تعریف به لفظ غریب

[ویکی فقه] تعریف به لفظ غریب یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تعریف به الفاظ غیر متداول و غیر رایج است.
در تعریف باید از الفاظ صریح و رایج استفاده شود و از به کار بردن الفاظ بی قرینه، مبهم، دوپهلو و نامانوس اجتناب شود تا مقصود به مخاطب منتقل شود. بنابراین تعریف در موارد ذیل درست نیست: ۱. تعریف به لفظ غریب و وحشی (نامانوس و غیر متداول)، مانند «اُسطُقُس» (به معنای اصل) در تعریف آتش؛ ۲. تعریف به لفظ مجاز، مانند «نور» در تعریف علم و یا «نظر» در تعریف فکر؛ ۳. تعریف به لفظ مستعار، مانند «گنج» در تعریف علم و یا «میزان» در تعریف منطق؛ ۴. تعریف به لفظ مشترک، مانند به کارگیری لفظ مشترک «عین» در تعریف خورشید؛ ۵. تعریف به لفظ مغلق یا الفاظ موهمه (غیر صریح)، یعنی لفظی که به صراحت بر مقصود دلالت نمی کند و روشن و واضح نیست؛ به همین سبب اشتباه انداز است؛ مانند لفظ «هعخع» به معنای چراگاه در تعریف بیابان و علفزار.
اقسام مجاز
مجاز یا مجاز مرسل است یا استعاره. «مجاز مرسل»، نوعی مجاز است که بین معنای مجازی و معنای حقیقی، علاقه غیر مشابهت برقرار است؛ مانند استعمال لفظ «ید» در مفهوم نعمت، به این دلیل که «ید» علت فاعلی برای نعمت است و یا مانند استعمال کل در جزء، مثل استعمال لفظ «رقبة» به معنای گردن، یا لفظ عین به معنای چشم در انسان، زیرا «رقبة» به معنای انسان غیر آزاد (عبد) و «عین» به معنای مامور مخفی و جاسوس است. «استعاره»، نوعی مجاز است که بین معنای مجازی و معنای حقیقی علاقه مشابهت وجود دارد با این قید که هنگام استعمال لفظ مستعار به ادات تشبیه تصریح نشده باشد؛ مانند: رایت اسداً یرمی.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.• خوانساری، محمد، منطق صوری.• قطب الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.
...