تفاخر در سیره نبوی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] از اوصاف زشت و ناپسندی که در سیره و قول نبی اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) از آن به زشتی یاد شده، فخر فروشی و افتخار به حسب و نسب خویش است. این صفت زشت و نکوهیده از عوامل بسیار مخرب در روابط ایمانی بوده و رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) از آن به عنوان آفت بزرگی خاندان یاد کرده اند.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) در حالی به رسالت برگزیده شد که جامعه عرب آن روز در فساد و تباهی دست و پا می زد و سایه شوم جهالت، تعصب، فساد و تفاخر به نسب و قبیله، بر سرتاسر جزیرة العرب سایه افکنده بود. تفاخر و خود برتربینی در میان اعراب جاهلی اصلی خدشه ناپذیر به حساب آمده بسیاری از جنگ ها و نزاع های جاهلی را موجب شده بود. جنگ های جاهلی گرچه به لحاظ شدت و اهمیت متفاوت بودند؛ اما همگی دارای ویژگی مشابهی بودند و آن دمیدن روح فخر و انتقام در کالبد قبیله بود. آنان به پیروزی ها تفاخر و به گاه شکست مترصد انتقام بودند.این بخش از مقاله برگرفته ای است از کتب مختلف ایام العرب، الکامل، عقد الفرید و.... غالب اوصاف و خصال پسندیده شان نیز ریشه در احساس تفاخر و برتری جویی داشت؛ آنان شجاعت به خرج می دادند و بخشش می کردند تا به سبب این کار ستایش شوند و بر سایر رؤسا و بزرگان جامعه افتخار کنند.در این میان قبیله قریش در تفاخر، گوی سبقت از هم قطاران جاهلی خود ربوده بود. از زمانی که خداوند لشکر ابرهه را تار و مار کرده بود، مقام کعبه و قریش بیش از پیش در انظار عرب بالا رفته بود، از این رو قریش رفته رفته شروع به بدعت گزاری کرده و انجام برخی مراسم حج مثل وقوف در عرفه را با این که می دانستند که از مشاعر دین ابراهیم (علیه السّلام) است، را ترک کرده وقوف در آن را برای سایر اعراب، فرض کردند؛ آنان می گفتند: «ما فرزندان ابراهیم هستیم و اهل حرم و خادمان کعبه و ساکنین آن؛ برای ما سزاوار نیست که از حرم خارج شویم و غیر حرم را به مانند حرم بزرگ بشماریم، چرا که این کار از حرمت و شان مان در نزد عرب می کاهد.» تفاخر به کثرت نفرات و جمعیت و اموال و ثروت در میان اعراب جاهلی به جایی رسیده بود که جهت مفاخره بر دیگر قبایل و بالا بردن آمار نفرات قبیله، به گورستان می رفتند و قبور مردگان را می شمردند. وضع هم چنان بر این منوال بود تا اینکه با بعثت نبی خاتم (صلی الله علیه و آله وسلّم) به رسالت نهال اسلام در بین مردم پرتعصب و فخرفروش این سرزمین به ثمر رسید.
فخر فروشی در سیره نبوی
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) در طول ایام رسالتش، پیوسته با احساس تفاخر و برتری جویی های مردم به مبارزه برخاسته سرانجام موفق شدند در سایه تعالیم ناب الهی، بسیاری از دشمنی ها و ستیزه جویی هایی را که در گذشته ریشه در تفاخرهای بی اساس قبیله ای داشت، خاتمه داده آن را به اخوت و برادری مبدل نماید.
← مبارزه با تفاخر
۱. ↑ کلینی، الکافی، ج۲، ص۳۲۹، تهران، دارالکتب العلمیه، ۱۳۶۵ش.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس