تریلوبیت


معنی انگلیسی:
trilobite

دانشنامه عمومی

تریلوبیت ها یا سه لَپی ها ( به انگلیسی: Trilobites ) رده ای منقرض شده از جانوران بندپاتبار هستند که در دوران دیرینه زیستی می زیستند. [ ۱]
در زیست شناسی زیرشاخه ای که تریلوبیت ها به آن تعلق دارند «سه لَپ ریخت وندان» ( Trilobitomorpha ) نام دارد. اعضای بدن سه لپ ریخت وندان دارای سه لَپ طولی و سروسینه و شکم و یک جفت شاخک ( antenna ) و ضمایم دوشاخه ای ( biramus ) است. [ ۲]
تریلوبیت ها گروهی از بندپایان قدیمی، بسیار ساده و ساکن دریا بودند که از روی بدن بندبند و پوشش سخت خارجی، مشخص می شوند. تفاوت آن ها با دیگر بندپایان، در زوائد حرکتی و دگردیسی اولیهٔ آن هاست. تریلوبیت ها ازجملهٔ اولین بی مهرگانی هستند که به واسطهٔ گسترش وسیع در محدودهٔ کوتاه زمان زمین شناسی، نقش ویژه ای را در سنگواره شناسی و دیرینه شناسی ایفا می کنند.
تریلوبیت ها دریازی بودند و برای اولین بار در کامبرین پیشین ظاهر و در پرمین پسین منقرض شدند. تاکنون حدود ۵ هزار سرده و بیش از ۱۹ هزار گونه از آن ها شناسایی شده اند.
به نظر می رسد در این مدت زمان، بیش ترین اهمیت تریلوبیت ها در کامبرین و اردوویسین بود؛ یعنی زمانی که تنوع و تعداد آن ها در محیط های دریایی بسیار زیاد بود به طوری که فقط در کامبرین، ۶۰۰ سرده از آن ها شناخته شده است.
در طول سیلورین و دونین، تعداد آن ها رو به کاهش نهاد. تنها به عنوان یک عضو کوچک از جانوران دریا مطرح بودند و فقط ۶۰ سرده از آن ها وجود داشت. در ادامه، در کربونیفر از تریلوبیت ها فقط یک راسته باقی ماند و سرانجام در پرمین پسین، این جانوران از صحنهٔ روزگار محو شدند.
طول تریلوبیت ها از ۰٫۱ تا ۷ سانتی متر متغیر است. از آن جا که سطح پشتی آن ها از طول به سه قسمت تقسیم شده است ( یک لبه مرکزی و دولب کناری ) ، تریلوبیت نام گرفته اند. علاوه براین تقسیمات طولی، پوشش اسکلت پشتی در عرض نیز به سه قسمت تقسیم شده است که عبارتند از: سفالون۱۰، توزاکس۱۱ و پیجیدیم۱۲.
هر یک از این قسمت ها از قطعات اسکلتی تشکیل شده اند. قطعات فوق در بخش سر و دم به یکدیگر متصل و غیرقابل حرکت بودند و فقط در بخش سینه ( که شامل ۲ تا ۴ قطعه هستند ) ، به یکدیگر مفصل شده بودند و نسبت به یکدیگر حرکت داشتند، به همین دلیل می توانستند در سطح شکمی خود را جمع کنند.
اسکلت تریلوبیت ها از نوع خارجی و ترکیب آن از کیتین، فسفات کلسیم و برخی مواد معدنی دیگر نظیر کربنات کلسیم است. محدودهٔ خارجی اسکلت که پشت لاک ( کاراپاس ) نامیده می شود، معمولاً بیضی تا تخم مرغی شکل است.
عکس تریلوبیت
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

تریلوبیت (trilobite)
هر یک از بی مهرگان بندپای دریایی و منقرض، از ردۀ تریلوبیت ها، متعلق به عصر پالئوزوئیک. بدنی مسطح و بیضوی به طول ۱ تا ۶۵ سانتی متر داشتند. بدن دارای پوشش سختی بود که با دو شیار عمیق به سه لُب تقسیم می شد. برخی از آن ها حفار بودند و برخی دیگر شناگر یا شناور بودند. توزیع جهانی آن ها، که در گونه های متنوع و به تعداد فراوانی باقی مانده، برای تعیین زمان های زمین شناسی مفید است. تریلوبیت ها بیش از ۱,۵۰۰ جنس داشتند و حدود ۳۰۰میلیون سال پیش زندگی می کردند. ۲۵۰میلیون سال قبل، احتمالاً به علت تکامل شکارچیان جدید، منقرض شدند. بنابه تحقیقات دیرینه شناسان ایالات متحده دربارۀ این فسیل ها (۱۹۹۷)، هر یک از قطعات بدنی تریلوبیت ها جداگانه پوست اندازی می کرده است، بنابراین پوست اندازی چندین روز طول می کشیده و سبب افزایش آسیب پذیری می شده است. بزرگ ترین تریلوبیت های یافت شده ۷۰ سانتی متر طول دارند و ۴۴۵میلیون سال قبل، در مکانی که امروز خلیج هودسن کانادا است، زندگی می کردند. در سال ۲۰۰۰، این گونه را دیرینه شناسان کانادایی کشف کردند.

پیشنهاد کاربران

بپرس