[ویکی نور] تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی (براون). تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی، اثر ادوارد براون، بررسی ادبیات ایران از عصر فردوسی تا زمان سعدی می باشد. این اثر، نیمه دوم از مجلد دوم تاریخ ادبی ایران است که به زبان انگلیسی و برای اولین بار در سال های 1902 - 1924م منتشر گردید.
چهار فصل اول مجلد دوم کتاب به نام «تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی»، به وسیله آقای فتح الله مجتبایی ترجمه و اولین بار در سال 1341ش، منتشر شده است که این کتاب، دنباله آن و شامل پنج فصل بعدی مجلد دوم بوده و توسط غلامحسین صدری افشار، ترجمه شده است .
نویسنده در جلد اول «تاریخ ادبیات ایران»، هدفش از تدوین و تألیف چنین کتابی را این گونه بیان می دارد: «سالیان دراز مرا آرزو این بود که حدیث کامیابی های معنوی و ادبی ایرانیان را بنویسم. یکی از مورخین در تاریخ انگلستان کتابی دارد که درخور اعلی درجه ستایش است، نام آن داستان نویس، «گرین» و عنوان کتاب نفیسش، «تاریخ مختصر انگلیس» است. نگارنده نیز دل در این راه بسته بود که سرگذشت ایران را اندکی به همان اسلوب بپردازد... کتاب های فراوانی در باره ایران نوشته اند، لکن تا امروز کمتر کسی را آن همت بوده است که داستان بسیار دل انگیز این کشور پهناور را به نحو جامع و درعین حال، بالنسبه موجز و مختصر به رشته تحریر درآورد» .
کتاب با مقدمه مترجم آغاز شده است. این کتاب، ترجمه تاریخ ادبی ایران می باشد که در سه جلد، به زبان فارسی ترجمه شده است. جلد اول این کتاب، توسط فتح الله مجتبایی به فارسی ترجمه شده است. متن اصلی کتاب، شامل چهار فصل می باشد .
روش تدوین کتاب، بسیار علمی و متدیک است و نویسنده همه تحولات علمی، تاریخی، سیاسی و مذهبی را که در تحولات ادبی مؤثر است، بررسی کرده و مورد تحقیق و موشکافی، قرار داده است و در باره اهمیت کار او در مقدمه مجلدات دیگر و نیز در مقالات مربوط به وی، به تفصیل بحث شده است .
چهار فصل اول مجلد دوم کتاب به نام «تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی»، به وسیله آقای فتح الله مجتبایی ترجمه و اولین بار در سال 1341ش، منتشر شده است که این کتاب، دنباله آن و شامل پنج فصل بعدی مجلد دوم بوده و توسط غلامحسین صدری افشار، ترجمه شده است .
نویسنده در جلد اول «تاریخ ادبیات ایران»، هدفش از تدوین و تألیف چنین کتابی را این گونه بیان می دارد: «سالیان دراز مرا آرزو این بود که حدیث کامیابی های معنوی و ادبی ایرانیان را بنویسم. یکی از مورخین در تاریخ انگلستان کتابی دارد که درخور اعلی درجه ستایش است، نام آن داستان نویس، «گرین» و عنوان کتاب نفیسش، «تاریخ مختصر انگلیس» است. نگارنده نیز دل در این راه بسته بود که سرگذشت ایران را اندکی به همان اسلوب بپردازد... کتاب های فراوانی در باره ایران نوشته اند، لکن تا امروز کمتر کسی را آن همت بوده است که داستان بسیار دل انگیز این کشور پهناور را به نحو جامع و درعین حال، بالنسبه موجز و مختصر به رشته تحریر درآورد» .
کتاب با مقدمه مترجم آغاز شده است. این کتاب، ترجمه تاریخ ادبی ایران می باشد که در سه جلد، به زبان فارسی ترجمه شده است. جلد اول این کتاب، توسط فتح الله مجتبایی به فارسی ترجمه شده است. متن اصلی کتاب، شامل چهار فصل می باشد .
روش تدوین کتاب، بسیار علمی و متدیک است و نویسنده همه تحولات علمی، تاریخی، سیاسی و مذهبی را که در تحولات ادبی مؤثر است، بررسی کرده و مورد تحقیق و موشکافی، قرار داده است و در باره اهمیت کار او در مقدمه مجلدات دیگر و نیز در مقالات مربوط به وی، به تفصیل بحث شده است .
[ویکی فقه] تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی (کتاب). این کتاب درباره ادبیات فارسی و شرح احوال و آثار شاعران و نویسندگان ایرانی است که از ۱۲۸۱ تا ۱۳۰۳ خورشیدی (۱۹۰۲- ۱۹۲۴ م) در انگلستان منتشر شد. نویسنده بر پایه گفته خودش، تاریخ مردم ایران و چگونگی حیات فرهنگی آنان را بدان سان که در ادبیاتشان رخ می نماید، در این اثر عرضه می کند و از این رو، به آثار فارسی شاعران و نویسندگان غیر ایرانی که بیرون از این کشور نوشته شده اند، کم تر می پردازد و به جای آن ها، احوال و افکار و آثار ایرانیانی را شرح می دهد که به عربی نوشته اند و در این باره با توجه به دامنه کار خود، آن ها را به شکل درازدامن تری بازمی گوید و به همین سبب، کتاب خود را به جای «تاریخ ادبیات فارسی»، تاریخ ادبی ایران می نامد.
این اثر چهار جلد و کمابیش شش فصل کلان دارد که برای نخستین بار، تاریخ ادبیات فارسی را از آغاز ظهور آن تا اوایل سده چهاردهم به شیوه ای تحلیلی و انتقادی بررسیده و سیر و تحول تاریخی آن را به صورت روندی گسترده و به هم پیوسته و بر پایه طرحی یک پارچه و جامع عرضه کرده است. ادوارد براون با اته آشنا بود و از کتاب وی بسیار بهره برد. وی از ۱۹۰۲ تا ۱۹۲۶، کتاب تاریخ ادبی ایران را در چهار جلد منتشر کرد و در نوشتن آن، از کتابی به نام تاریخ مختصر مردم انگلیس ، نوشته گرین، الگو گرفت. وی بیش تر به تاریخ عمومی مردم ایران علاقه مند بود و خود را در ادبیات محدود نساخت.
گزارش محتوا
پیش از تالیف و انتشار این اثر چهارجلدی، کتاب های دیگری به زبان های اروپایی درباره تاریخ ادبیات فارسی نوشته شده بود؛ اما هیچ یک از آن ها از دید گستره پژوهشی و گوناگونی موضوع ها و فراگیری آن ها، با این اثر برابری نمی کنند. نویسنده برای گردآوری مطالب و مواد کار خود، از بیش تر آثار چاپ شده و پژوهش های دانش مندان غربی و ایرانی که تا آن زمان بدان ها دسترس داشته، به نیکی بهره گرفته و با توجه به بسیاری از نسخه های خطی و منابع و مدارک شناخته شده در کتابخانه های انگلستان و دیگر کشورهای اروپایی و به کمک بسیاری از صاحب نظران و محققان تاریخ و ادب و فرهنگ ایرانی به نوشتن این کتاب گران سنگ دست گشاده است. جلد نخست این کتاب در ۱۹۰۲ به نام «تاریخ ادبی ایران، از کهن ترین دوران تا فردوسی» در لندن و جلد دوم آن در ۱۹۰۶ با عنوان «تاریخ ادبی ایران از فردوسی تا سعدی»، جلد سوم آن با نام «تاریخ ادبی ایران در عهد مغول » در ۱۹۲۰ و جلد چهارمش در ۱۳۰۳ خورشیدی (۱۹۲۴ م) با عنوان «تاریخ ادبی ایران در ادوار جدید» منتشر شد. جلدهای چهارگانه این اثر در چند دهه گذشته به فارسی ترجمه و چاپ شده اند. جلد نخست را آقای علی پاشا صالح (چاپ اول ۱۳۳۳ ش)، نیمه نخست جلد دوم را آقای فتح الله مجتبائی (چاپ اول ۱۳۴۱ ش)، نیمه دوم آن را آقای غلامحسین صدری افشار (چاپ اول ۱۳۵۱ ش) ترجمه کرد و ترجمه دوباره این جلد به قلم علی پاشا صالح در ۱۳۵۸ منتشر شد. جلد سوم را آقای علی اصغر حکمت (چاپ اول ۱۳۲۷ ش) و جلد چهارم را آقای رشید یاسمی (چاپ اول ۱۳۱۶ ش) ترجمه کرد و ترجمه کامل کامل آن، به قلم بهرام مقدادی (چاپ تهران ۱۳۶۹ ش) منتشر شد. پس از براون، یان ریپکا و شش تن از هم کاران خاورشناس وی که بیش تر گرایش سوسیالیسمی داشتند، در ۱۹۵۶ تاریخ ادبیات ایران را منتشر کردند. برتلس نیز در ۱۹۶۰ در مسکو اثر خود را با عنوان تاریخ ادبیات فارسی به چاپ رساند. این گروه که در شمار نخستین مورخان ادبیات فارسی بودند، به منابع اصیل و دست اول دسترس داشتند. برخی از آنان که نسخه شناس بودند و زبان فارسی را خوب می شناختند، به منابعی از دست نویس های خطی دسترس داشتند که محققان ایرانی را بدان ها دسترس نبود و از این رو، کارشان از دقت و صحت فراوانی برخوردار است. هر یک از چهار جلد تاریخ ادبی ایران، خطاها و لغزش ها و نارسایی های بسیاری دارند که مترجمان فارسی در حاشیه ها و توضیحات و پیوست های خود بر متن اصلی کتاب، آن ها را یادآوری کرده و کوشیده اند که بر پایه پژوهش های تازه و بررسی متن های پسین و پیش رفته تر، نادرستی ها و کاستی های آن را سامان دهند.
منبع
...
این اثر چهار جلد و کمابیش شش فصل کلان دارد که برای نخستین بار، تاریخ ادبیات فارسی را از آغاز ظهور آن تا اوایل سده چهاردهم به شیوه ای تحلیلی و انتقادی بررسیده و سیر و تحول تاریخی آن را به صورت روندی گسترده و به هم پیوسته و بر پایه طرحی یک پارچه و جامع عرضه کرده است. ادوارد براون با اته آشنا بود و از کتاب وی بسیار بهره برد. وی از ۱۹۰۲ تا ۱۹۲۶، کتاب تاریخ ادبی ایران را در چهار جلد منتشر کرد و در نوشتن آن، از کتابی به نام تاریخ مختصر مردم انگلیس ، نوشته گرین، الگو گرفت. وی بیش تر به تاریخ عمومی مردم ایران علاقه مند بود و خود را در ادبیات محدود نساخت.
گزارش محتوا
پیش از تالیف و انتشار این اثر چهارجلدی، کتاب های دیگری به زبان های اروپایی درباره تاریخ ادبیات فارسی نوشته شده بود؛ اما هیچ یک از آن ها از دید گستره پژوهشی و گوناگونی موضوع ها و فراگیری آن ها، با این اثر برابری نمی کنند. نویسنده برای گردآوری مطالب و مواد کار خود، از بیش تر آثار چاپ شده و پژوهش های دانش مندان غربی و ایرانی که تا آن زمان بدان ها دسترس داشته، به نیکی بهره گرفته و با توجه به بسیاری از نسخه های خطی و منابع و مدارک شناخته شده در کتابخانه های انگلستان و دیگر کشورهای اروپایی و به کمک بسیاری از صاحب نظران و محققان تاریخ و ادب و فرهنگ ایرانی به نوشتن این کتاب گران سنگ دست گشاده است. جلد نخست این کتاب در ۱۹۰۲ به نام «تاریخ ادبی ایران، از کهن ترین دوران تا فردوسی» در لندن و جلد دوم آن در ۱۹۰۶ با عنوان «تاریخ ادبی ایران از فردوسی تا سعدی»، جلد سوم آن با نام «تاریخ ادبی ایران در عهد مغول » در ۱۹۲۰ و جلد چهارمش در ۱۳۰۳ خورشیدی (۱۹۲۴ م) با عنوان «تاریخ ادبی ایران در ادوار جدید» منتشر شد. جلدهای چهارگانه این اثر در چند دهه گذشته به فارسی ترجمه و چاپ شده اند. جلد نخست را آقای علی پاشا صالح (چاپ اول ۱۳۳۳ ش)، نیمه نخست جلد دوم را آقای فتح الله مجتبائی (چاپ اول ۱۳۴۱ ش)، نیمه دوم آن را آقای غلامحسین صدری افشار (چاپ اول ۱۳۵۱ ش) ترجمه کرد و ترجمه دوباره این جلد به قلم علی پاشا صالح در ۱۳۵۸ منتشر شد. جلد سوم را آقای علی اصغر حکمت (چاپ اول ۱۳۲۷ ش) و جلد چهارم را آقای رشید یاسمی (چاپ اول ۱۳۱۶ ش) ترجمه کرد و ترجمه کامل کامل آن، به قلم بهرام مقدادی (چاپ تهران ۱۳۶۹ ش) منتشر شد. پس از براون، یان ریپکا و شش تن از هم کاران خاورشناس وی که بیش تر گرایش سوسیالیسمی داشتند، در ۱۹۵۶ تاریخ ادبیات ایران را منتشر کردند. برتلس نیز در ۱۹۶۰ در مسکو اثر خود را با عنوان تاریخ ادبیات فارسی به چاپ رساند. این گروه که در شمار نخستین مورخان ادبیات فارسی بودند، به منابع اصیل و دست اول دسترس داشتند. برخی از آنان که نسخه شناس بودند و زبان فارسی را خوب می شناختند، به منابعی از دست نویس های خطی دسترس داشتند که محققان ایرانی را بدان ها دسترس نبود و از این رو، کارشان از دقت و صحت فراوانی برخوردار است. هر یک از چهار جلد تاریخ ادبی ایران، خطاها و لغزش ها و نارسایی های بسیاری دارند که مترجمان فارسی در حاشیه ها و توضیحات و پیوست های خود بر متن اصلی کتاب، آن ها را یادآوری کرده و کوشیده اند که بر پایه پژوهش های تازه و بررسی متن های پسین و پیش رفته تر، نادرستی ها و کاستی های آن را سامان دهند.
منبع
...