تاریخ عروض

[ویکی فقه] در فرهنگ لغت این معانی برای عروض آورده شده است: ۱. شتر ماده ریاضت نایافته؛ ۲. عروض خیمه که چوبی باشد که خیمه بدان قائم ماند؛ ۳. به شهر مکه گفته میشود؛ ۴. به معنی معروض و عرضه شده به شعر.
درباره معنای عروض نظرات گوناگونی ارائه شده است؛ در فرهنگ لغت این معانی آورده شده است:۱. شتر ماده ریاضت نایافته؛۲. عروض خیمه که چوبی باشد که خیمه بدان قائم ماند؛۳. به شهر مکه گفته میشود؛۴. به معنی معروض و عرضه شده به شعر.
علم عروض
عروض یکی از اقسام علوم ادبی است که موضوع آن بحث در وزن و آهنگ شعر است و در مورد چگونگی ایجاد وزن، انواع وزن، صحت و سقم آن و برخی از شگردهایی که مخصوص کلام منظوم است بحث می کند. از میان علوم لغت عربی علم عروض دارای وضع خاصی است چنان که رشته های دیگر علوم به تدریج به وجود آمده و با کوشش دانشمندان متعددی در طی مدتی استحکام یافته و تکمیل شده است، اما علم عروض بی آن که هیچ سابقه ای در زبان و ادبیات عرب داشته باشد یک باره از جانب یک تن ابداع شده و چنان نزد اهل فن مقبول عام یافته که کسی در اساس آن تصرفی روا نداشته و تا امروز این اساس همچنان مقبول و متقن مانده است.
واضع علم عروض
واضع این علم دانشمندی از مردم بصره است که نام و نسب او (ابوعبدالرحمن الخلیل بن احمد بن عمربن تمیم الفراهیدی الحمیدی) است. این دانشمند در حدود سال ۱۰۰هجری در بصره به دنیا آمد و تاریخ وفاتش را که هم در آن شهر اتفاق افتاد سال (۱۷۰الی ۱۷۵هجری) می دانند. در کل، عروض عربی اصل و منشأ روشنی ندارد؛ اما همه مورخان و علمای لغت که درباره خلیل بن احمد و کیفیت وضع علم عروض گفت وگو کرده اند، متفق اند در این که پیش از او هیچ کس در زبان عرب قواعدی برای اوزان شعر نمی دانسته و کمترین سابقه ای در این باب وجود نداشته است. به این سبب وضع عروض را نوعی از الهام شمرده اند. گفته اند که خلیل بن احمد مردی متعبد و زاهد بود و به خانه کعبه رفت و دعا کرد که خداوند علمی به او ببخشد که پیش از آن به هیچ بشر نداده باشد؛ چون از حج باز آمد، دعایش مستجاب شد و خداوند علم عروض را به او الهام کرد.
← شبهه ابوریحان به خلیل
...