تقارن
/taqAron/
مترادف تقارن: قرین، مقارن، هم زمانی، نزدیکی، هم گرایی ، باهم قرین شدن، قرینه شدن
متضاد تقارن: تباعد
معنی انگلیسی:
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
( مصدر ) قرین شدن بایکدیگر با هم یار و دوست گردیدن . جمع : تقارنات .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. هم زمانی بین دوچیز.
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
تقارن یا همامونی به معنای تشابه بخش ها حول محور یا مرکز تقارن است. [ ۱] این واژه در هنرهای گوناگون به ویژه هنرهای تجسمی و در علومی مانند فیزیک بسیار کاربرد دارد.
در علوم، به طور مطلق ناوردایی نسبت به تبدیلات هندسی را تقارن گویند مفهوم تقارن به مفاهیمی چون تقارن در زمان ( ناوردایی تحت تبدیل هندسی انتقال در مؤلفه صفرم چاربردار مکان ) نیز تعمیم داده می شود.
در روزمره تقارن یعنی زیبایی در نسبت ها تعادل در ریاضی ما تعریف دقیق تری راجع به این موضوع داریم.
تعریف ۱: نقطهٔ 'A را قرینهٔ نقطهٔ A نسبت به نقطه یO گوئیم هرگاهA را به اندازهٔ ۱۸۰ درجه حولO درصفحه دوران دهیم به 'A برسیم. با توجه به این تعریف نقطهٔ O وسط پاره خط خواهد بود.
تعریف ۲ :نقطه ی'A را قرینهٔ نقطه یA نسبت به خط d گوئیم هرگاه Aرا به اندازهٔ ۱۸۰ درجه حول d در فضا دوران دهیم به'A برسیم.
باتوجه به این تعریف، خط d عمود منصف پاره خط خواهد بود.
تقارن در هندسه
یک شی را دارای تقارن می نامیم زمانی که ان شی را بتوان به دو یا چند قسمت تقسیم کرد که آن ها قسمتی از یک طرح سازمان یافته باشند
یعنی بر روی شکل تنها جابجایی و چرخش و بازتاب و تجانس انجام شود و در اصل شکل تغییری به وجود نیایید آنگاه ان را تقارن می نامیم
مرکز تقارن:اگر در یک شکل نقطه ای مانندA وجود داشته باشد که هر نقطهٔ روی شکل ( محیط ) نسبت به نقطه یAمتقارن یک نقطهٔ دیگر شکل ( محیط ) باشد، نقطهٔ Aمرکز تقارن است؛ یعنی هر نقطه روی شکل باید متقارنی داشته باشد شکل های که منتظم هستند و زوج ضلع دارند دارای مرکز تقارند ولی شکل های فرد ضلعی منتظم مرکز تقارن ندارند.
متوازی الأضلاع و دایره یک مرکز تقارن دارند
ممکن است یک شکل خط تقارن نداشته باشد ولی مرکز تقارن داشته باشد. ( منبع:س. گ ) [ نیازمند یادکرد دقیق]
انواع تقارن:
• تقارن بازتابی :مثلاً اگر بتوان شکل را طوری تصور کرد که انگار قسمتی از ان به طور آیینه ای نسبت به قسمت دیگر تکرار شده است.
• تقارن چرخشی: اگر شکل نسبت به یک نقطهٔ خاص چرخش کند.
• تقارن انتقالی: اگر شکل جابجا شود ولی تغییری نکند.
• تقارن تجانسی: اگر تنها ابعاد شکل تغییر کند و در کلیت تغییری به وجود نیایید.
برای تشخیص خط تقارن از هر نقطه بر روی شکل، بر خط موردنظر عمودی رسم کرده و به همان اندازه ادامه می دهیم. اگر آن نقطه روی شکل قرار گرفت خط تقارن است و اگر روی شکل قرار نگرفت، خط تقارن نیست. هرشکل که قرینه داشته باشد تقارن هم دارد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر علوم، به طور مطلق ناوردایی نسبت به تبدیلات هندسی را تقارن گویند مفهوم تقارن به مفاهیمی چون تقارن در زمان ( ناوردایی تحت تبدیل هندسی انتقال در مؤلفه صفرم چاربردار مکان ) نیز تعمیم داده می شود.
در روزمره تقارن یعنی زیبایی در نسبت ها تعادل در ریاضی ما تعریف دقیق تری راجع به این موضوع داریم.
تعریف ۱: نقطهٔ 'A را قرینهٔ نقطهٔ A نسبت به نقطه یO گوئیم هرگاهA را به اندازهٔ ۱۸۰ درجه حولO درصفحه دوران دهیم به 'A برسیم. با توجه به این تعریف نقطهٔ O وسط پاره خط خواهد بود.
تعریف ۲ :نقطه ی'A را قرینهٔ نقطه یA نسبت به خط d گوئیم هرگاه Aرا به اندازهٔ ۱۸۰ درجه حول d در فضا دوران دهیم به'A برسیم.
باتوجه به این تعریف، خط d عمود منصف پاره خط خواهد بود.
تقارن در هندسه
یک شی را دارای تقارن می نامیم زمانی که ان شی را بتوان به دو یا چند قسمت تقسیم کرد که آن ها قسمتی از یک طرح سازمان یافته باشند
یعنی بر روی شکل تنها جابجایی و چرخش و بازتاب و تجانس انجام شود و در اصل شکل تغییری به وجود نیایید آنگاه ان را تقارن می نامیم
مرکز تقارن:اگر در یک شکل نقطه ای مانندA وجود داشته باشد که هر نقطهٔ روی شکل ( محیط ) نسبت به نقطه یAمتقارن یک نقطهٔ دیگر شکل ( محیط ) باشد، نقطهٔ Aمرکز تقارن است؛ یعنی هر نقطه روی شکل باید متقارنی داشته باشد شکل های که منتظم هستند و زوج ضلع دارند دارای مرکز تقارند ولی شکل های فرد ضلعی منتظم مرکز تقارن ندارند.
متوازی الأضلاع و دایره یک مرکز تقارن دارند
ممکن است یک شکل خط تقارن نداشته باشد ولی مرکز تقارن داشته باشد. ( منبع:س. گ ) [ نیازمند یادکرد دقیق]
انواع تقارن:
• تقارن بازتابی :مثلاً اگر بتوان شکل را طوری تصور کرد که انگار قسمتی از ان به طور آیینه ای نسبت به قسمت دیگر تکرار شده است.
• تقارن چرخشی: اگر شکل نسبت به یک نقطهٔ خاص چرخش کند.
• تقارن انتقالی: اگر شکل جابجا شود ولی تغییری نکند.
• تقارن تجانسی: اگر تنها ابعاد شکل تغییر کند و در کلیت تغییری به وجود نیایید.
برای تشخیص خط تقارن از هر نقطه بر روی شکل، بر خط موردنظر عمودی رسم کرده و به همان اندازه ادامه می دهیم. اگر آن نقطه روی شکل قرار گرفت خط تقارن است و اگر روی شکل قرار نگرفت، خط تقارن نیست. هرشکل که قرینه داشته باشد تقارن هم دارد.
wiki: تقارن
دانشنامه آزاد فارسی
تَقارن (symmetry)
تَقارن
گونه ای از تبدیل های هندسی که خود بر سه گونه است: (الف) تقارن نسبت به یک نقطه، با نام مرکز تقارن؛ (ب) تقارن نسبت به یک خط، با نام محور تقارن؛ و (ج) تقارن نسبت به یک صفحه، با نام صفحۀ تقارن. تقارن های نوع اول و دوم را به ترتیب تقارن مرکزی و تقارن محوری می نامند. در این تبدیل، هر نقطه از یک شکل هندسی، مانندP به نقطه ای مانند 'P برده می شود، به قسمی که پاره خط 'PP را در حالت (الف)، مرکز تقارن نصف می کند و در حالت (ب)، محور تقارن نصف می کند و بر آن عمود است. در حالت (ج)، آن را صفحۀ تقارن نصف می کند و بر آن عمود است. نقطۀ 'P را قرینۀ نقطۀP می نامند. اگر همۀ نقاط شکلی دوبه دو نسبت به یک نقطه یا خط یا صفحه متقارن باشند، آن شکل را نسبت به آن نقطه یا خط یا صفحه متقارن گویند. مثلاً دایره نسبت به مرکز و هر یک از قطرهایش متقارن است و مثلث متساوی الساقین نسبت به ارتفاع وارد بر قاعده متقارن است. در علوم تجربی، می گویند در سیستمی تقارن وجود دارد، اگر تغییری در سیستم ویژگی های اساسی آن را تغییر ندهد. مثلاً، اگر علامت بارهای الکتریکی عوض شود، رفتارِ الکتریکیِ آرایشی از بارها تغییر نمی کند.
تَقارن
گونه ای از تبدیل های هندسی که خود بر سه گونه است: (الف) تقارن نسبت به یک نقطه، با نام مرکز تقارن؛ (ب) تقارن نسبت به یک خط، با نام محور تقارن؛ و (ج) تقارن نسبت به یک صفحه، با نام صفحۀ تقارن. تقارن های نوع اول و دوم را به ترتیب تقارن مرکزی و تقارن محوری می نامند. در این تبدیل، هر نقطه از یک شکل هندسی، مانندP به نقطه ای مانند 'P برده می شود، به قسمی که پاره خط 'PP را در حالت (الف)، مرکز تقارن نصف می کند و در حالت (ب)، محور تقارن نصف می کند و بر آن عمود است. در حالت (ج)، آن را صفحۀ تقارن نصف می کند و بر آن عمود است. نقطۀ 'P را قرینۀ نقطۀP می نامند. اگر همۀ نقاط شکلی دوبه دو نسبت به یک نقطه یا خط یا صفحه متقارن باشند، آن شکل را نسبت به آن نقطه یا خط یا صفحه متقارن گویند. مثلاً دایره نسبت به مرکز و هر یک از قطرهایش متقارن است و مثلث متساوی الساقین نسبت به ارتفاع وارد بر قاعده متقارن است. در علوم تجربی، می گویند در سیستمی تقارن وجود دارد، اگر تغییری در سیستم ویژگی های اساسی آن را تغییر ندهد. مثلاً، اگر علامت بارهای الکتریکی عوض شود، رفتارِ الکتریکیِ آرایشی از بارها تغییر نمی کند.
wikijoo: تقارن
مترادف ها
همسازی، تناسب، قرینه، تشابه، تقارن، هم جور، هم اراستگی، مراعات نظیر
هم اهنگی، انطباق، هم زمانی، هم عصری، تقارن، همگاهی
هم زمانی، تقارن، همگاهی، همگامی، همگاه سازی
هم زمانی، تقارن، ایجاد تقارن، ایجاد همزمانی
برابری، همسانی، تقارن، موازات، ترادف عبارات، اشتراک وجه
تضاد، تقارن، قطبش، تمایل قطبی، توجه به قطب
پیشنهاد کاربران
واژه Symmetrie ریشه در زبان یونانی دارد و از دو کلمه ساخته شده؛ یکی syn با تلفظ سین به معنای پیوسته یا پیوستگی و دیگری mertron با تلفظ مترون به معنای انداره و مقیاس. اما میتوان گفت که این واژه در اصل و ریشه به زبان فارسی بوده و نه یونانی. پیشوند sym با تلفظ سیم به معنای مفتول و پسوند metrie با تلفظ متری . لذا سیمّتری به شکل مجزا سیم متری به معنای مفتول یا خطکش اندازه گیری بوده. بهر حال خود من علاقه مند به این موضوع ام که آیا در هستی یا وجود موجودات زنده نباتی و حیوانی و انسانی ، تقارن نفسانی و جنسی وجود دارد یا نه ؟ نظریه یا تئوری این امکان را به احتمال قریب به یقین یا نزدیک به حقیقت پیش بینی میکند، اما در عمل هیچ فرد انسانی از زمان پیدایش انسان روی کره زمین تاکنون موفق به ملاقات با نیمزوج ملکوتی و جاودانه خاص و ویژه خویش با جنسیت معکوس نشده است. همانطور یک الکترون دارای نیمزوج بنیادی همزاد و هم بازی و هم ارز خود با جرم مساوی و بار الکتریکی معکوس می باشد تحت نام پوزیترون. شاید نیمزوج های بنیادی همزاد و هم بازی و هم ارز هرکدام از ما افراد انسانی ( منجمله نیمزوج های موجودات دیگر ) در یک منظومه خورشیدی روی یک کره زمین دیگری در کهکشان راه شیری و یا در یکی از کهکشان های دیگر در حال حاضر و بطور همزمان با ما مشغول زندگی دنیوی باشند. آنها هم شاید مثل ما از خود این سوال را طرح نموده باشند که آیا هرکدام از آنها دارای نیمزوج های آسمانی و جاودانه خاص و ویژه خویش با جنسیت معکوس می باشند. و شاید تصادفی و یا سرنوشت وار، یکی از آنها مثل من در اینجا، نام آن تقارن را نفسانی و جنسی انتخاب نموده باشد. در همین زمینه در یکی از آیات قرآن اشاره به آفرینش نفوس موجودات بصورت زوجی ( موئنث و مذکر ) شده است، اما از طرفی دیگر داستان آدم و حوا نقش سد و مانع را در پیش پا و روی انسان بسوی زمان گذشته تا آفرینش اولیه یا ازلی در مبدء بازی کرده و میکند. در این مورد سوال اینست که اگر داستان آدم و حوا را یک افسانه خیالی اوهامی بدانیم، آنگاه میتوانیم بر اساس آن آیه قرآنی به این باور حقیقی برسیم که خدا کلیه نفوس نباتی و حیوانی و انسانی را از نفس واحد و بیکران خود و هرکدام را بصورت زوجی در نهایت کمال ایده آل خوبی و زیبایی آفریده و به هرکدام جاودانگی اهداء نموده ؟ از طرفی دیگر در آیه های قرآن در مورد روز و عهد و بزم الست، همه افراد انسانی بطور همزمان در آن جشن حاضر بوده و به کلام خدا گوش داده اند و نه فقط آدم و حوا ، البته بصورت ذرات از پشت یا صلب آدم بیرون آمده و در پایان بزم به آنجا بر گشته اند. 🤔 کانت فیلسوف آلمانی به دو من و دو دنیا باور پیدا کرده؛ یکی من تجربی و دنیای پدیدار شده یا فنومنی و دیگری من استعلائی و دنیای امکانی و پدیدار نشده یا نئومنی. اما کانت منظور خودرا در مورد من استعلائی یا امکانی بطور روشن بیان ننموده. یعنی آیا منظورش همان نیمزوج آسمانی و جاودانه خاص و ویژه خویش با جنسیت معکوس یعنی همسر ملکوتی اش بوده؟
... [مشاهده متن کامل]
بعضی شاعران و عارفان دینی فارسی زبان خودمان هم در غزلیات عاشقانه به معشوق و معشوقه ( محبوب و محبوبه ) اشاره نموده که زمینی نبوده بلکه ملکوتی یعنی خدا. من معتقدم که منظور آنان در زیر سطح خودآگاه ( یعنی در ضمیر نا آگاه ) همان نیمزوج آسمانی بوده.
... [مشاهده متن کامل]
بعضی شاعران و عارفان دینی فارسی زبان خودمان هم در غزلیات عاشقانه به معشوق و معشوقه ( محبوب و محبوبه ) اشاره نموده که زمینی نبوده بلکه ملکوتی یعنی خدا. من معتقدم که منظور آنان در زیر سطح خودآگاه ( یعنی در ضمیر نا آگاه ) همان نیمزوج آسمانی بوده.
ناهمسان سویی.
هماهنگی، وحدت زمانی،
مثل گفتن تسلیت
خداوندقرین رحمت
وبازماندگان
صبرجزیل
خداوندقرین رحمت
وبازماندگان
صبرجزیل
برابر تقارن "همامونی" نهاده شده است. این واژه با توجه به معادل انگلیسی آن symmetry ساخته شده است. symmetry از لحاظ ریشه شناختی، به معنای "هم اندازه" می باشد. با توجه به اینکه واژه "مون" در فارسی میانه
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
به معنی اندازه می باشد، برای تقارن یا symmetry واژه "همامونی" و برای متقارن یا symmetric واژه "همامون" ساخته شده است.
مانندساز
سریع تر
همامونی، هم مونی
همسانسویی