تفنگ فتیله ای دار

تفنگ فتیله ای دار ( فرانسوی: mousquetaire ) نوعی سرباز مجهز به تفنگ فتیله ای بود. تفنگداران بخش مهمی از جنگ های مدرن اولیه به ویژه در اروپا بودند، زیرا آنها معمولاً اکثریت پیاده نظام خود را تشکیل می دادند. این تفنگداران پیشروی تفنگداران گلوله زن بودند. تفنگ گلوله زن در طول دوره ۱۸۵۰ تا ۱۸۶۰ به عنوان سلاح گرم جهانی برای ارتش های مدرن جایگزین تفنگ های فتیله ای شد. نام سنتی " تفنگ فتیله ای دار " برای سرباز پیاده نظام در ارتش امپراتوری آلمان تا جنگ جهانی اول استفاده می شد.
توپ دستی ( hand cannon ) در قرن دوازدهم در چین اختراع شد و در قرن سیزدهم در آنجا به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت. در طول قرن چهاردهم به سمت غرب در سراسر آسیا گسترش یافت. تفنگ شمخال داران و تفنگ فتیله ای داران در ارتش سلسله های مینگ ( ۱۳۶۸–۱۶۴۴ ) و سلسله چینگ ( ۱۶۴۴–۱۹۱۱ ) مورد استفاده قرار گرفتند. کتاب ژائو شیژن در سال ۱۵۹۸ پس از میلاد، با نام "Shenqipu"، شامل تصاویر تفنگداران ترک عثمانی و اروپایی همراه با طرح دقیق تفنگ های آنها است. چینی ها همچنین اولین سلاح گرم رگبارزن را ساختند: چندین لوله پشت یک سپر چوبی کوچک، تفنگدار این لوله ها را می چرخاند و هر لوله را با کبریت آهسته یکی یکی روشن می کرد. این سلاح ها زمانی که از دیوارها یا موقعیت های دارای ارتفاع شلیک می شدند بیشترین تأثیر را داشتند. Needham این سلاح را یک "مسلسل اولیه" می دانست.
تفنگ های فتیله ای برای اولین بار در آسیای مرکزی تحت سلسله تیموریان معرفی شدند و توسط اولین امپراتور گورکانی به نام بابر در اولین نبرد پانی پات در سال ۱۵۲۶ میلادی استفاده شد. این سلاح از قرن شانزدهم به بعد، عمدتاً از زمان سلطنت امپراتور مغول ، اکبر، به بخشی جدایی ناپذیر از جنگ هند تبدیل شد. به عنوان یک دفاع مؤثر در برابر فیل های جنگی استفاده می شد. مغول ها، مراتاها، راجپوت ها، سیک ها و آهوم ها از تفنگداران فتبله ای استفاده می کردند.
در ارتش اسپانیا، تِرسیو ( tercio ) یا اسکوِر اسپانیایی یک ترکیب پیاده نظام مختلط بود که از لحاظ نظری می توانست تا ۳۰۰۰ نیزه دار، شمشیرباز و تفنگدار را شامل شود. اگرچه، در میدان جنگ، معمولاً بسیار کوچکتر بود. تفنگ فتیله ای داران توسط اسپانیایی ها در پاسخ به شوالیه های زره پوش سنگین توسعه داده شدند. یک تفنگ شمخال به اندازه کافی قدرت نداشت که یک شوالیه زره دار را سرنگون کند، اما یک تفنگ دیواری ( wall gun ) می توانست. فرماندهان میدانی اسپانیایی می خواستند قدرت شلیک یک تفنگ دیواری کوچک را به میدان نبرد بیاورند اما به گونه ای که اندازه یک شمخال قابل مانور باشد. راه حل یک تفنگ شمخال بزرگتر بود، اما وزن اضافی، استفاده آن را در هنگام هدف گیری و شلیک بسیار دشوار می کرد. از این رو، تفنگ فتیله ای بزرگ تری را روی یک پایه گذاشتند، که می توان گفت اولین پیش ساز تفنگ های تک پایه ای بود. علاوه بر این، تفنگ فتیله ای داران اولین پیاده نظام بودند که به طور کامل زره را کنار گذاشتند. به غیر از همراه داشتن پایه برای تفنگدار، تجهیزات تفنگداران از یک فلاسک باروت به یک نوار فشنگ ارتقا یافت. به دلیل دشواری در ادارهٔ پایه و قدرت مورد نیاز برای استفاده از این تفنگ سنگین تر، تفنگداران مردان قوی تری بودند و بیشتر از بقیه پیاده نظام دستمزد می گرفتند.