تغییرات قانون اساسی در دوره پهلوی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اولین تجدید نظر قانون اساسی در زمان پهلوی در پی کودتای سال ۱۲۹۹ (ه. ش) و انقراض سلسله قاجار و روی کار آمدن رضاخان پهلوی به وقوع پیوست، و هرگونه تجدید نظر بعدی در قانون اساسی و متمم آن برای افزایش اختیارات شاه و دربار صورت گرفته است.
علل اولین تجدید نظر قانون اساسی زمان پهلوی (دومین تجدید نظر قانون اساسی مشروطیت) در پی کودتای سال ۱۲۹۹ (ه. ش) و انقراض سلسله قاجار و روی کار آمدن رضاخان پهلوی به وقوع پیوست.
← زمینه های داخلی
تجدیدنظر دوم (اعطای حق انحلال مجلس به شاه و الحاق اصل تجدید نظر)با شروع جنگ جهانی دوم و سقوط رضاخان فرزند او محمدرضا بر تخت سلطنت جلوس کرد؛ اما شاه جدید، نه مانند پدر قزاق بود و نه هیبت و هیمنه پدر را داشت. این امر، سبب شد که او در عمل شاه ناتوانی باشد که در عرصه سیاست و مدیریت کشور حضور کم رنگ و بی رونقی داشته باشد. با فروکش کردن بحران و مشکلات ناشی از جنگ و اشغال ایران و عادی شدن روند امور، شاه جوان که اینک در آستانه ۳۰ سالگی بود، تصمیم گرفت حضور خود در عرصه سیاسیت و اداره کشور را رونق بخشد و نقش آفرینی دیگر نهادهای حکومت هم چون مجلس را محدود کند.
← علل و زمینه های داخلی
تجدید نظر سوم (افزایش مدت نمایندگی مجلس شورای ملی ـ اعطای حقوق وتو ـ مصوبات مالی مجلس)بنا به مفاد بخش آخر اصل الحاقی به قانون اساسی در سال ۱۳۲۸ اصول ۴، ۵، ۶، ۷ قانون اساسی و تفسیر اصل هفتم و هم چنین اصل ۸ قانون اساسی و اصل ۴۹ متمم که با توجه به سابقه و قوانینی که نسبت به بعضی از این اصول وضع شده، می بایست توسط مجلسی واحد، مرکب از اعضای مجلسین شورای ملی و سنا مورد تجدید نظر قرار گیرد. سرانجام به دستور محمدرضاشاه این مجلس در تاریخ ۱۷/۲/۱۳۳۶ افتتاح شد و بعد از افتتاح، کمیسیونی مرکب از ۲۴ نفر را مامور رسیدگی به اصل الحاقی و تجدیدنظر در اصول مذکور در آن و اعلام گزارش آن به مجلس واحد نمود.
← بازنگری چند اصل
...

پیشنهاد کاربران

بپرس