بنی عباس

[ویکی فقه] خاندانی حکومتگر از نوادگان عباس عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله) و بانی برخی اقدامات در حرمین بودند.
بنی عباس از نسل عباس بن عبدالمطلب بودند که از سال ۱۳۲ تا ۶۵۶ق. به مدت ۵۲۴ سال به عنوان خلیفه بر جهان اسلام حکومت کردند. خلافت آن ها با حکومت ابوالعباس سَفّاح آغاز شد و با قتل مستعصِم به دستور هولاکو خان مغول به پایان رسید. در این مدت ۳۷ خلیفه عباسی بر مسند خلافت نشستند.
پیدایش عباسیان
پیش از ظهور اسلام بین بنی هاشم و بنی امیه بر سر ریاست خانه کعبه اختلاف بود مخصوصاً بعد از ظلم های معاویه و یزید نسبت به علی بن ابیطالب (علیه السّلام) و اولاد او، دامنۀ این اختلافات توسعه بیشتری پیدا کرد تا جائیکه به انقراض حکومت بنی امیه منجر شد، البته سقوط بنی امیه دلایل دیگری نیز داشت، از جمله تعیین جانشینان متعدد که موجب اختلاف و دشمنی در خاندان اموی گردید، اختلاف و تعصبات قبیله ای میان تیره ها و طوایف مختلف عرب شمالی و جنوبی که زمینه مناسبی برای فعالیت عباسیان فراهم کرد، جانبداری متعصبانه امویان از عنصر عربی و تحقیر اقوام دیگر نظیر ایرانیان و نهضت های سیاسی و مذهبی که با امویان مخالفت می کردند موجبات ضعف دولت اموی را فراهم کرد.
← نسب عباسیان
خلافت آن ها با فراز و نشیب بسیار همراه بود. در مجموع، می توان چهار دوره متفاوت را نشان داد:دوره اول (۱۳۲-۲۳۲ق.):دوره اقتدار خلافت و نفوذ ایرانیان؛ دوره دوم (۲۳۲-۳۳۴ق.):دوره ضعف حکومت و تسلط ترکان ؛ دوره سوم (۳۳۴-۴۴۷ق.):سلطه آل بویه و نفوذ و قدرت گیری دیگر بار ایرانیان؛ دوره چهارم (۴۴۷-۶۵۶ق.):سلطه ترکان سلجوقی؛ از ویژگی های دوره اول می توان به این موارد اشاره کرد:نیرومندی خلافت، استقلال کامل آن، تمرکز قدرت در دست خلفا، نفوذ ایرانیان در دستگاه، منازعات عربی و ایرانی، و پیشرفت علمی و نهضت ترجمه. در این دوره، نُه تن از عباسیان به خلافت نشستند که واثق واپسین شان بود.
← ویژگی دوره دوم
...

[ویکی شیعه] بنی عباس ، (حکومت: ۱۳۲ق - ۶۵۶ق / ۷۵۰م - ۱۲۵۸م.) از مهم ترین سلسله های خلافت اسلامی که بیش از پنج قرن بر اکثر مناطق اسلامی حکومت داشت. این سلسله با انقراض امویان کار خود را شروع کرد و توسط مغول ها از بین رفت. نسب این سلسله به عباس عموی پیامبر (ص) می رسد و به همین جهت از قریش و بنی هاشم به حساب می آیند.
خلفای عباسی مشروعیت خویش را به عباس مستند می کردند. بدین رو می کوشیدند تا چهره تاریخی عباس و برخی فرزندان و نوادگان او را با برنامه سیاسی خود هماهنگ کنند به ویژه اینکه از سوابق رقبای خود یعنی طالبیان و علویان در عصر پیامبر بهره ای نداشتند. آنان نخست سعی کردند از جنبهٔ منفی حضور عباس در برخی حوادث صدر اسلام در مخالفت با پیامبر بکاهند؛ سپس برخی فضایل را به او نسبت دهند. عباسیان چنین توجیه کردند که حضور عباس در جنگ بدر در صف مشرکان برنامه ای از سر ضرورت بوده و به همین سبب پس از اسارت او، پیامبر دستور داد تا او را نکشند. یا گفتند که عباس پنهانی با پیامبر تماس داشته و اخبار مشرکان را به او می رسانده است.
اولین حاکم عباسی عبدالله سفاح فرزند محمد بن علی بن عبدالله بن عباس است و پس از وی برادرش عبدالله منصور به حکومت رسید. پس از وفات منصور نیز حکومت عباسیان در نسل وی ادامه یافت. بنابراین همه خلفای عباسی از نسل محمد بن علی بن عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب می باشند.

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از فرهنگ معارف و معاریف است
بنی عباس یا آل عباس نام بطنی از بنی هاشم از نژاد عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله می باشد. آنان دورانی بر مسلمانان حکومت نمودند که این حکومت از سال 132 به دستیاری ابومسلم خراسانی (به این واژه رجوع شود) آغاز و به سال 656 بدست هلاکوخان نبیره چنگیزخان مغول منقرض گشت.
نخستین آن ها ابوالعباس سفاح و آخرین آن ها مستعصم بالله بود. شمار آن ها 37 تن و مقر حکومتشان ابتدا انبار (شهری بین حله و دیوانیه عراق که اکنون به هاشمیه مشهور است) و سپس بغداد و سامرا بوده. نام های آن ها از این قرار است:
روایاتی از حضرات معصومین درباره بنی عباس آمده که به برخی از آن ها اشاره می شود: نقل است که روزی نبی اکرم صلی الله علیه و آله به عمویش عباس فرمود: وای بر ذریه من از ستم ذریه تو؛ عباس گفت: پس اجازه می دهی خود را اخته کنم؟ فرمود: دگر کار گذشته و عبدالله پدر اولاد شده.
در حدیث امام سجاد علیه السلام آمده که آن حضرت اشاره به عبدالله بن عباس نمود و فرمود: در پشت این مرد امانتی می باشد که برای آتش دوزخ آفریده شده، مسلمانان را گروه گروه و فوج فوج از دین خدا بدر برند و زمین را از خون تعدادی از جوجه های رسول خدا صلی الله علیه و آله که پیش از اوان سر از تخم برون کرده باشند، رنگین سازند.
مفضل بن مزید گوید: روزی به حضرت امام صادق علیه السلام عرض کردم: این ها (بنی عباس) در میان خودشان اختلاف دارند؟! حضرت فرمود: تو را به این کارها چکار؟! این ها از همان سوئی که آمده اند نیز از همان سوی نابود گردند.
مرحوم علامه مجلسی در معنی این حدیث گفته: مراد امام این است که همچنان که ابومسلم از خراسان آمد و حکومت این ها را برپا ساخت. هلاکو نیز از همان سوی (ایران) بیاید و آن ها را سرنگون سازد.

[ویکی حج] بنی عباس از مهم ترین سلسله های خلافت اسلامی و سومین سلسله اسلامی پس از خلفای نخستین و خلفای اموی بودند که نزدیک به پنج قرن بر قسمت های مهمی از جهان اسلام، حکومت می کردند. عباسیان با انقراض امویان کار خود را شروع کردند و توسط مغول ها از بین رفت.
آنان از نسل عباس بن عبدالمطلب، عموی پیامبر(ص) بودند. به همین دلیل نام حکومت خویش را بنی عباس نهادند و از قریش و بنی هاشم به حساب می آیند.
عباسیان بعد از رسیدن به خلافت، با ابزارهای گوناگون سیاسی ـ نظامی، به حذف مخالفان و رقیبان سیاسی شان پرداختند. علویان به ویژه امامان شیعه مهم ترین مانع اقتدار حاکمیت بنی عباس بودند و آنان نیز از جایگاه برجسته و تأثیرگذاری این دسته از بنی هاشم (حسنی و حسینی) آگاه بودند و از این رو، مهم ترین دغدغه آنان، مبارزه با این افراد بود.

رجوع شود به:عباسیان (۱۳۲ـ۶۵۶ق)