[ویکی فقه] تدبیر منزل (ابهام زدایی). تدبیر منزل ممکن است در معانی ذیل و یا در ابواب ذیل به کار رفته باشد: • تدبیر منزل (اخلاق)، چاره اندیشی و اندیشیدن برای انجام درستِ کارها یا پیدا کردن راه حل مشکل یا مسئله • تدبیر منزل (فلسفه)، از اقسام حکمت عملی در فلسفه مشاء.
...
...
wikifeqh: تدبیر_منزل_(ابهام_زدایی)
[ویکی فقه] تدبیر منزل (اخلاق). تدبیر در اصل به معنای چیزی را دنبال چیزی آوردن است و تدبیر امر یعنی اشیای متعدد و مختلف را طوری تنظیم کنی و ترتیبدهی که هر کدام در جای خاص خود قرار بگیرد؛ به طوری که به محض تنظیم، آن غرضی که از هر کدام آنها داری و فایدهای که هر کدام دارد حاصل گردد. بر این پایه، تدبیر منزل یعنی منظم کردن امور خانه و تصرفاتی که به آن مربوط است؛ به طوری که وضع آن رو به صلاح گذارد و اهل منزل از فواید مطلوب آن برخوردار شوند.
با توجه به اینکه اندیشیدن و چارهاندیشی کردن، لازمه تدبیر است، اهل لغت، چاره اندیشی و اندیشیدن برای انجام درستِ کارها یا پیدا کردن راه حل مشکل یا مسئلهای را تدبیر نامیدهاند.
بر این اساس، میتوان گفت تدبیر منزل که شاخهای از فلسفه و حکمت عملی است، چاره اندیشی، برنامه ریزی و مدیریت کردن در تنظیم امور خانه و زندگی خانوادگی است.
ضرورت و اهمیت تدبیر
ضرورت و اهمیت تدبیر در امور زندگی، سبب شده است که معصومان(علیهم السلام) با سخن و سیره خود، بر آن تأکید ورزند. امام علی(علیه السلام) تدبیر و برنامهریزی کردن را صلاح زندگی دانسته: صَلاحُ الْعَیْشِ التَّدْبیرُ.
و دنیای بدون تدبیر را بیخیر معرفی کرده است: لا خَیْرَ فی دُنْیا لا تَدْبیرَ فیها.
مردی به امام صادق(علیه السلام) عرض کرد به ما گفتهاند اقتصاد و تدبیر در معیشت، نیمی از کسب است.
آن حضرت فرمود: لا، بَلْ هُوَ الْکَسْبُ کُلُّهُ، وَ مِنَ الدّینِ التَّدْبیرُ فِی الْمَعیشَةِ؛ نه، بلکه این کار، همه کسب است و تدبیر در معیشت، جزئی از دین (و دینداری) است.
نقش زن در تدبیر منزل
اسلام، سرپرستی خانواده را بر عهده مرد گذاشته و او را به تأمین هزینه زندگی همسر و فرزندان و حمایت از آنان موظف ساخته است؛ اما نقش زن در مدیریت کانون خانواده و تدبیر امور داخلی آن را نادیده نگرفته است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) میفرماید:
الرَّجُلُ فِی اهْلِهِ راعٍ وَ هُوَ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ وَ الْمَرْأَةُ فی بَیْتِ زَوْجِها راعِیَةٌ وَ هِیَ مَسْئُولَةٌ عَنْ رَعِیَّتِها.
مرد سرپرست و نگهبان خانواده و در برابر آنان مسئول است و زن نیز، در خانه شوهرش نگهبان است و از رعیّت (خانه، اموال و داراییهای شوهر و فرزندان)او مورد بازخواست قرار میگیرد.
در بعضی روایات چنین آمده است: الْمَرْأَةُ راعِیَةٌ عَلی مالِ زَوْجِها وَ مَسْئُولَةٌ عَنْهُ.
و یا این روایت: وَ الْمَرْأَةُ راعِیَةٌ عَلی اهْلِ بَیْتِ بَعْلِها وَ وُلْدِهِ وِ هِیَ مَسْئُولَةٌ عَنْهُمْ.
درایت و زیرکی زن، دقت و ظرافت او در برنامه ریزی و مدیریت درست او، اعتدال مطلوب اسلامی را در خانه و زندگی حاکم میسازد، اقتصاد خانواده را سامان میدهد و خانواده را به صلاح و سعادت رهنمون میسازد.
نقش زن در تقدیر معیشت
...
با توجه به اینکه اندیشیدن و چارهاندیشی کردن، لازمه تدبیر است، اهل لغت، چاره اندیشی و اندیشیدن برای انجام درستِ کارها یا پیدا کردن راه حل مشکل یا مسئلهای را تدبیر نامیدهاند.
بر این اساس، میتوان گفت تدبیر منزل که شاخهای از فلسفه و حکمت عملی است، چاره اندیشی، برنامه ریزی و مدیریت کردن در تنظیم امور خانه و زندگی خانوادگی است.
ضرورت و اهمیت تدبیر
ضرورت و اهمیت تدبیر در امور زندگی، سبب شده است که معصومان(علیهم السلام) با سخن و سیره خود، بر آن تأکید ورزند. امام علی(علیه السلام) تدبیر و برنامهریزی کردن را صلاح زندگی دانسته: صَلاحُ الْعَیْشِ التَّدْبیرُ.
و دنیای بدون تدبیر را بیخیر معرفی کرده است: لا خَیْرَ فی دُنْیا لا تَدْبیرَ فیها.
مردی به امام صادق(علیه السلام) عرض کرد به ما گفتهاند اقتصاد و تدبیر در معیشت، نیمی از کسب است.
آن حضرت فرمود: لا، بَلْ هُوَ الْکَسْبُ کُلُّهُ، وَ مِنَ الدّینِ التَّدْبیرُ فِی الْمَعیشَةِ؛ نه، بلکه این کار، همه کسب است و تدبیر در معیشت، جزئی از دین (و دینداری) است.
نقش زن در تدبیر منزل
اسلام، سرپرستی خانواده را بر عهده مرد گذاشته و او را به تأمین هزینه زندگی همسر و فرزندان و حمایت از آنان موظف ساخته است؛ اما نقش زن در مدیریت کانون خانواده و تدبیر امور داخلی آن را نادیده نگرفته است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) میفرماید:
الرَّجُلُ فِی اهْلِهِ راعٍ وَ هُوَ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ وَ الْمَرْأَةُ فی بَیْتِ زَوْجِها راعِیَةٌ وَ هِیَ مَسْئُولَةٌ عَنْ رَعِیَّتِها.
مرد سرپرست و نگهبان خانواده و در برابر آنان مسئول است و زن نیز، در خانه شوهرش نگهبان است و از رعیّت (خانه، اموال و داراییهای شوهر و فرزندان)او مورد بازخواست قرار میگیرد.
در بعضی روایات چنین آمده است: الْمَرْأَةُ راعِیَةٌ عَلی مالِ زَوْجِها وَ مَسْئُولَةٌ عَنْهُ.
و یا این روایت: وَ الْمَرْأَةُ راعِیَةٌ عَلی اهْلِ بَیْتِ بَعْلِها وَ وُلْدِهِ وِ هِیَ مَسْئُولَةٌ عَنْهُمْ.
درایت و زیرکی زن، دقت و ظرافت او در برنامه ریزی و مدیریت درست او، اعتدال مطلوب اسلامی را در خانه و زندگی حاکم میسازد، اقتصاد خانواده را سامان میدهد و خانواده را به صلاح و سعادت رهنمون میسازد.
نقش زن در تقدیر معیشت
...
wikifeqh: تدبیر_منزل_(اخلاق)
[ویکی فقه] تدبیر منزل (فلسفه). تدبیر منزل، از اقسام حکمت عملی در فلسفه مشاء. موضوع آن نحوه اداره منزل و مشارکت مرد با زن، فرزند، بندگان و خدمتکاران برای تنظیم امور منزل است.
تدبیر از ریشه دَبَرَ در لغت به معنای نظر کردن در عاقبت و انجام امور است و توسعاً به معنای تنظیم و اداره کردن و مدیریت به کار می رود که در اصطلاح «تدبیر منزل» نیز، همین معنی موردنظر است.
پیشینه بحث تدبیر منزل
سابقه بحث تدبیر منزل به یونان بازمی گردد. این تعبیر و تعابیر مترادف آن نظیر «سیاست منزل» و «حکمت منزلی» معادلی برای اُیکونومیا (از اُیکوس به معنای خانه و نوموس به معنای قانون) در زبان یونانی است. این اصطلاح موضوع مباحث بسیاری به زبان یونانی خصوصاً در دوره یونانی مآبی بوده و سپس از طریق ترجمه آثار یونانی به صورت های دیگری مطرح شده است. نظیر مباحث تدبیر منزل در احادیث منقول از پیامبر اکرم و ائمه شیعه علیهم السلام و نیز وصایای دینی که در مباحث فقهی به طور منظم از آن ها بحث شده یافت می شود. با این همه، «تدبیر منزل» برخاسته از تفکر یونانی است و با اینگونه مباحث دینی تفاوت اساسی دارد.
توجه ارسطو به این بحث
اهمیت یافتن بحث تدبیر منزل در یونان حاصل توجه ارسطو بدان است. ارسطو در فلسفه سیاست با تأکید بر این نکته که «هر شهری از خانواده ها فراهم می آید»، جایگاه خاصی برای خانواده قایل شده است. او بخش اول کتاب سیاست را به بحث تدبیر منزل اختصاص داده و آن را مشتمل بر بحث در باره نسبت شوی و زن یا رابطه همسری، نسبت خواجه و بنده، نسبت پدر و فرزند، و فن به دست آوردن مال دانسته، اما خود در این اثر فقط به نسبت میان خواجه و بنده و فن به دست آوردن مال پرداخته است. ارسطو در اخلاق نیکوماخوس نیز تدبیر منزل را یکی از اقسام حکمت عملی دانسته است.
تدبیر منزل از اقسام سه گانه حکمت
...
تدبیر از ریشه دَبَرَ در لغت به معنای نظر کردن در عاقبت و انجام امور است و توسعاً به معنای تنظیم و اداره کردن و مدیریت به کار می رود که در اصطلاح «تدبیر منزل» نیز، همین معنی موردنظر است.
پیشینه بحث تدبیر منزل
سابقه بحث تدبیر منزل به یونان بازمی گردد. این تعبیر و تعابیر مترادف آن نظیر «سیاست منزل» و «حکمت منزلی» معادلی برای اُیکونومیا (از اُیکوس به معنای خانه و نوموس به معنای قانون) در زبان یونانی است. این اصطلاح موضوع مباحث بسیاری به زبان یونانی خصوصاً در دوره یونانی مآبی بوده و سپس از طریق ترجمه آثار یونانی به صورت های دیگری مطرح شده است. نظیر مباحث تدبیر منزل در احادیث منقول از پیامبر اکرم و ائمه شیعه علیهم السلام و نیز وصایای دینی که در مباحث فقهی به طور منظم از آن ها بحث شده یافت می شود. با این همه، «تدبیر منزل» برخاسته از تفکر یونانی است و با اینگونه مباحث دینی تفاوت اساسی دارد.
توجه ارسطو به این بحث
اهمیت یافتن بحث تدبیر منزل در یونان حاصل توجه ارسطو بدان است. ارسطو در فلسفه سیاست با تأکید بر این نکته که «هر شهری از خانواده ها فراهم می آید»، جایگاه خاصی برای خانواده قایل شده است. او بخش اول کتاب سیاست را به بحث تدبیر منزل اختصاص داده و آن را مشتمل بر بحث در باره نسبت شوی و زن یا رابطه همسری، نسبت خواجه و بنده، نسبت پدر و فرزند، و فن به دست آوردن مال دانسته، اما خود در این اثر فقط به نسبت میان خواجه و بنده و فن به دست آوردن مال پرداخته است. ارسطو در اخلاق نیکوماخوس نیز تدبیر منزل را یکی از اقسام حکمت عملی دانسته است.
تدبیر منزل از اقسام سه گانه حکمت
...
wikifeqh: تدبیر_منزل_در_فلسفه