[ویکی فقه] تعجب از تکذیب توحید (قرآن). پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از مواضع انکارآمیز مشرکان نسبت به یگانگی خداوند؛ به رغم مشاهده عظمت آفرینش و قدرت خداوند در جهان متعجب بودند.
«فاستفتهم اهم اشد خلقـا ام من خلقنا انا خلقنـهم من طین لازب• بل عجبت و یسخرون. پس (از کافران ) بپرس آیا ایشان (از نظر) آفرینش سخت ترند یا کسانی که (در آسمان ها) خلق کردیم ما آنان را از گلی چسبنده پدید آوردیم• بلکه عجب می داری و (آنها) ریشخند می کنند.»آنچه باعث شگفتی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم شده بود، به قرینه آیات قبل، انکار توحید ربوبی و معاد از سوی مشرکان، به رغم مشاهده آیات الهی در طبیعت و عظمت آفرینش بود.
انکار و استهزاء
این آیات هم چنان مساله رستاخیز و مخالفت منکران لجوج را تعقیب می کند و به دنبال بحث گذشته از قدرت خداوند و خالق آسمان و زمین بر همه چیز می فرماید" از آنها بپرس آیا آفرینش و معاد آنها سخت تر است یا آفرینش فرشتگان و آسمانها و زمین"؟! (فاستفتهم ا هم اشد خلقا ام من خلقنا).آری" ما آنها را از موضوع ساده ای از گل چسبنده آفریده ایم"! (انا خلقناهم من طین لازب).گویا مشرکان که منکر معاد بودند بعد از شنیدن آیات گذشته در مورد آفرینش آسمان و زمین و فرشتگان اظهار داشتند، آفرینش ما از آن مهم تر است.قرآن در پاسخ آنها می گوید: آفرینش انسان ها در مقابل آفرینش زمین و آسمان پهناور و فرشتگانی که در این عوالم هستند چیز مهمی نیست؛ چراکه مبدء آفرینش انسان یک مشت خاک چسبنده بیش نبوده است. این تعبیر اشاره به این است که اگر به راستی آنها آفرینش خود را مهم تر و محکم تر از آفرینش آسمان و فرشتگان می دانند مطلب جدید و بی سابقه ای می گویند. سپس می افزاید: " تو از انکار آنها نسبت به معاد تعجب می کنی ولی آنها معاد را مسخره می کنند" (بل عجبت و یسخرون).تو آن قدر با قلب پاکت مساله را واضح می بینی که از انکار آن در شگفتی فرو می روی، و اما این ناپاک دلان آن قدر آن را محال می شمرند که به استهزا برمی خیزند.
متذکر نشدن کفار
در این آیات استهزایی که کفار به آیات خدا می کردند و پاره ای از سخنان ایشان که بر اساس کفر و انکار معاد می گفته اند، و ردی که از سخنان ایشان شده حکایت شده است و در رد آنان به تقریر مساله بعث پرداخته و بیان کرده که کفار در آن روز چه شدتی و چه عذاب های گوناگونی دارند و خداوند چگونه بندگان مخلص خود را با نعمت ها و کرامتهای خود گرامی می دارد.و نیز چگونگی بحث و جدال دوزخیان با یکدیگر را نقل می کند که در روز قیامت چه سخنانی بین آنان رد و بدل می شود. و سخنانی را هم که بین اهل بهشت با خودشان و یا با بعضی از اهل آتش رد و بدل می شود ذکر کرده." بل عجبت و یسخرون و اذا ذکروا لا یذکرون" یعنی ای محمد ! بلکه تو از تکذیب ایشان تعجب می کنی که چگونه تکذیبت می کنند، با اینکه تو ایشان را به سوی کلمه حق می خوانی و تازه وقتی تعجب می کنی تو را در این تعجب مسخره می کنند و یا تو را در همین دعوت به سوی حق مسخره می کنند و چون به وسیله آیات داله بر توحید و دین حق، تذکر داده می شوند، باز متذکر نگشته و بیدار نمی شوند.
«فاستفتهم اهم اشد خلقـا ام من خلقنا انا خلقنـهم من طین لازب• بل عجبت و یسخرون. پس (از کافران ) بپرس آیا ایشان (از نظر) آفرینش سخت ترند یا کسانی که (در آسمان ها) خلق کردیم ما آنان را از گلی چسبنده پدید آوردیم• بلکه عجب می داری و (آنها) ریشخند می کنند.»آنچه باعث شگفتی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم شده بود، به قرینه آیات قبل، انکار توحید ربوبی و معاد از سوی مشرکان، به رغم مشاهده آیات الهی در طبیعت و عظمت آفرینش بود.
انکار و استهزاء
این آیات هم چنان مساله رستاخیز و مخالفت منکران لجوج را تعقیب می کند و به دنبال بحث گذشته از قدرت خداوند و خالق آسمان و زمین بر همه چیز می فرماید" از آنها بپرس آیا آفرینش و معاد آنها سخت تر است یا آفرینش فرشتگان و آسمانها و زمین"؟! (فاستفتهم ا هم اشد خلقا ام من خلقنا).آری" ما آنها را از موضوع ساده ای از گل چسبنده آفریده ایم"! (انا خلقناهم من طین لازب).گویا مشرکان که منکر معاد بودند بعد از شنیدن آیات گذشته در مورد آفرینش آسمان و زمین و فرشتگان اظهار داشتند، آفرینش ما از آن مهم تر است.قرآن در پاسخ آنها می گوید: آفرینش انسان ها در مقابل آفرینش زمین و آسمان پهناور و فرشتگانی که در این عوالم هستند چیز مهمی نیست؛ چراکه مبدء آفرینش انسان یک مشت خاک چسبنده بیش نبوده است. این تعبیر اشاره به این است که اگر به راستی آنها آفرینش خود را مهم تر و محکم تر از آفرینش آسمان و فرشتگان می دانند مطلب جدید و بی سابقه ای می گویند. سپس می افزاید: " تو از انکار آنها نسبت به معاد تعجب می کنی ولی آنها معاد را مسخره می کنند" (بل عجبت و یسخرون).تو آن قدر با قلب پاکت مساله را واضح می بینی که از انکار آن در شگفتی فرو می روی، و اما این ناپاک دلان آن قدر آن را محال می شمرند که به استهزا برمی خیزند.
متذکر نشدن کفار
در این آیات استهزایی که کفار به آیات خدا می کردند و پاره ای از سخنان ایشان که بر اساس کفر و انکار معاد می گفته اند، و ردی که از سخنان ایشان شده حکایت شده است و در رد آنان به تقریر مساله بعث پرداخته و بیان کرده که کفار در آن روز چه شدتی و چه عذاب های گوناگونی دارند و خداوند چگونه بندگان مخلص خود را با نعمت ها و کرامتهای خود گرامی می دارد.و نیز چگونگی بحث و جدال دوزخیان با یکدیگر را نقل می کند که در روز قیامت چه سخنانی بین آنان رد و بدل می شود. و سخنانی را هم که بین اهل بهشت با خودشان و یا با بعضی از اهل آتش رد و بدل می شود ذکر کرده." بل عجبت و یسخرون و اذا ذکروا لا یذکرون" یعنی ای محمد ! بلکه تو از تکذیب ایشان تعجب می کنی که چگونه تکذیبت می کنند، با اینکه تو ایشان را به سوی کلمه حق می خوانی و تازه وقتی تعجب می کنی تو را در این تعجب مسخره می کنند و یا تو را در همین دعوت به سوی حق مسخره می کنند و چون به وسیله آیات داله بر توحید و دین حق، تذکر داده می شوند، باز متذکر نگشته و بیدار نمی شوند.
wikifeqh: تعجب_از_تکذیب_توحید_(قرآن)