تعاقب

[ویکی فقه] به انجام دادن چند کار، یکی پس از دیگری تعاقب گفته می شود.از آن به مناسبت در بابهای نکاح، غصب، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
اگر همسر بالغ مردی، دو همسر کوچک دیگر او را به تعاقب شیر دهد در صورتی که صاحب شیر، غیر زوج و شیر دادن قبل از آمیزش زوج با شیر دهنده باشد، زوجه بالغ بر زوج حرام ابدی می‏شود و عقد زوجه صغیری که ابتدا شیر خورده است باطل می‏گردد؛ لیکن عقد زوجه خردسال دوم به قوّت خود باقی است.
امّا اگر صاحب شیر زوج باشد، هر سه همسر بر مرد، حرام ابدی می‏شوند.
تعاقب در باب غصب
اگر چند نفر به تعاقب در مالی غصبی تصرّف کنند همه ضامن‏اند و مالک می‏تواند برای دریافت غرامت به هریک از آنان رجوع کند.
تعاقب در باب قصاص
جنایتکاری که دستهای چند نفر را به تعاقب قطع کرده است، دو دست و دو پای وی به ترتیب، دست راست در برابر قطع نخستین دست و همین‏طور تا پای راست در برابر قطع چهارمین دست، قصاص می‏شود و به افراد باقی مانده از مال جانی دیه پرداخت می‏گردد.
کسی که چند نفر را به تعاقب کشته و اولیای مقتولان هرکدام جداگانه خواهان قصاص شده‏اند، در اینکه حق قصاص اختصاص به اولیای نخستین مقتول پیدا می‏کند یا اولیای هرکدام حقّ قصاص دارند و یا به قرعه رجوع می‏شود، اختلاف است.
برده‏ای که یکجا چند فرد آزاد را کشته است در اختیار همه اولیای دم قرار می‏گیرد؛ امّا اگر آنان را به تعاقب بکشد، بنابر قول برخی، در اختیار اولیای آخرین کشته قرار می‏گیرد. آنان بین کشتن و به بردگی گرفتن او مخیرند؛ لیکن بنابر قول مشهور حکم قتل تعاقبی نیز همان حکم قتل دفعی است، مگر آنکه اولیای مقتول نخست، او را به بردگی گرفته باشند که در این صورت پس از کشتن نفر دوم به اولیای وی تحویل داده خواهد شد.