[ویکی فقه] بَنی ْ مِلاّل ، شهری در مراکش و مرکز استان تادِلا اَزیلال است. این شهر در ۳۲ و ۳۵ عرض شمالی و ۶ و ۳۷ طول غربی در ارتفاع ۶۲۰ متری از سطح دریا در کوهپایه های اطلس میانی ، میانه راه دو شهر فاس در شمال ، و مراکش در جنوب واقع است .
شهر بنی ملال آب و هوایی نیمه خشک دارد و میانگین بارندگی آن ۳۷۵ میلی متر در سال است و در فصل گرما دمای آن تا ۴۳ سانتی گراد می رسد. رودخانه ام الربیع که از کنار این شهر می گذرد، باعث رشد و رونق کشاورزی آن شده است . مهم ترین فرآورده های کشاورزی بنی ملال : حبوبات ، چغندر، پنبه ، سیب و مرکبات است . این شهر با باغ های سرسبز و چشمه سارهای پر آب تفرجگاه مناسبی برای گردشگران است .
پیشینه تاریخی
وجود چشمه اَسَردون در جنوب این شهر می تواند همچون دیگر نقاط این ناحیه از قبیل اَغمات و دَمنات قدمت بسیارداشته باشد. نخستین ساکنان این شهر بربرها بوده اند. بعدها در دوران یعقوب المنصور موحدی (حک ۵۸۰ ، ۵۹۵ق /۱۱۸۴، ۱۱۹۹م )، طایفه بنی ملال که از طوایف قبیله بنی هلال به شمار می رفتند و از مصر به مغرب آمده بودند، جای گزین بربرها شدند. پیشینه تاریخی شهر بنی ملال با تاریخ شهرِ دای پیوستگی دارد. احتمالاً دای که ابن عبدالمنعم حمیری از آن نام برده است و در ۲۱۳ق /۸۲۸م پس از درگذشت ادریس دوم به پسرش ، یحیی به ارث رسید، همان بنی ملال آینده است . در منابع دوره اسلامی از دای به عنوان قلعه و یکی از مراکز مهم بازرگانی یاد شده است . در ۵۳۴ یا ۵۳۵ق قلعه دای توسط مرابطون ویران شد، اما آن ها اندکی بعد در جای آن ، قلعه ای دیگر بنا کردند و در کنارش مسجد و صومعه ای ساختند که با گذشت زمان رو به آبادانی گذاشت . در دوران فرمانروایی خاندان سعدیان ، از شرفای مراکش (۹۱۵-۱۰۶۹ق /۱۵۰۹-۱۶۵۹م ) قلعه دای مدت کوتاهی مرکز تادلا گردید و امیر زیدان بن احمد منصور ذهبی (حک ۱۰۱۲-۱۰۳۷ق /۱۶۰۳-۱۶۲۸م ) که از جانب پدرش به حکومت تادلا رسیده بود، این قلعه را تا پیش از اتمام بنای زیدانیه به عنوان دارالحکومه موقت خویش برگزید. در ۱۰۹۹ق /۱۶۸۸م مولی اسماعیل بخش های جدیدی به صومعه دای افزود که کوشیه (بن کوش یا بلکوش ) نامیده شد. کوشیه در سده ۱۳ق /۱۹م مجدداً توسعه یافت کوشیه که امروزه «محله لَمْدینه » خوانده می شود، مدت ۲۰۰ سال یکی از دو مرکز ناحیه تادلا به شمار می رفت . در اوایل سده ۲۰م به تدریج نام بنی ملال جای گزین نام کوشیه شد.
← بنی ملال در تصرف فرانسوی ها
(۱) ابن عبدالمنعم حمیری محمد، الروض المعطار، به کوشش احسان عباس ، بیروت ، ۱۹۸۴م . (۲) ابوعبید بکری عبدالله ، المسالک و الممالک ، به کوشش وان لون و افره ، تونس ، ۱۹۹۲م . (۳) بن عربی صدیق ، المغرب ، بیروت ، ۱۴۰۴ق /۱۹۸۴م . (۴) حجی محمد، «المراکز الثقافیه المغربیه ایام السعدیین »، البحث العلمی ، به کوشش محمد صباغ ، رباط، المرکز الجامعی للبحث العلمی . (۵) سلاوی احمد، الاستقصاء، به کوشش جعفر ناصری و محمد ناصری ، دارالبیضاء، ۱۹۵۴-۱۹۵۶م . (۶) معلمه المغرب ، مطابع سلا، ۱۴۱۳ق /۱۹۹۲م . (۷) نقشه مراکش ، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح ، تهران ، ۱۳۷۲ش . (۸) Britannica، micropaedia، ۱۹۷۸. (۹) EI ۲. (۱۰) The World Gazetteer، www world-gazetteercom/d/d_ma_tahtm.
شهر بنی ملال آب و هوایی نیمه خشک دارد و میانگین بارندگی آن ۳۷۵ میلی متر در سال است و در فصل گرما دمای آن تا ۴۳ سانتی گراد می رسد. رودخانه ام الربیع که از کنار این شهر می گذرد، باعث رشد و رونق کشاورزی آن شده است . مهم ترین فرآورده های کشاورزی بنی ملال : حبوبات ، چغندر، پنبه ، سیب و مرکبات است . این شهر با باغ های سرسبز و چشمه سارهای پر آب تفرجگاه مناسبی برای گردشگران است .
پیشینه تاریخی
وجود چشمه اَسَردون در جنوب این شهر می تواند همچون دیگر نقاط این ناحیه از قبیل اَغمات و دَمنات قدمت بسیارداشته باشد. نخستین ساکنان این شهر بربرها بوده اند. بعدها در دوران یعقوب المنصور موحدی (حک ۵۸۰ ، ۵۹۵ق /۱۱۸۴، ۱۱۹۹م )، طایفه بنی ملال که از طوایف قبیله بنی هلال به شمار می رفتند و از مصر به مغرب آمده بودند، جای گزین بربرها شدند. پیشینه تاریخی شهر بنی ملال با تاریخ شهرِ دای پیوستگی دارد. احتمالاً دای که ابن عبدالمنعم حمیری از آن نام برده است و در ۲۱۳ق /۸۲۸م پس از درگذشت ادریس دوم به پسرش ، یحیی به ارث رسید، همان بنی ملال آینده است . در منابع دوره اسلامی از دای به عنوان قلعه و یکی از مراکز مهم بازرگانی یاد شده است . در ۵۳۴ یا ۵۳۵ق قلعه دای توسط مرابطون ویران شد، اما آن ها اندکی بعد در جای آن ، قلعه ای دیگر بنا کردند و در کنارش مسجد و صومعه ای ساختند که با گذشت زمان رو به آبادانی گذاشت . در دوران فرمانروایی خاندان سعدیان ، از شرفای مراکش (۹۱۵-۱۰۶۹ق /۱۵۰۹-۱۶۵۹م ) قلعه دای مدت کوتاهی مرکز تادلا گردید و امیر زیدان بن احمد منصور ذهبی (حک ۱۰۱۲-۱۰۳۷ق /۱۶۰۳-۱۶۲۸م ) که از جانب پدرش به حکومت تادلا رسیده بود، این قلعه را تا پیش از اتمام بنای زیدانیه به عنوان دارالحکومه موقت خویش برگزید. در ۱۰۹۹ق /۱۶۸۸م مولی اسماعیل بخش های جدیدی به صومعه دای افزود که کوشیه (بن کوش یا بلکوش ) نامیده شد. کوشیه در سده ۱۳ق /۱۹م مجدداً توسعه یافت کوشیه که امروزه «محله لَمْدینه » خوانده می شود، مدت ۲۰۰ سال یکی از دو مرکز ناحیه تادلا به شمار می رفت . در اوایل سده ۲۰م به تدریج نام بنی ملال جای گزین نام کوشیه شد.
← بنی ملال در تصرف فرانسوی ها
(۱) ابن عبدالمنعم حمیری محمد، الروض المعطار، به کوشش احسان عباس ، بیروت ، ۱۹۸۴م . (۲) ابوعبید بکری عبدالله ، المسالک و الممالک ، به کوشش وان لون و افره ، تونس ، ۱۹۹۲م . (۳) بن عربی صدیق ، المغرب ، بیروت ، ۱۴۰۴ق /۱۹۸۴م . (۴) حجی محمد، «المراکز الثقافیه المغربیه ایام السعدیین »، البحث العلمی ، به کوشش محمد صباغ ، رباط، المرکز الجامعی للبحث العلمی . (۵) سلاوی احمد، الاستقصاء، به کوشش جعفر ناصری و محمد ناصری ، دارالبیضاء، ۱۹۵۴-۱۹۵۶م . (۶) معلمه المغرب ، مطابع سلا، ۱۴۱۳ق /۱۹۹۲م . (۷) نقشه مراکش ، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح ، تهران ، ۱۳۷۲ش . (۸) Britannica، micropaedia، ۱۹۷۸. (۹) EI ۲. (۱۰) The World Gazetteer، www world-gazetteercom/d/d_ma_tahtm.
wikifeqh: بنی_ملال
