[ویکی اهل البیت] تفسیر پرتوی از قرآن. تفسیر پرتوی از قرآن یا درس هایی از تفسیر پرتوی از قرآن عنوان تفسیری است. ناتمام از مرحوم آیت اللّه سید محمود علائی طالقانی (1286- 1358 هـ.ش) این تفسیر که طی قریب به 40 سال تالیف شده است، در 6 مجلد و شامل تفسیر برخی سوره های نخست قرآن کریم و تمامی سوره های جزء سی می باشد.
در جلد اول سوره حمد تا آیه 144 سوره بقره، در جلد دوم بقیه سوره بقره در جلد سوم سوره آل عمران، در جلد چهارم جزء سی ام از ابتدا تا آخر سوره طارق، در جلد پنجم بخش پایانی جزء سی ام و در آخرین جلد یعنی جلد ششم 22 آیه نخست سوره نساء تفسیر شده است.
روند شکل گیری تفسیر پرتوی از قرآن به لحاظ دوران پرفراز و نشیب مؤلف و زندگی سیاسی و اجتماعی ایشان، بسیار جالب توجه می باشد. آیت اللّه طالقانی در سال 1318 پس از فراغت از تحصیل از قم به تهران آمدند. فضای سیاسی و فکری آن دوران و گرایش های جوانان به مکاتیب الحادی، آیت اللّه طالقانی را بر آن داشت که تمام کوشش خود را معطوف به ابلاغ پیام قرآن به جوانان و روشنفکران کرد.
به همین جهت از همان سال، شروع به تفسیر قرآن و نهج البلاغه کردند. پس از شهریور سال 1320، فضای سیاسی به گونه ای متحول شد و امکان گسترش دروس تفسیر ایشان به میان دانشجویان، استادان دانشگاه و بعدها انجمن های اسلامی تازه تاسیسی چون انجمن اسلامی مهندسان، پزشکان، دانشجویان، معلمان و... فراهم آمد.
شکل گیری این جلسات از منزل ایشان بود، سپس در مسجد منشور سلطان و از سال 1327 در مسجد هدایت به تفسیر قرآن در شب های جمعه تا زمان دستگیری ایشان، ادامه یافت. با بازداشت ایشان در خرداد 1342، این درس ها تعطیل شد اما آن مرحوم در دوران زندان، آنچه از تفسیر قرآن در ذهن داشته اند را نوشته اند که با انتقال این یادداشت ها به بیرون از زندان، جلد اول تفسیر پرتوی از قرآن در آبان 1342، منتشر شد.
همزمان با یادداشت های ایشان، برخی از مستمعین درس های ایشان در مسجد هدایت که در بازداشت بسر بردند، پیشنهاد ادامه آن مباحث را دادند که مورد قبول قرار گرفت و مقرر شد هر هفته سه یا چهار جلسه صبح ها تشکیل شود. در این کلاس ها پس از بیانات استاد، نظرات ایشان توسط حاضران مورد بحث و بررسی قرار می گرفت.
مطالب جلسات پس از نگارش اولیه و بازبینی استاد، به مرور برای چاپ به بیرون از زندان فرستاده می شد. اما مباحث زندان ادامه جلسات مسجد هدایت نبود تفسیر از جزء 30 قرآن که از آغاز وحی است، شروع شده بود. این تغییر نیز بر اساس بینش استاد در جزء سی ام بود. ایشان معتقد بودند این بخش از قرآن که جو خاص آن زمان را نشان داده، کلید فهم قرآن می باشد.
در جلد اول سوره حمد تا آیه 144 سوره بقره، در جلد دوم بقیه سوره بقره در جلد سوم سوره آل عمران، در جلد چهارم جزء سی ام از ابتدا تا آخر سوره طارق، در جلد پنجم بخش پایانی جزء سی ام و در آخرین جلد یعنی جلد ششم 22 آیه نخست سوره نساء تفسیر شده است.
روند شکل گیری تفسیر پرتوی از قرآن به لحاظ دوران پرفراز و نشیب مؤلف و زندگی سیاسی و اجتماعی ایشان، بسیار جالب توجه می باشد. آیت اللّه طالقانی در سال 1318 پس از فراغت از تحصیل از قم به تهران آمدند. فضای سیاسی و فکری آن دوران و گرایش های جوانان به مکاتیب الحادی، آیت اللّه طالقانی را بر آن داشت که تمام کوشش خود را معطوف به ابلاغ پیام قرآن به جوانان و روشنفکران کرد.
به همین جهت از همان سال، شروع به تفسیر قرآن و نهج البلاغه کردند. پس از شهریور سال 1320، فضای سیاسی به گونه ای متحول شد و امکان گسترش دروس تفسیر ایشان به میان دانشجویان، استادان دانشگاه و بعدها انجمن های اسلامی تازه تاسیسی چون انجمن اسلامی مهندسان، پزشکان، دانشجویان، معلمان و... فراهم آمد.
شکل گیری این جلسات از منزل ایشان بود، سپس در مسجد منشور سلطان و از سال 1327 در مسجد هدایت به تفسیر قرآن در شب های جمعه تا زمان دستگیری ایشان، ادامه یافت. با بازداشت ایشان در خرداد 1342، این درس ها تعطیل شد اما آن مرحوم در دوران زندان، آنچه از تفسیر قرآن در ذهن داشته اند را نوشته اند که با انتقال این یادداشت ها به بیرون از زندان، جلد اول تفسیر پرتوی از قرآن در آبان 1342، منتشر شد.
همزمان با یادداشت های ایشان، برخی از مستمعین درس های ایشان در مسجد هدایت که در بازداشت بسر بردند، پیشنهاد ادامه آن مباحث را دادند که مورد قبول قرار گرفت و مقرر شد هر هفته سه یا چهار جلسه صبح ها تشکیل شود. در این کلاس ها پس از بیانات استاد، نظرات ایشان توسط حاضران مورد بحث و بررسی قرار می گرفت.
مطالب جلسات پس از نگارش اولیه و بازبینی استاد، به مرور برای چاپ به بیرون از زندان فرستاده می شد. اما مباحث زندان ادامه جلسات مسجد هدایت نبود تفسیر از جزء 30 قرآن که از آغاز وحی است، شروع شده بود. این تغییر نیز بر اساس بینش استاد در جزء سی ام بود. ایشان معتقد بودند این بخش از قرآن که جو خاص آن زمان را نشان داده، کلید فهم قرآن می باشد.
wikiahlb: تفسیر_پرتوی_از_قرآن