[ویکی فقه] تهدید اسیران بدر (قرآن). اسیران جنگ بدر از سوی خدا، به گرفتار شدن دوباره آنان به دست مسلمانان، در صورت خیانت به پیامبر صلی الله علیه وآله، تهدید شدند.
یـایها النبی قل لمن فی ایدیکم من الاسری ان یعلم الله فی قلوبکم خیرا یؤتکم خیرا...(ای پیامبر! به اسیرانی که در دست شما هستند بگو: «اگر خداوند، خیری در دلهای شما بداند، (و نیّات پاکی داشته باشید،) بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما می دهد؛ و شما را می بخشد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است!») وان یریدوا خیانتک فقد خانوا الله من قبل فامکن منهم والله علیم حکیم.(امّا اگر بخواهند با تو خیانت کنند، (تازگی ندارد) آنها پیش از این (نیز) به خدا خیانت کردند؛ و خداوند (شما را) بر آنها پیروز کرد؛ خداوند دانا و حکیم است!) (جواب شرط «و ان یریدوا خیانتک...» در تقدیر است. جمله با تقدیر آن چنین می شود: اگر اسیران، خیانتی دوباره در سر می پرورانند، باکی نداشته باشید و از آزادسازی آنان ابا نکنید، زیرا خداوند، خیانتکاران را در سلطه شما قرار خواهد داد، همان گونه که در جنگ بدر، شما را بر آنان مسلط ساخت.) معنای آیه چنین می شود: اگر به خدا ایمان آورند و ایمان به خدا در دلهایشان جایگیر شود خداوند، نعمتی به آنان می دهد که از آنچه مسلمین از ایشان گرفته اند بهتر است و ایشان را می آمرزد، و اگر می خواهند بتو خیانت کنند، و دوباره به همان عناد و مفسده جویی سابقشان برگردند تازگی ندارد، برای اینکه قبلا هم نسبت به خدا خیانت می ورزیدند، و خداوند تو را بر ایشان مسلط کرد، و او باز هم قادر است بر اینکه بار دیگر تو را بر ایشان ظفر دهد و خدا دانای به خیانت ایشان است اگر خیانت کنند، و در مسلط کردن تو بر ایشان حکیم است.
رفتار پیامبر با اسرا
در مجمع البیان در ذیل آیه" ما کان لنبی ان یکون له اسری ... "، می گوید: کشته شدگان از مشرکین در روز جنگ بدر هفتاد نفر بودند، از این هفتاد نفر بیست و هفت نفر را امیرالمؤمنین علیه السّلام به قتل رسانید. اسیران این جنگ نیز هفتاد نفر بودند، و از یاران رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم یک نفر هم اسیر نشد. مسلمانان اسیران را جمع آوری نموده و همه را با یک طناب بستند و پیاده به راه انداختند. از ابن عباس نقل کرده که گفت: بعد از آنکه روز بدر بپایان رسید رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم در حالی که اسیران در بند بودند در اوایل شب (که همه لشکریانش بخواب رفتند خودش) بخواب نرفت، سبب را پرسیدند، فرمود: ناله عمویم عباس را که در بند است می شنوم (لذا خواب بچشمانم نمی رود). مسلمین عباس را از بند آزاد کردند، او ساکت شد و رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم بخواب رفت. و از عبیده سلمانی از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم روایت کرده که در روز بدر در باره اسیران به اصحاب خود فرمود: اگر می خواهید ایشان را به قتل برسانید، و اگر میل دارید می توانید از ایشان فدیه بگیرید و در عوض به عدد نفرات ایشان از شما کشته شوند، و عده نفرات اسیران هفتاد نفر بودند. اصحاب عرض کردند فدیه می گیریم و با آن زندگی می کنیم و خود را برای مقابله با دشمنان مجهزتر می سازیم هر چند به عدد نفرات آنان از ما کشته شوند. عبیده راوی حدیث می گوید: آری اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم هر دو خیر را خواستند (هم خیر دنیا و هم خیر آخرت را و همانطور که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم پیش بینی کرده بود) در جنگ احد از مسلمانان هفتاد نفر کشته شدند. و از کتاب علی بن ابراهیم نقل می کند که: وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم به قتل نضر بن حارث و عقبة بن ابی معیط فرمان داد انصار ترسیدند از اینکه آن حضرت همه اسیران را به قتل برساند. عرض کردند یا رسول الله ما هفتاد نفر از ایشان را که همه فامیل تو بودند کشتیم آیا می خواهی به کلی نسبشان را قطع کنی؟ آن گاه با اینکه غنیمت هایی را که از لشکر قریش به دست آورده بودند همه را گرفته بودند پیشنهاد کردند که از اسیران فدیه گرفته شود، لذا این آیه نازل شد: " ما کان لنبی ان یکون له اسری ... "، و رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم پیشنهادشان را امضاء فرمود.
یـایها النبی قل لمن فی ایدیکم من الاسری ان یعلم الله فی قلوبکم خیرا یؤتکم خیرا...(ای پیامبر! به اسیرانی که در دست شما هستند بگو: «اگر خداوند، خیری در دلهای شما بداند، (و نیّات پاکی داشته باشید،) بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما می دهد؛ و شما را می بخشد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است!») وان یریدوا خیانتک فقد خانوا الله من قبل فامکن منهم والله علیم حکیم.(امّا اگر بخواهند با تو خیانت کنند، (تازگی ندارد) آنها پیش از این (نیز) به خدا خیانت کردند؛ و خداوند (شما را) بر آنها پیروز کرد؛ خداوند دانا و حکیم است!) (جواب شرط «و ان یریدوا خیانتک...» در تقدیر است. جمله با تقدیر آن چنین می شود: اگر اسیران، خیانتی دوباره در سر می پرورانند، باکی نداشته باشید و از آزادسازی آنان ابا نکنید، زیرا خداوند، خیانتکاران را در سلطه شما قرار خواهد داد، همان گونه که در جنگ بدر، شما را بر آنان مسلط ساخت.) معنای آیه چنین می شود: اگر به خدا ایمان آورند و ایمان به خدا در دلهایشان جایگیر شود خداوند، نعمتی به آنان می دهد که از آنچه مسلمین از ایشان گرفته اند بهتر است و ایشان را می آمرزد، و اگر می خواهند بتو خیانت کنند، و دوباره به همان عناد و مفسده جویی سابقشان برگردند تازگی ندارد، برای اینکه قبلا هم نسبت به خدا خیانت می ورزیدند، و خداوند تو را بر ایشان مسلط کرد، و او باز هم قادر است بر اینکه بار دیگر تو را بر ایشان ظفر دهد و خدا دانای به خیانت ایشان است اگر خیانت کنند، و در مسلط کردن تو بر ایشان حکیم است.
رفتار پیامبر با اسرا
در مجمع البیان در ذیل آیه" ما کان لنبی ان یکون له اسری ... "، می گوید: کشته شدگان از مشرکین در روز جنگ بدر هفتاد نفر بودند، از این هفتاد نفر بیست و هفت نفر را امیرالمؤمنین علیه السّلام به قتل رسانید. اسیران این جنگ نیز هفتاد نفر بودند، و از یاران رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم یک نفر هم اسیر نشد. مسلمانان اسیران را جمع آوری نموده و همه را با یک طناب بستند و پیاده به راه انداختند. از ابن عباس نقل کرده که گفت: بعد از آنکه روز بدر بپایان رسید رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم در حالی که اسیران در بند بودند در اوایل شب (که همه لشکریانش بخواب رفتند خودش) بخواب نرفت، سبب را پرسیدند، فرمود: ناله عمویم عباس را که در بند است می شنوم (لذا خواب بچشمانم نمی رود). مسلمین عباس را از بند آزاد کردند، او ساکت شد و رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم بخواب رفت. و از عبیده سلمانی از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم روایت کرده که در روز بدر در باره اسیران به اصحاب خود فرمود: اگر می خواهید ایشان را به قتل برسانید، و اگر میل دارید می توانید از ایشان فدیه بگیرید و در عوض به عدد نفرات ایشان از شما کشته شوند، و عده نفرات اسیران هفتاد نفر بودند. اصحاب عرض کردند فدیه می گیریم و با آن زندگی می کنیم و خود را برای مقابله با دشمنان مجهزتر می سازیم هر چند به عدد نفرات آنان از ما کشته شوند. عبیده راوی حدیث می گوید: آری اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم هر دو خیر را خواستند (هم خیر دنیا و هم خیر آخرت را و همانطور که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم پیش بینی کرده بود) در جنگ احد از مسلمانان هفتاد نفر کشته شدند. و از کتاب علی بن ابراهیم نقل می کند که: وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم به قتل نضر بن حارث و عقبة بن ابی معیط فرمان داد انصار ترسیدند از اینکه آن حضرت همه اسیران را به قتل برساند. عرض کردند یا رسول الله ما هفتاد نفر از ایشان را که همه فامیل تو بودند کشتیم آیا می خواهی به کلی نسبشان را قطع کنی؟ آن گاه با اینکه غنیمت هایی را که از لشکر قریش به دست آورده بودند همه را گرفته بودند پیشنهاد کردند که از اسیران فدیه گرفته شود، لذا این آیه نازل شد: " ما کان لنبی ان یکون له اسری ... "، و رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم پیشنهادشان را امضاء فرمود.
wikifeqh: تهدید_اسیران_بدر_(قرآن)