[ویکی فقه] تعریف به اعراض ذاتی یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تعریف معرِّف به اعراض ذاتی اش است.
یکی از اقسام معرِّف تعریف به اعراض ذاتی و خواص اولی است. خواجه نصیرالدین طوسی درباره کیفیت و گونه های این قسم تعریف می گوید: «تعریف به اعراض ذاتی و خواص اوّلی سه گونه است: ۱. آنکه عرض ذاتی معروف تر از معروض باشد و از تصور عرض به تصور معروض انتقال حاصل شود، چنان که از ضحک به چیزی برسند که ضحک از آن صادر شود، و این تعریف رسمی باشد به شرط تالیف. ۲. آنکه برای ماهیت معروض در اصطلاح یا لغت، اسم خاصی وجود نداشته باشد و به همین سبب، تعبیر از آن به مطابقه متعذر باشد؛ در این هنگام، عرضی را که عروضش بر آن معلوم است قرینه می گیرند تا به آن اشاره کنند؛ بدین سان در چنین حالتی، عدول از معروض به عارض از روی ضرورت و ناچاری است. این گونه تعریف از قبیل تعریفات لفظی است، چنان که ازکلمه «ذو وضع» در کمیات برای تعریف جنسِ خط، سطح و جسم استفاده شود. ۳. در جایی که حقیقت و ذات معروض، چیزی باشد که شان آن، صدور عرض خاص از آن باشد، و وجود آن عرض برای آن چیز بَیِّن باشد و آن را جز این، حقیقتی و ذاتی متصور نبود، چنان که گویند: «جاذبه، آن قوت است که از شان او است جذب غذا». عرض در این موضع تعریفی حدی فایده دهد بعد از معرفت وجود، چه این تعریف، دال بود بر حقیقت متصور از آن جهت که متصور است».
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.
۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۴۳۷.
...
یکی از اقسام معرِّف تعریف به اعراض ذاتی و خواص اولی است. خواجه نصیرالدین طوسی درباره کیفیت و گونه های این قسم تعریف می گوید: «تعریف به اعراض ذاتی و خواص اوّلی سه گونه است: ۱. آنکه عرض ذاتی معروف تر از معروض باشد و از تصور عرض به تصور معروض انتقال حاصل شود، چنان که از ضحک به چیزی برسند که ضحک از آن صادر شود، و این تعریف رسمی باشد به شرط تالیف. ۲. آنکه برای ماهیت معروض در اصطلاح یا لغت، اسم خاصی وجود نداشته باشد و به همین سبب، تعبیر از آن به مطابقه متعذر باشد؛ در این هنگام، عرضی را که عروضش بر آن معلوم است قرینه می گیرند تا به آن اشاره کنند؛ بدین سان در چنین حالتی، عدول از معروض به عارض از روی ضرورت و ناچاری است. این گونه تعریف از قبیل تعریفات لفظی است، چنان که ازکلمه «ذو وضع» در کمیات برای تعریف جنسِ خط، سطح و جسم استفاده شود. ۳. در جایی که حقیقت و ذات معروض، چیزی باشد که شان آن، صدور عرض خاص از آن باشد، و وجود آن عرض برای آن چیز بَیِّن باشد و آن را جز این، حقیقتی و ذاتی متصور نبود، چنان که گویند: «جاذبه، آن قوت است که از شان او است جذب غذا». عرض در این موضع تعریفی حدی فایده دهد بعد از معرفت وجود، چه این تعریف، دال بود بر حقیقت متصور از آن جهت که متصور است».
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.
۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۴۳۷.
...
wikifeqh: تعریف_به_اعراض_ذاتی