[ویکی فقه] مبحث تشکیک پیش از آنکه در فلسفه مطرح شود در منطق در مورد صدق مفاهیم مطرح بوده است. در واقع منطقیین برای شروع در مباحث مربوط به اقسام مفاهیم، ابتدا از مبحث الفاظ شروع کرده و آنها را به جزئی و کلی و کلی را نیز به متواطی و مشکک تقسیم کردند.
در منطق، تقسیم مفاهیم (بحث الفاظ) به جزئی و کلی و کلی به متواطی و مشکک، در حقیقت ناظر به معنی الفاظ و مفاهیمی که از این معانی در ذهن شکل می گیرد بوده و از آنجا که هر معنا و مفهومی، به وسیله لفظی خاص ادا می شود، این تقسیم را به الفاظ نیز نسبت دادند. بنابراین می توان گفت در منطق ابتدا مفاهیم به جزئی و کلی و سپس مفهوم کلی به متواطی و مشکک تقسیم شد. متواطی به مفاهیمی گفته شد که صدق آنها بر مصادیقشان به نحو یکسان است؛ مانند: مفهوم کلی آب که به صورت یکسان بر مولکول های متعددش صدق می کند؛ و دوم مفاهیمی که صدق آنها بر مصادیقشان متفاوت است؛ مثل: صدق مفهوم سیاهی بر مصادیق شدید و ضعیف آن. گروه دوم را مفاهیم مشکک نام نهادند.
معنای لغوی مشکک
مشکک در لغت به معنی به شک اندازنده است.
علت نامیدن مفاهیم کلی به مشکک
اینکه برخی مفاهیم کلی را در منطق مشکک نامیده اند، به این دلیل است که انسان را به شک می اندازد که آیا این مفهوم از نوع مشترک لفظی است یا مشترک معنوی؛ چراکه از یک جهت افراد در آن مشترک اند و از جهت دیگر افراد در آن مختلف اند. همین موجب می شود انسان شک کند این مفاهیم از کدام نوع اند.
اقسام الفاظ
...
در منطق، تقسیم مفاهیم (بحث الفاظ) به جزئی و کلی و کلی به متواطی و مشکک، در حقیقت ناظر به معنی الفاظ و مفاهیمی که از این معانی در ذهن شکل می گیرد بوده و از آنجا که هر معنا و مفهومی، به وسیله لفظی خاص ادا می شود، این تقسیم را به الفاظ نیز نسبت دادند. بنابراین می توان گفت در منطق ابتدا مفاهیم به جزئی و کلی و سپس مفهوم کلی به متواطی و مشکک تقسیم شد. متواطی به مفاهیمی گفته شد که صدق آنها بر مصادیقشان به نحو یکسان است؛ مانند: مفهوم کلی آب که به صورت یکسان بر مولکول های متعددش صدق می کند؛ و دوم مفاهیمی که صدق آنها بر مصادیقشان متفاوت است؛ مثل: صدق مفهوم سیاهی بر مصادیق شدید و ضعیف آن. گروه دوم را مفاهیم مشکک نام نهادند.
معنای لغوی مشکک
مشکک در لغت به معنی به شک اندازنده است.
علت نامیدن مفاهیم کلی به مشکک
اینکه برخی مفاهیم کلی را در منطق مشکک نامیده اند، به این دلیل است که انسان را به شک می اندازد که آیا این مفهوم از نوع مشترک لفظی است یا مشترک معنوی؛ چراکه از یک جهت افراد در آن مشترک اند و از جهت دیگر افراد در آن مختلف اند. همین موجب می شود انسان شک کند این مفاهیم از کدام نوع اند.
اقسام الفاظ
...
wikifeqh: تشکیک_منطقی