[ویکی فقه] تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس (کتاب). «تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس»، از آثار عرفانی امام خمینی ، به زبان عربی است. موضوع کتاب، عرفان نظری و شرح مباحث مهمی چون صفات، اسماء و افعال الهی با نگرش عارفانه است.
این تعلیقات را امام خمینی در دوره هفت ساله حضور در دروس عرفانی آیة الله شیخ محمد علی شاه آبادی رحمة الله علیه ، در قم (از ۲۷ تا ۳۴ سالگی: ۱۳۴۷- ۱۳۵۴ ق، برابر با ۱۳۰۷- ۱۳۱۴ ش و ۱۹۲۸- ۱۹۳۵ م)، نوشته است. آخرین تعلیقه امام خمینی بر «مصباح الانس»، ۲۶ جمادی الثانی ۱۳۵۵ ق، در خمین نوشته شده است. امام خمینی در تعلیقات بر شرح قیصری بر فصوص الحکم ، به عنوان یکی از آن مصلحانی ظاهر می شود که هم فلسفه را قبول دارد، هم منطق را و هم عرفان را، اما در صدد بیان هیچ یک از آنها نیست، بلکه هدفی دیگر را دنبال می کند که همان تفاهم بین عرفان ابن عربی با معارف شیعه است، لذا گاهی دیدگاه های فلسفی و یا عرفانی قیصری را رد کرده و در مقابل آن، نظریه ای جدید را ارائه می دهد تا این هدف را به پیش برد. همان طور که از عنوان کتاب پیداست، این تعلیقات، در دو بخش تنظیم و تالیف شده است.
تعلیقات بر شرح فصوص الحکم
برخورد امام خمینی با «فصوص الحکم» ابن عربی، یک برخورد منصفانه و در عین حال نقادانه است و از همان ابتدا با دیدی منفی به آن نمی پردازد؛ به همین دلیل است که از ۲۲۸ تعلیقه، تنها ۸۰ تعلیقه آن، جنبه انتقادی دارد و مابقی آنها جنبه تشریحی و توضیحی دارد. امام خمینی در این توضیحات، شاهد مثال هایی از ادعیه و احادیث معصومین علیه السّلام آورده و با نگاهی شیعی به آنها پرداخته و دو عرفان شیعی و سنی را به هم نزدیک کرده است.از این ۸۰ تعلیقه انتقادی، تنها ۳۶ مورد آن مربوط به مقدمه قیصری بر فصوص است که با بررسی بسیاری از این دیدگاه های اختلافی به این نتیجه می توان رسید که امام خمینی در این مباحث، صاحب نظر بوده و نظرات ایشان دارای قوت و استحکام بالایی نیز می باشد؛ به عنوان مثال:
← دیدگاه امام خمینی درباره اسمای الهی
← دیدگاه امام درباره اسم مستأثر
...
این تعلیقات را امام خمینی در دوره هفت ساله حضور در دروس عرفانی آیة الله شیخ محمد علی شاه آبادی رحمة الله علیه ، در قم (از ۲۷ تا ۳۴ سالگی: ۱۳۴۷- ۱۳۵۴ ق، برابر با ۱۳۰۷- ۱۳۱۴ ش و ۱۹۲۸- ۱۹۳۵ م)، نوشته است. آخرین تعلیقه امام خمینی بر «مصباح الانس»، ۲۶ جمادی الثانی ۱۳۵۵ ق، در خمین نوشته شده است. امام خمینی در تعلیقات بر شرح قیصری بر فصوص الحکم ، به عنوان یکی از آن مصلحانی ظاهر می شود که هم فلسفه را قبول دارد، هم منطق را و هم عرفان را، اما در صدد بیان هیچ یک از آنها نیست، بلکه هدفی دیگر را دنبال می کند که همان تفاهم بین عرفان ابن عربی با معارف شیعه است، لذا گاهی دیدگاه های فلسفی و یا عرفانی قیصری را رد کرده و در مقابل آن، نظریه ای جدید را ارائه می دهد تا این هدف را به پیش برد. همان طور که از عنوان کتاب پیداست، این تعلیقات، در دو بخش تنظیم و تالیف شده است.
تعلیقات بر شرح فصوص الحکم
برخورد امام خمینی با «فصوص الحکم» ابن عربی، یک برخورد منصفانه و در عین حال نقادانه است و از همان ابتدا با دیدی منفی به آن نمی پردازد؛ به همین دلیل است که از ۲۲۸ تعلیقه، تنها ۸۰ تعلیقه آن، جنبه انتقادی دارد و مابقی آنها جنبه تشریحی و توضیحی دارد. امام خمینی در این توضیحات، شاهد مثال هایی از ادعیه و احادیث معصومین علیه السّلام آورده و با نگاهی شیعی به آنها پرداخته و دو عرفان شیعی و سنی را به هم نزدیک کرده است.از این ۸۰ تعلیقه انتقادی، تنها ۳۶ مورد آن مربوط به مقدمه قیصری بر فصوص است که با بررسی بسیاری از این دیدگاه های اختلافی به این نتیجه می توان رسید که امام خمینی در این مباحث، صاحب نظر بوده و نظرات ایشان دارای قوت و استحکام بالایی نیز می باشد؛ به عنوان مثال:
← دیدگاه امام خمینی درباره اسمای الهی
← دیدگاه امام درباره اسم مستأثر
...