تعصب ازر

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تعصب آزر (قرآن). نپذیرفتن سخن حقّ، از کوچک تر از خود، نشانه تکبّر است و انسان متکبر به جایی می رسد که قبول حرف حقّ برایش تلخ می گردد و آن را نمی پذیرد.
تعصب و پافشاری آزر بر بت پرستی:•«قال اراغب انت عن ءالهتی یـابرهیم لئن لم تنته لارجمنک واهجرنی ملیـا:گفت: «ای ابراهیم! آیا تو از معبودهای من روی گردانی؟! اگر (از این کار) دست برنداری، تو را سنگسار می کنم! و برای مدّتی طولانی از من دور شو!»»
تفسیر المیزان
کلمه" رغبت" به طوری که در مجمع البیان آمده از کلمات اضداد است، یعنی اگر با لفظ" عن" متعدی شود به معنای نفرت از چیزی است، و اگر با لفظ" فی" متعدی شود به معنای میل در آن است، و کلمه" تنته" از انتهاء و خودداری از کاری است، اما خودداری بعد از آنکه او را از آن عمل نهی کرده باشند، و کلمه" رجم" به معنای سنگسار کردن است، ولی معنای معروف آن کشتن به وسیله سنگباران است، و کلمه" هجر" به معنای ترک و جدایی است، و کلمه" ملی" به معنای روزگاری طولانی است .در این آیه پدر ابراهیم او را تهدید به بدترین کشتن ها کرده، و آن سنگسار است که با آن افراد رانده شده را شکنجه کرده، می کشند، و آزر، ابراهیم را با این کلام خود از خود طرد کرده است.
تفسیر نمونه
قرآن می گوید: نه تنها دلسوزی های ابراهیم و بیان پربارش به قلب آزر ننشست بلکه او از شنیدن این سخنان، سخت برآشفت و" گفت: ای ابراهیم آیا تو از خدایان من روی گردانی"؟! " اگر از این کار خودداری نکنی به طور قطع تو را سنگسار خواهم کرد" (لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ لَأَرْجُمَنَّکَ )." و اکنون از من دور شو دیگر تو را نبینم" (وَ اهْجُرْنِی مَلِیًّا).جالب اینکه اولا" آزر" حتی مایل نبود تعبیر انکار بت ها و یا مخالفت و بدگویی نسبت به آنها را بر زبان آورد، بلکه به همین اندازه گفت:" آیا تو روی گردان از بت ها هستی" مبادا به بت ها جسارت شود، ثانیا به هنگام تهدید ابراهیم. او را به سنگسار کردن تهدید نمود، آن هم با تاکیدی که از" لام" و" نون تاکید ثقیله" در" لارجمنک" استفاده می شود و می دانیم سنگسار کردن یکی از بدترین انواع کشتن است. ثالثا به این تهدید مشروط قناعت نکرد بلکه در همان حال ابراهیم را وجودی غیر قابل تحمل شمرد و به او گفت برای همیشه از نظرم دور شو (کلمه ملیا به گفته" راغب" در" مفردات" از ماده املاء به معنی مهلت دادن طولانی آمده است و در اینجا مفهومش آنست که برای مدت طولانی یا همیشه از من دور شو).این تعبیر بسیار توهین آمیزی است که افراد خشن نسبت به مخالفین خود به کار می برند و در فارسی گاهی به جای آن" گورت را گم کن" می گوئیم، یعنی نه تنها خودت برای همیشه از من پنهان شو، بلکه جایی برو که حتی قبرت را هم نبینم!.بعضی از مفسران جمله" لارجمنک" را به معنی سنگسار کردن نگرفته اند بلکه به معنی بدگویی یا متهم کردن، تفسیر کرده اند، ولی این تفسیر بعید به نظر می رسد، بررسی سایر آیات قرآن که با همین تعبیر وارد شده است، به آنچه گفتیم گواهی می دهد.

پیشنهاد کاربران

بپرس