمان ساسانیان ترک کجا بود که نام تهران ترکی باشد؟؟ ) . با این وجود، جغرافی دانان معروف آن روزگار نیز به املای تهران اشاره نموده اند. هم زمان با جنبش مشروطه که تغییرات زیادی در ادبیات و نگارش زبان فارسی به وجود آمد، به مرور املای تهران رواج یافت و پس از تأسیس فرهنگستان ایران و تأکید آن بر املای تهران، املای دیگر ( طهران ) کاملاً منسوخ شد.
هیچ جا هم گفته نشده که تهران جایی بوده که در آن گاوداری بسیار بوده ( ترکی ) پس تهران معنی خاص خودش را دارد. ( هرگردی گردو نیست )
دربارهٔ ریشه شناسی آن، چند دیدگاه وجود دارد:
... [مشاهده متن کامل]
1 - ران پسوندی به معنای �دامنه� است و شمیران و تهران به بالادست و پایین دست بودن اشاره دارد.
2 - تهران تغییر شکل یافتهٔ تهرام به معنای �منطقهٔ گرمسیر� است و در مقابل آن شمیرام یا شمیران به معنای �منطقهٔ سردسیر� قرار دارد.
3 - سراسر دشت پهناوری که امروزه �تهران بزرگ� خوانده می شود، در میان کوه های اطراف خود، گود به نظر می رسید و بدین سبب ته ران نام گرفت.
4 - به دلیل اینکه مردم تهران هنگام حملهٔ دشمن زیر زمین پنهان می شدند، آن را ته ران به معنای �زیرزمین� نامیدند.
5 - نخستین اشاره به نام تهران در نوشته های تاریخی، در حدود سال ۴۵۰ توسط خطیب بغدادی و در پی ثبت مرگ حافظ تهرانی در تاریخ بغداد انجام شده است. پس از آن نیز نام تهران به خاطر انار خوبش در فارس نامهٔ ابن بلخی آمده است.
شیوهٔ نگارش
روستایی که پیش درآمد شهر تهران بوده است، پیش از اسلام نیز وجود داشت و پس از اسلام نام آن معرب گردیده است و از تهران به طهران تبدیل شد ( زمان ساسانیان ترک کجا بود که نام تهران ترکی باشد؟؟ ) . با این وجود، جغرافی دانان معروف آن روزگار نیز به املای تهران اشاره نموده اند. هم زمان با جنبش مشروطه که تغییرات زیادی در ادبیات و نگارش زبان فارسی به وجود آمد، به مرور املای تهران رواج یافت و پس از تأسیس فرهنگستان ایران و تأکید آن بر املای تهران، املای دیگر ( طهران ) کاملاً منسوخ شد.
واژگا و امین منجری بختیاری برید گم شید
پایتخت ایران، تهران
Tehran
که قبلا طهران هم ندشته میشد. اما تهران صحیح است.
که قبلا طهران هم ندشته میشد. اما تهران صحیح است.
تهران : ناهمسوی با نگره پردازی های انجام شده تا کنون به هیچ روی واژه تازی نبوده و از سویی برابر با نگره شادروان احمد کسروی که تهران را از دو بخش " ته" به معنای ژرفا و پایین " ران" رابه معنای دامنه می داند
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
، نیست بلکه واژه تهران دگرگون شده یک واژه کهن پارسی " تیران" یا " دیران " است ، چون واژه تیر یا دیر به معنای کهن و گذشته است مانند : دیرین ، دیروز ، دیرگاهی و دیرند ، که با پسوند " ان " که معنای جا و سرزمین را میدهد آمیخته شده و روی هم ، دیران به معنای جای کهن وباستانی می باشد و آن را نباید با واژه " تیشتر " ستاره تیر ، تیرگان ، شوشتر اشتباه گرفت .
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ٢٣)