[ویکی فقه] تفسیر عصری تفسیری است نواندیشانه در تفسیر قرآن کریم با اهتمام به مقتضیات زمان و متناسب با نیازهای مخاطبان عصر.
تفسیر عصری از مصطلحات رایج در دوره معاصر است که عمدتاً تحت تأثیر آشنایی مسلمانان با فرهنگ و دانش غرب و در نتیجه رشد و شکوفایی علوم تجربی و انسانی در غربِ دوره معاصر رویکرد نویی را به تفسیر قرآن کریم موجب گشته است. با این که از عمر این مصطلح بیش از چند دهه نمی گذرد، برداشت های مختلفی از آن وجود دارد؛ در حالی که برخی به شدت به انکار تفسیر عصری پرداخته اند، گروهی دیگر از ضرورت آن سخن به میان آورده اند، بر همین اساس بدون تعیین حدود تفسیر عصری و ارائه تعریفی روشن از آن نمی توان در رد و انکار یا اثبات ضرورت آن نظری صائب داشت.
تعریف تفسیر عصری
برداشت های مختلفی از تفسیر عصری وجود دارد. ممکن است در نگاه ابتدایی چنین تصور شود که مقصود از تفسیر عصری عرضه تفسیر پیشینیان در قالب های نو و به شیوه و سبکی متناسب با حال مخاطب امروزی برای برطرف کردن نیازها و اقناع اوست و مفسر در این عصری کردن تفسیر تنها ظاهر و صورت تفسیر را تغییر داده، زبان تفسیر را با ادبیات و فرهنگ زمان هماهنگ می کند ؛ اما این تلقی از تفسیر عصری، سطحی و نادرست است. گرچه در ضرورت تغییر و تحول صوری در تفسیر و بهره گیری از قالب های نو متناسب با زبان و ادبیات عصری برای عرضه معارف قرآن تردیدی نیست، چرا که چنین تغییری سبب می شود مخاطب نسل جدید از قرآن بهتر و بیش تر بهره برد و از مطالعه تفسیر احساس ملال و خستگی نکند؛ اما هیچ گاه با تغییرهای صوری، تفسیر به معنای واقعی کلمه عصری نمی شود. در تفسیر عصری مهم این است که دیدگاه های قرآن درباره تحولات و دگرگونی های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تبیین شوند.
← تفسیر علمی قرآن
تأکید بر تفسیر عصری و کاربرد این اصطلاح به دوره معاصر بازمی گردد؛ اما بر اساس تعاریف و مطالب پیشین اگر تفسیر عصری آن است که چهره ای نو و زنده متناسب با نیازها و مقتضیات هر عصر، از قرآن نمایانده شود و حقیقتی جدید از پیام آن عرضه گردد نو بودن تفسیر عصری چندان مقبول نمی نماید، چرا که هر عصری نیازها و اوضاع خاص خود را داشته، در نتیجه در همه اعصار نوعی تفسیر عصری متناسب با تحولات علمی و فکری و اجتماعی جریان داشته است. براساس آیات قرآنی، قرآن و پیامبر اکرم مختص به زمان و مکانی خاص نبوده بلکه در گستره ای جهانی و فراگیر به همه اعصار و افراد تعلق دارند. شاید این بدان جهت باشد که خدای سبحان خود متولی تربیت و اداره همه جهانیان است. در آیه ۸۹ نحل هدف از نزول قرآن را تبیین و روشنگری همه مسائل بیان کرده تا در همه مشکلات و نیازها رهنمونی خوب و رحمت و بشارتی برای همه مسلمانان باشد. قید عام ذیل آیه «المُسلِمین» همه نسل ها و همه زمان ها را در برمی گیرد. لازمه این عمومیت و شمول آن است که تفسیر مفاهیم و آموزه های قرآن همگام با تحولات مختلف علمی، فکری، فرهنگی و اجتماعی جوامع بشری از تطوری متناسب با این تحولات برخوردار شود.
← ضرورت تفسیر عصری
...
تفسیر عصری از مصطلحات رایج در دوره معاصر است که عمدتاً تحت تأثیر آشنایی مسلمانان با فرهنگ و دانش غرب و در نتیجه رشد و شکوفایی علوم تجربی و انسانی در غربِ دوره معاصر رویکرد نویی را به تفسیر قرآن کریم موجب گشته است. با این که از عمر این مصطلح بیش از چند دهه نمی گذرد، برداشت های مختلفی از آن وجود دارد؛ در حالی که برخی به شدت به انکار تفسیر عصری پرداخته اند، گروهی دیگر از ضرورت آن سخن به میان آورده اند، بر همین اساس بدون تعیین حدود تفسیر عصری و ارائه تعریفی روشن از آن نمی توان در رد و انکار یا اثبات ضرورت آن نظری صائب داشت.
تعریف تفسیر عصری
برداشت های مختلفی از تفسیر عصری وجود دارد. ممکن است در نگاه ابتدایی چنین تصور شود که مقصود از تفسیر عصری عرضه تفسیر پیشینیان در قالب های نو و به شیوه و سبکی متناسب با حال مخاطب امروزی برای برطرف کردن نیازها و اقناع اوست و مفسر در این عصری کردن تفسیر تنها ظاهر و صورت تفسیر را تغییر داده، زبان تفسیر را با ادبیات و فرهنگ زمان هماهنگ می کند ؛ اما این تلقی از تفسیر عصری، سطحی و نادرست است. گرچه در ضرورت تغییر و تحول صوری در تفسیر و بهره گیری از قالب های نو متناسب با زبان و ادبیات عصری برای عرضه معارف قرآن تردیدی نیست، چرا که چنین تغییری سبب می شود مخاطب نسل جدید از قرآن بهتر و بیش تر بهره برد و از مطالعه تفسیر احساس ملال و خستگی نکند؛ اما هیچ گاه با تغییرهای صوری، تفسیر به معنای واقعی کلمه عصری نمی شود. در تفسیر عصری مهم این است که دیدگاه های قرآن درباره تحولات و دگرگونی های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تبیین شوند.
← تفسیر علمی قرآن
تأکید بر تفسیر عصری و کاربرد این اصطلاح به دوره معاصر بازمی گردد؛ اما بر اساس تعاریف و مطالب پیشین اگر تفسیر عصری آن است که چهره ای نو و زنده متناسب با نیازها و مقتضیات هر عصر، از قرآن نمایانده شود و حقیقتی جدید از پیام آن عرضه گردد نو بودن تفسیر عصری چندان مقبول نمی نماید، چرا که هر عصری نیازها و اوضاع خاص خود را داشته، در نتیجه در همه اعصار نوعی تفسیر عصری متناسب با تحولات علمی و فکری و اجتماعی جریان داشته است. براساس آیات قرآنی، قرآن و پیامبر اکرم مختص به زمان و مکانی خاص نبوده بلکه در گستره ای جهانی و فراگیر به همه اعصار و افراد تعلق دارند. شاید این بدان جهت باشد که خدای سبحان خود متولی تربیت و اداره همه جهانیان است. در آیه ۸۹ نحل هدف از نزول قرآن را تبیین و روشنگری همه مسائل بیان کرده تا در همه مشکلات و نیازها رهنمونی خوب و رحمت و بشارتی برای همه مسلمانان باشد. قید عام ذیل آیه «المُسلِمین» همه نسل ها و همه زمان ها را در برمی گیرد. لازمه این عمومیت و شمول آن است که تفسیر مفاهیم و آموزه های قرآن همگام با تحولات مختلف علمی، فکری، فرهنگی و اجتماعی جوامع بشری از تطوری متناسب با این تحولات برخوردار شود.
← ضرورت تفسیر عصری
...
wikifeqh: تفسیر_عصری
[ویکی شیعه] تفسیر عصری اصطلحاتی است که تحت تأثیر آشنایی مسلمانان با فرهنگ و دانش غرب و در نتیجه رشد علوم تجربی و انسانی در غرب ، رویکرد نوی را به تفسیر قرآن موجب گشته است.
تأکید بر تفسیر عصری و کاربرد این اصطلاح به دوره معاصر باز می گردد. اصطلاح دیگر آن مربوط به ارائه چهره ای نو و زنده متناسب با نیازها و مقتضیات هر عصر، از قرآن است.
از بررسی دیدگاه های مختلف در تفسیر عصری روشن می شود که به رغم مخالفت برخی محققان با تفسیر عصری که عمدتاً ناشی از اختلاف در تعریف آن بوده است، نمی توان در ضرورت تفسیر عصری تردیدی روا داشت، زیرا همگانی بودن هدایت قرآنی و لزوم سریان آن در میان همه اقوام و افراد و اعصار از سویی، و انکارناپذیر بودن تنوع فکر و اندیشه و تحول از سوی دیگر، رویکرد عصری به تفسیر قرآن را اجتناب ناپذیر می کند، لذا رسالت دانشمندان دینی در هر عصری ـ به ویژه در عصر کنونی ـ ایجاب می کند تا در برداشت از آیات قرآن و روایات معصومان علیهم السلام دقت بیشتری داشته، بیش از پیش به فضای حاکم بر جامعه خویش توجه کنند.
تأکید بر تفسیر عصری و کاربرد این اصطلاح به دوره معاصر باز می گردد. اصطلاح دیگر آن مربوط به ارائه چهره ای نو و زنده متناسب با نیازها و مقتضیات هر عصر، از قرآن است.
از بررسی دیدگاه های مختلف در تفسیر عصری روشن می شود که به رغم مخالفت برخی محققان با تفسیر عصری که عمدتاً ناشی از اختلاف در تعریف آن بوده است، نمی توان در ضرورت تفسیر عصری تردیدی روا داشت، زیرا همگانی بودن هدایت قرآنی و لزوم سریان آن در میان همه اقوام و افراد و اعصار از سویی، و انکارناپذیر بودن تنوع فکر و اندیشه و تحول از سوی دیگر، رویکرد عصری به تفسیر قرآن را اجتناب ناپذیر می کند، لذا رسالت دانشمندان دینی در هر عصری ـ به ویژه در عصر کنونی ـ ایجاب می کند تا در برداشت از آیات قرآن و روایات معصومان علیهم السلام دقت بیشتری داشته، بیش از پیش به فضای حاکم بر جامعه خویش توجه کنند.
wikishia: تفسیر_عصری